Bộ TN&MT vừa ban hành Kết luận thanh tra số 2650/KL-BTNMT về việc chấp hành pháp luật liên quan đến tài nguyên đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Theo đó, nhiều sai phạm trong công tác giao đất, thu hồi đất, chuyển nhượng mục đích sử dụng đất ở tỉnh này bị phát hiện.
Giao đất không thông qua đấu giá
Theo kết luận của Bộ TN&MT, đoàn thanh tra đã kiểm tra việc chấp hành pháp Luật Đất đai tại 20 dự án đầu tư có sử dụng đất của 17 tổ chức, 50 hồ sơ cho thuê đất do Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang cung cấp.
Kết quả cho thấy, từ năm 2005 đến tháng 12/2016, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành 1.388 quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất với tổng diện tích khoảng 48.932 ha.
Kết luận cũng chỉ rõ, UBND tỉnh Bắc Giang đã giao đất để thực hiện 5 dự án xây dựng khu đô thị mới và khu dân cư mà không thông qua hình thức đấu giá đất là không phù hợp với quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai 2013.
Các dự án giao đất không thông qua đấu giá đất bao gồm: Dự án số 1 thuộc khu dân cư Lạc Phú, xã Nham Sơn (huyện Yên Dũng); dự án khu đô thị mới tiểu khu 2,3 thị trấn Neo (huyện Yên Dũng); dự án khu đô thị mới Bách Việt Lake Garden tại thành phố Bắc Giang; dự án khu đô thị Đồng Cửa 2 tại thành phố Bắc Giang; dự án đầu tư khu số 1 thuộc khu dân cư mới Yên Thế.
Dự án khu đô thị mới Bách Việt Lake Garden được UBND tỉnh Bắc Giang giao đất không thông qua đấu giá đất. 
Dự án khu đô thị mới tiểu khu 2,3 thị trấn Neo (huyện Yên Dũng - Bắc Giang) cũng được UBND tỉnh Bắc Giang giao đất không thông qua đấu giá đất. Cho mượn 17.000m2 “đất vàng” sai quy định
Kết luận của Bộ TN&MT cũng đã chỉ ra những điểm bất thường trong thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại các dự án khác trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
Đầu tiên phải kể đến là dự án đầu tư xây dựng Sân tập golf Bắc Giang (công viên Hoàng Hoa Thám, phường Hoàng Văn Thụ), Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã có văn bản số 2138/UBND-QLĐt ngày 5/11/2015 chấp thuận cho ông Nguyễn Hữu Hải mượn đất để xây dựng Sân tập Golf là chưa phù hợp với quy định tại Điều 17 Luật Đất đai năm 2013.
Theo quy định, Nhà nước chỉ có thể trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất thông qua hình thức giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất.
"Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang chấp thuận cho ông Nguyễn Hữu Phải thực hiện đầu tư xây dựng Sân tập Gofl Bắc Giang trên diện tích đất xây dựng công trình nhà thi đấu đa năng, bể bơi, đường đi bộ, cây xanh cảnh quan là không phù hợp với quy định của pháp luật", kết luận nêu rõ.
Thậm chí, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Giang chấp thuận cho ông Phải thực hiện hiện dự án sân golf với thời gian hoạt động của Dự án là 48 năm trên diện tích 17.472m2 là chưa phù hợp.
Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho cá nhân mượn hơn 17.000m2 đất thuộc quy hoạch công viên làm sân tập golf. Ảnh: HL. Tiếp đó là dự án xây dựng, quản lý và khai thác khu vui chơi giải trí kết hợp dịch vụ tổng hợp tại phường Hoàng Văn Thụ (công viên Hoàng Hoa Thám).
Theo Kết luận, năm 2008, Công ty TNHH xây dựng Hải Âu thuê 43.792m2 đất tại Công viên trung tâm TP. Bắc Giang (nay là công viên Hoàng Hoa Thám) để thực hiện dự án trên.
Ngày 5/10/2012, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành Quyết định số 329/QĐ-UBND và Quyết định số 526/QĐ-UBND ngày 25/9/2013 thu hồi tổng diện tích 26.343m2 của Công ty TNHH xây dựng Hải Âu (diện tích còn lại Công ty quản lý, sử dụng sau thu hồi là 17.449m2).
Đến năm 2015, UBND tỉnh Bắc Giang cho phép thành lập 5 dự án riêng biệt (trong đó có 4 dự án cùng một chủ đầu tư là HTX đầu tư xây dựng, quản lý và khai thác chợ Hải An).
Kết quả kiểm tra của Bộ TN&MT cho thấy, lô đất với diện tích 17.499m2 nêu trên theo bảng giá đất năm 2015 – 2019 có giá trị trên 10 tỉ đồng khi tính Tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được áp dụng theo quy định tại Điểm a Khoản 4 Điều 4 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15.5.2014 của Chính phủ (xác định giá đất cụ thể theo các phương pháp so sánh trực tiếp, chiết trừ, thu nhập, thặng dư) sẽ làm tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Thế nhưng UBND tỉnh Bắc Giang cho phép tách lô đất nêu trên thành 5 thửa đất để thực hiện 5 dự án đầu tư (các thửa đất sẽ có giá trị dưới 10 tỉ đồng), khi tính Tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được tính theo quy định tại Điểm a Khoản 5 Điều 4 Nghị định 46/2014 của Chính phủ (xác định theo bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành) sẽ làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước.
Một dự án khác cũng được phát hiện sai phạm trên địa bàn tỉnh Bắc Giang là dự án đầu tư xây dựng sân golf, dịch vụ Yên Dũng (xã Tiền Phong, xã Yên Lư, huyện Yên Dũng), UBND huyện Yên Dũng đã ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng khoảng 84.000m2 đất hồ Đồng Cốc, hồ Bờ Tân do UBND xã Tiền Phong quản lý, sử dụng với số tiền là 3.816.291.720 đồng (Công ty cổ phần QNK Bắc Giang đã ứng trước số tiền này để thanh toán cho người sử dụng đất).
Tuy nhiên, đến ngày 29/6/2016, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành Quyết định số 376/QĐ-UBND giao diện tích 84.000m2 đất hồ Đồng Cốc, hồ Bờ Tân nêu trên cho UBND huyện Yên Dũng quản lý. Theo Bộ TN&MT, điều này là chưa phù hợp với quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 68 Luật Đất đai 2013.
Tại dự án xây dựng nhà khách tỉnh Bắc Giang (45 Hùng Vương, phường Ngô Quyền). Ngày 19/4/2017, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành Quyết định số 211/QĐ UBND về việc thu hồi 17.588m2 đất nhà khách tỉnh Bắc Giang, chuyển mục đích sử dụng đất và giao đất, cho thuê đất để Công ty cổ phần Đại Hoàng Sơn thực hiện dự án xây dựng khu nhà khách tỉnh Bắc Giang theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao).
Theo đó, giao đất (không thu tiền sử dụng đất) diện tích 5.261m2 để xây dựng nhà khách tỉnh Bắc Giang, giao đất ở có thu Tiền sử dụng đất 4.938m2 để xây dựng nhà ở kết hợp kinh doanh; cho thuê 1.630m2 đất thương mại, dịch vụ để xây dựng trung tâm tổ chức sự kiện và biểu diễn nghệ thuật (thời hạn cho thuê 50 năm, nộp tiền một lần); giao đất không thu Tiền sử dụng đất diện tích 5.759m2 đất để xây dựng hạ tầng kỹ thuật.
Tuy nhiên, Kết luận của Bộ TN&MT chỉ rõ, khu đất để xây dựng trung tâm tổ chức sự kiện và biểu diễn nghệ thuật có diện tích 5.108,16m2, UBND tỉnh Bắc Giang cho Công ty cổ phần Đại Hoàng Sơn thuê 1.630m2 đất, diện tích còn lại là 3.388,16m2 đất được sử dụng để xây dựng các công trình phụ trợ phục vụ khu trung tâm nhưng không thực hiện cho thuê. Điều này là không phù hợp với quy định tại Khoản 1 và Khoản 3 Điều 153 Luật Đất đai năm 2013.
