 |
Tinh vân Orion, được nhìn thấy trong ảnh chụp từ JWST, là nơi có hàng chục hành tinh bí ẩn có kích thước bằng Sao Mộc, di chuyển xung quanh mà không bị ràng buộc bởi bất kỳ ngôi sao nào. (Ảnh: ESA/Webb, NASA, CSA, Mahdi Zamani (ESA/Webb), Nhóm PDRs4ALL ERS) |
Một nghiên cứu mới cho thấy các cặp vật thể bí ẩn có kích thước bằng Sao Mộc có thể xuất hiện từ các ngôi sao phôi thai. Lý thuyết này có thể giải thích một số đặc điểm của các vật thể nhị phân có khối lượng Sao Mộc (JuMBO) này rất khác biệt, nhưng cần nhiều dữ liệu hơn để xác nhận ý tưởng này.
Kính thiên văn James Webb (JWST) đã phát hiện ra những JuMBO này trong vùng của Tinh vân Orion. Mỗi cặp JuMBO bao gồm hai hành tinh khí khổng lồ, mỗi hành tinh có khối lượng từ 0,7 đến 30 lần khối lượng của Sao Mộc. Những hành tinh "lạc loài" này được thấy quay quanh nhau ở khoảng cách gấp 25 đến 400 lần khoảng cách trung bình giữa Trái Đất và Mặt Trời.
Các cặp sao bí ẩn
Các nhà thiên văn học đã đề xuất một số ý tưởng về cách hình thành cặp đôi bí ẩn này. Một giả thuyết cho rằng chúng bị một ngôi sao đi ngang qua ném ra khỏi hệ thống của chúng cùng lúc, mặc dù một số nhà khoa học tin rằng điều này rất khó xảy ra. Một ý tưởng khác là JuMBO xuất hiện xung quanh một ngôi sao nhưng lực hấp dẫn của chúng kéo chúng lại gần nhau và ra khỏi quỹ đạo trong những lần chạm trán gần.
Tuy nhiên, tất cả các lý thuyết này đều cho rằng JuMBO có nguồn gốc từ các hành tinh đã hình thành. Ngược lại, nghiên cứu mới đề xuất một ý tưởng hoàn toàn khác: JuMBO của Tinh vân Orion không phải là cặp hành tinh tồn tại trước mà là một phần của các ngôi sao phôi thai.
Một ngôi sao hình thành từ một đám mây khí và bụi khổng lồ và dày đặc được gọi là lõi tiền sao. Khi lõi phát triển, nó sụp đổ dưới trọng lượng của chính nó, hình thành một ngôi sao con được gọi là tiền sao. Nếu lõi bị vỡ, nó có thể hình thành sao đôi hoặc thậm chí sao ba.
Chúng có thể được bao quanh bởi những ngôi sao khổng lồ giống như Tinh vân Orion tạo ra bức xạ năng lượng cực cao. Bản thân ngôi sao đã biến đổi thành một hành tinh hoặc một sao lùn nâu , đôi khi được gọi là "sao lỗi" vì nó không đủ khối lượng để hợp nhất hydro với heli.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, các vật thể ghép đôi có khối lượng và khoảng cách tách biệt rất giống với JuMBO. Những phát hiện này cho thấy rằng, với lực đẩy mạnh của bức xạ từ các ngôi sao lân cận, các ngôi sao đôi đang phát triển có thể trở thành các cặp hành tinh lang thang. Điều này có thể giải thích cho cách các cặp JuMBO hình thành. Kết quả nghiên cứu mới này vừa được công bố trên Tạp chí Vật lý thiên văn.
