Buổi sáng một ngày cuối tháng 7, không gian yên lặng trước phòng tư vấn khoa Kế hoạch hóa gia đình Bệnh viện Từ Dũ, TP HCM bị phá tan bởi tiếng thút thít của cô gái trẻ và những lời trách mắng từ người mẹ. Gương mặt xanh xao, nữ sinh lớp 10 thừa nhận vì quá sợ nên đã dùng dây thun quấn sát bụng để giấu mẹ từ cuối năm học. Đến nay do bụng quá to, không còn cách nào khác, cô đành phải thừa nhận.
Ngồi chờ con làm thủ tục để chuyển sang làm thủ thuật nạo hút, bà mẹ trẻ tên Hoa nhà ở quận Tân Bình sụt sịt tâm sự với các bác sĩ. Chị bảo rằng cả nhà không ai ngờ cô con gái duy nhất lại quá khờ khạo quan hệ với người bạn cùng lớp.
“Thấy hai đứa qua lại học hành chung với nhau, cứ tưởng chúng thân nhau nhưng nào ngờ lại ra cớ sự. Nếu tôi không vô tình phát hiện nó nôn ói trong nhà vệ sinh và tra hỏi thì không biết sự việc sẽ như thế nào. Giờ xót xa lắm nhưng phải phá bỏ để nó còn chuẩn bị cho ngày tựu trường”, người mẹ nức nở nói.
Ngay sau khi hai mẹ con chị Hoa vừa rời bước, thai phụ khác cũng là thiếu nữ 15 tuổi ôm bầu ở tháng thứ tư. Cha của đứa bé lại chính là cậu anh họ lớn hơn 2 tuổi, Việt kiều Mỹ.
Luôn cúi thấp đầu như để tránh ánh nhìn soi mói của mọi người, cô bé thừa nhận chỉ trót dại một lần nhưng không ngờ lại đến nông nỗi này. “Tụi con chỉ gần nhau một lần, sau đó con thấy trong người khó chịu mà cứ tưởng bị ốm. Gần đến tháng thứ ba khi bụng bắt đầu to lên con mới biết mình đã có em bé. Thấy không thể giấu được con đành nói thiệt với mẹ. Anh họ con đã về Mỹ”, cô bé nói.
Thống kê vừa công bố của Quỹ Dân số Liên hiệp quốc cho thấy, Việt Nam hiện là một trong 5 nước có tỷ lệ phá thai cao nhất thế giới, đứng đầu trong khu vực Đông Nam Á và cũng có tỷ lệ sinh con ở tuổi 15-19 cao, ở mức 46/1.000 trường hợp. TP HCM được cho là có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất, đặc biệt là tình trạng nạo phá thai ở tuổi vị thành niên có xu hướng tăng sau mỗi năm.
Thạc sĩ - bác sĩ Ngô Thị Yên, Trưởng khoa Kế hoạch hóa gia đình Bệnh viện Từ Dũ cho biết đây trung bình mỗi tháng có đến hàng trăm trường hợp vị thành niên đến khoa để được tư vấn bỏ thai. Còn tổng kết đầy đủ trong năm 2013, bệnh viện này tiếp nhận hơn 1.600 ca nạo phá thai có độ tuổi từ 15 đến 19, trong đó có 800 trường hợp dưới 18 tuổi, cá biệt có bé mang thai ở tuổi 12.
“Phải chứng kiến cảnh mẹ con đưa nhau đến khám rồi ôm nhau khóc hoặc phụ huynh vì quá giận mà mắng nhiếc con, chúng tôi thấy đau lòng vì các bé nhỏ quá. Hầu hết những ca nạo phá thai đều đang đi học. Khoảng 80% trường hợp khi đến bệnh viện thì thai đã trên 16 tuần, thậm chí có mang đến 22 tuần nhưng vẫn giấu cha mẹ. Không ít em đến viện mà bụng vẫn còn hằn cả dấu nịt bụng do che giấu”, bác sĩ Yên nói.
Từ những ca đến khám, ở góc độ xã hội, bác sĩ nhận thấy ngoài việc bố mẹ kém quan tâm dẫn đến con cái có quan hệ khác giới, thậm chí có thai nhiều tháng mà không biết, thì phần lớn là do các em quá chủ quan dẫn đến quan hệ tình dục khá dễ dãi. Nhiều thiếu nữ trót mang thai cho biết mình không phải là trường hợp duy nhất trong nhóm bạn có bạn trai và lẫn lén lút quan hệ tình dục.
"Mấy đứa bạn con cũng vậy, nhiều đứa còn có bồ từ lớp 8 lớp 9, đi chơi với lớp rồi rủ nhau đi xem phim hay hẹn hò riêng là chuyện thường. Lúc đó con cũng sợ lắm nhưng nghĩ quan hệ trong mấy ngày mới có kinh nguyệt xong thì không sao, nên liều", một trong những bệnh nhân tâm sự. Số khác lại cho rằng nếu trót có thai thì uống thuốc vào là xong.
"Đây rõ ràng là quan niệm sai lầm và thiếu hiểu biết. Các em không biết rằng cảm xúc mạnh và việc thất thường của thai kỳ vẫn có thể làm thay đổi thời gian rụng trứng. Thêm nữa, việc tránh thai bằng thuốc hoặc phá thai bằng phương pháp nội khoa nhiều lần vẫn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản về sau", bác sĩ Yên nói.
Không chỉ ở Bệnh viện Từ Dũ, tình hình nạo phá thai vị thành niên vẫn diễn ra tại các bệnh viện ở TP HCM và nhiều nhất là các bệnh viện có khoa sản. Theo Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP HCM, trong năm 2013, chỉ tính theo các số liệu từ cơ sở y tế công lập, đã có khoảng hơn 2.800 trường hợp nạo phá thai từ 15 đến 19 tuổi.
Nhận xét về thực trạng này, bác sĩ Nguyễn Ngọc Thông, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP HCM cho rằng không thể ngăn cản hoàn toàn tình trạng quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên, bởi xu thế xã hội ngày càng phát triển. Vấn đề ở công tác tuyên truyền giáo dục mang tính dự phòng.
“Cần phải nâng cao trình độ giáo dục giới tính để các em tự trang bị và quyết định hành vi của mình nhằm tránh những điều đáng tiếc xảy ra. Đây là chuyện dài hơi. Hiện chúng ta đã nhắc đến giáo dục giới tính nhưng vẫn chưa mạnh mà một trong những rào cản lớn nhất của người Á Đông là không dám nói thẳng chuyện được cho là khó nói”, ông Thông nói.
Cũng theo vị giám đốc, vai trò của người lớn trong gia đình là hết sức quan trọng. “Cần tránh thái độ lên án, nên thông cảm chia sẻ để các em có thể tâm sự khi gặp chuyện nhạy cảm, nhất là lúc các bé không biết phải hỏi ai”, bác sĩ Thông khuyên.
Theo các bác sĩ chuyên khoa sản, với những trường hợp thai quá to (trên 9 tuần tuổi) không thể truất bỏ nội khoa (dùng thuốc) nên phải chuyển cấp cứu để nạo hút bằng dụng cụ. Tuy nhiên cách làm này luôn dễ có biến chứng, nhất là khi cơ thể của thai phụ còn quá non trẻ. Ngoài biến chứng trong lúc thủ thuật, nạo phá thai ở tuổi vị thành niên dễ dẫn đến chức năng sinh sản; ảnh hưởng đến tâm lý, thậm chí rối loạn cách suy nghĩ về cuộc sống. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp tương lai của các thiếu nữ có thể bị thay đổi theo chiều hướng xấu đi sau khi trót mang thai.
"Cháu còn đang phải đến trường, tương lai của nó còn ở phía trước. Dù đã được giải thích khả năng tai biến trong nạo hút có thể xảy ra do nó còn quá trẻ nhưng tôi không còn cách nào khác", mẹ của thai phụ 15 tuổi nói.
Theo Thiên Chương
