 |
Một đợt bùng phát năng lượng mặt trời X7.1 (được khoanh tròn) đã bùng nổ từ mặt trời ngày 1/10. Đây là đợt bùng phát mạnh thứ hai trong chu kỳ năng lượng mặt trời hiện tại. (Ảnh: NASA/SDO) |
Mặt trời đã giải phóng một đợt bùng phát năng lượng mặt trời cấp X cực lớn, tạm thời gây ra tình trạng mất sóng vô tuyến ở một số khu vực của Mỹ và giải phóng một luồng vật chất vành nhật hoa (CME) mạnh có khả năng sẽ lao vào Trái đất, có khả năng gây ra hiện tượng cực quang rực rỡ vào cuối tuần này.
Đợt bùng phát năng lượng mặt trời loại X — loại mạnh nhất mà mặt trời có thể tạo ra — đã bùng nổ ra bên ngoài từ vết đen mặt trời AR3842 gần đường xích đạo mặt trời vào khoảng 6 giờ chiều theo giờ miền Đông nước Mỹ ngày 1/10 vừa qua.
Ngọn lửa có cường độ X7,1, khiến nó trở thành vụ nổ mặt trời mạnh thứ hai trong chu kỳ mặt trời hiện tại, Chu kỳ mặt trời 25, bắt đầu vào năm 2019. Ngọn lửa mạnh nhất là vụ nổ khổng lồ có cường độ X8,7 vào tháng 5 , là ngọn lửa mạnh nhất trong bảy năm qua.
Bức xạ từ đợt bùng phát siêu nạp mới nhất đã bỏ qua lá chắn từ trường của Trái Đất, hay từ quyển, và ion hóa các phần trên của tầng khí quyển trên, tạo ra tình trạng mất sóng vô tuyến tạm thời trên các vùng rộng lớn của Thái Bình Dương, bao gồm cả Hawaii. Vụ nổ cũng đã ném một CME — một đám mây plasma và bức xạ chuyển động nhanh vào không gian, mà NASA dự đoán sẽ va chạm với Trái Đất vào ngày 5/10, theo Spaceweather.com .
Khi CME tấn công Trái đất, nó có khả năng gây ra sự nhiễu loạn trong từ quyển, được gọi là bão địa từ và gây ra hiện tượng cực quang rực rỡ ở vĩ độ thấp bất thường. Một cơn bão địa từ tương tự đã xảy ra vào giữa tháng 8 sau khi một đợt bùng phát cấp X khác ném một CME thẳng vào Trái đất .
Vụ bùng nổ năng lượng mặt trời mới nhất là một dấu hiệu khác cho thấy chúng ta có thể đã bước vào thời kỳ cực đại của năng lượng mặt trời - thời kỳ đỉnh điểm của chu kỳ mặt trời kéo dài khoảng 11 năm, xảy ra ngay trước khi từ trường của nó hoàn toàn đảo ngược .
Năm 2024 đã tràn ngập hoạt động của mặt trời. Vào tháng 5, hành tinh của chúng ta đã trải qua cơn bão địa từ mạnh nhất trong 21 năm sau một loạt các CME, có khả năng gây ra cực quang lan rộng nhất trong 500 năm. Và vào tháng 8, số lượng vết đen mặt trời có thể nhìn thấy đạt mức cao nhất trong 23 năm. Theo SpaceWeatherLive.com , tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay, mặt trời đã giải phóng tổng cộng 41 đợt bùng phát năng lượng mặt trời cấp X, nhiều hơn tổng số của chín năm trước cộng lại.
Trong vài tháng tới, số lượng bão địa từ và cực quang cũng có thể tăng đột biến hơn nữa khi từ trường Trái Đất liên kết chặt chẽ hơn với gió Mặt Trời vào khoảng thời gian thu phân.
Trong suốt thời gian còn lại của thời kỳ cực đại mặt trời, có thể kéo dài ít nhất một năm nữa, có khả năng mặt trời sẽ giải phóng nhiều cơn bão mặt trời lớn hơn nữa ngang bằng với Sự kiện Carrington năm 1859 — cơn bão mặt trời mạnh nhất từng được ghi nhận.
Nếu một cơn bão như vậy tấn công chúng ta ngày nay, nó có thể phá vỡ cơ sở hạ tầng trên mặt đất, chẳng hạn như lưới điện, và phá hủy hầu hết các vệ tinh của chúng ta, có khả năng gây ra thiệt hại lên tới hàng nghìn tỷ đô la.
