Các nhà nghiên cứu theo dõi nhà máy hạt nhân Chernobyl, nhà máy đã từng phát nổ chết người năm 1986, đã phát hiện ra sự tăng vọt về số lượng neutron trong một căn phòng dưới lòng đất có tên 305/2. Căn phòng chứa đầy những đống đổ nát nặng nề, ẩn chứa một hỗn hợp phóng xạ của uranium , zirconium , graphite và cát chảy vào tầng hầm của nhà máy như dung nham trước khi đông cứng lại thành vật liệu chứa nhiên liệu (FCM).
Mức độ neutron tăng lên cho thấy những FCM này đang trải qua các phản ứng phân hạch mới, khi neutron tấn công và chia tách hạt nhân của các nguyên tử uranium, tạo ra năng lượng.
Neil Hyatt, nhà hóa học vật liệu hạt nhân tại Đại học Sheffield, Anh, cho biết vậy. Tuy nhiên, có thể những cục than hồng đó có thể bốc cháy hoàn toàn nếu để lâu không bị xáo trộn, dẫn đến một vụ nổ khác.
Theo Maxim Saveliev, một nhà nghiên cứu cấp cao của Viện Các vấn đề An toàn của Năng lượng Hạt nhân, vụ nổ tiềm tàng này sẽ không có sức tàn phá khủng khiếp như vụ nổ phá hủy nhà máy vào năm 1986, dẫn đến hàng nghìn người chết và phun ra một đám mây phóng xạ bao phủ châu Âu. Plants (ISPNPP) ở Kyiv, Ukraine.
Nếu vật liệu hạt nhân bốc cháy trở lại, vụ nổ sẽ được chứa phần lớn trong lồng thép và bê tông được gọi là Shelter, nơi các quan chức đã xây dựng xung quanh lò phản ứng Unit Four đổ nát của nhà máy một năm sau vụ tai nạn.
Tuy nhiên, ngay cả một vụ nổ được kiểm soát cũng sẽ khiến nhiệm vụ lâu dài loại bỏ các FCM của nhà máy khó khăn hơn nhiều. Shelter đã cũ và có thể dễ dàng vỡ vụn do tác động của một vụ nổ, lấp đầy khu vực với các mảnh vỡ nặng và bụi phóng xạ.
Saveliev cho biết, nồng độ neutron đã tăng đều đặn trong phòng 305/2 trong 4 năm và có thể tiếp tục tăng trong vài năm nữa nếu không có sự cố. Có thể những hạt nhân này sẽ tự biến mất trong thời gian đó. Nhưng nếu mức neutron tiếp tục tăng, các nhà khoa học sẽ phải can thiệp.
Hiện nay, các nhà quản lý nhà máy vẫn chưa tìm ra cách tiếp cận hàng tấn chất phóng xạ bị chôn vùi bên dưới lớp bê tông dày. Theo ISPNPP, mức độ bức xạ quá cao đối với con người, nhưng các robot chống bức xạ có thể khoan xuyên qua đống đổ nát và lắp đặt các thanh điều khiển hấp thụ neutron. Ukraine hy vọng sẽ trình bày một kế hoạch chi tiết cho việc loại bỏ các FCM vẫn còn âm ỉ ở Chernobyl vào tháng 9 tới.
Lò phản ứng số 4 tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl cách thủ đô Kiev 110km về phía bắc đã phát nổ và bốc cháy trong đêm ngày 26.4.1986, làm rung chuyển các tòa nhà và phun chất phóng xạ vào không khí.
Hơn 100.000 người phải sơ tán khỏi các khu vực lân cận. Một vùng bất khả xâm phạm rộng 2.600 km vuông được thành lập, nơi chỉ có các công nhân xử lý chất thải và canh giữ một thành vách được dựng tạm để bao phủ khu vực lò phản ứng.
Phóng xạ vẫn tiếp tục rò rỉ cho đến năm 2019, toàn bộ khu vực lò phản ứng hạt nhân được bao phủ bởi một mái che khổng lồ hình vòm.
Nhiều chuyên gia và tổ chức bảo vệ môi trường khẳng định rằng phải tới 150.000km2 ở Belarus, Nga và Ukraina bị nhiễm xạ.
Năm 2004 người ta thống kê được ít nhất 1.800 trường hợp trẻ em, ở độ tuổi từ 0 đến 14 lúc tai nạn xảy ra, bị ung thư tuyến giáp trạng.
