Độc đáo
Hai năm liên tiếp vừa qua công chúng có dịp tham gia Tết art-chợ tranh tết đương đại giới thiệu những tác phẩm đẹp và mới của nghệ sỹ, có góc gợi lại nét đẹp truyền thống. Năm 2017, tổ chức RealArt giới thiệu mô hình hội chợ nghệ thuật hoàn toàn mới mang tên Domino art fair “Bắc Nam sum họp”.
Đây là hội chợ lần đầu tiên được tổ chức liên hoàn thành chuỗi tại hai thành phố lớn Hà Nội, TPHCM vào dịp đầu năm mới. Khoảng 300 tác phẩm của 160 nghệ sỹ được tuyển lựa đưa vào hội chợ, trong đó ban cố vấn là các tên tuổi của làng mỹ thuật: Trần Huy Oánh, Trịnh Tuân, Lê Thiết Cương, Phạm Long, Lý Đợi, Lê Kinh Tài, Hứa Thanh Bình, Nguyễn Quân.
Các khu trưng bày được thiết kế theo trường phái, nhóm nghệ thuật để công chúng dễ tiếp cận hơn. Domino art fair dành riêng một ngày cho chương trình giáo dục nghệ thuật School day, chủ yếu dành cho học sinh tìm hiểu mỹ thuật. Gian hàng cho nghệ sỹ là không gian mở để tạo sự tương tác với công chúng. Chẳng hạn nhân năm Đinh Dậu có góc của họa sỹ Thành Chương với tên gọi “60 năm đôi gà tồ”, kể câu chuyện đề tài gà trong tranh của Thành Chương. Một góc khác là chủ đề “Con-người” của họa sỹ Lê Kinh Tài.
Ông Trịnh Minh Tiến, người sáng lập RealArt, cho biết, điểm đặc biệt là bên cạnh bày bán tranh, giao lưu như thông lệ, BTC dành ra gian hàng cho các nhà sưu tập từng mua tranh tại hai hội chợ Tết art hoặc các sự kiện do RealArt tổ chức. “Đây là nỗ lực của BTC nhằm bước đầu tạo thị trường thứ cấp cho mỹ thuật Việt Nam”, ông Tiến nói. Đó chính là cơ hội mua đi bán lại, ký gửi, trao đổi tranh, đồng thời khẳng định năng lực thẩm định đảm bảo giá trị và tính minh bạch của tác phẩm.
Ngăn tranh giả, hướng tới minh bạch
Họa sỹ Thành Chương, nạn nhân trong vụ lùm xùm tranh giả vừa rồi thừa nhận Việt Nam chưa có thị trường mỹ thuật đúng nghĩa, chất lượng. Không chỉ nạn tranh thật-giả khiến công chúng và người trong giới hoang mang, công chúng trong nước chưa có cơ hội tiếp cận thị trường mỹ thuật lành mạnh. Họa sỹ Trịnh Tuân cho rằng việc có gian hàng để các nhà sưu tập mua đi bán lại cũng là một trong số cách để lấy lại niềm tin của công chúng. “Hiện nay có hiện tượng tác phẩm nào dễ bán, họa sỹ thường vẽ nhiều tác phẩm giống hệt hoặc gần như thế để bán tiếp, như thế nghĩa là sản xuất ra mà không có trách nhiệm với tác phẩm, thiếu minh bạch”, họa sỹ Trịnh Tuân nói.
Về vấn đề làm sao để nhận biết tranh giả, biện pháp nào ngăn chặn tranh giả vào hội chợ, họa sỹ Thành Chương cho rằng giới trong nghề “nhìn đồ thật giả biết luôn”. “Người làm, người tiêu thụ tranh giả biết rất rõ, chẳng qua nhiều khi gian trá để mưu cầu lợi nhuận. Tôi nghĩ không phải quá khó khăn đến mức không biết cái nào thật, giả. Tranh giả hoành hành từ mấy chục năm nay rồi, không phải tới bây giờ mới có”, họa sỹ Thành Chương nói.
Ông khẳng định BTC nhất quyết không để lọt đồ giả vào hội chợ. Mới đây trong cuộc họp của giới mỹ thuật, Cục trưởng Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VHTTDL) nhận định nạn tranh giả hoành hành do đội ngũ thẩm định cơ sở không có chuyên môn tốt, chưa kể trách nhiệm cơ quan quản lý. Họa sỹ Thành Chương cũng nói cái khó nhất trong thẩm định không phải ở trình độ, mà ở khía cạnh chưa có tổ chức nào được trao thẩm quyền để thẩm định.
Họa sỹ Phạm Long, thành viên ban cố vấn chỉ ra rằng dù thời gian qua kinh tế khó khăn, nhưng doanh thu của thị trường nghệ thuật tương đối ổn định. Ông nhấn mạnh sự bùng nổ bảo tàng trên thế giới, nhu cầu nạp thêm tác phẩm cực kỳ lớn. Để có được các tác phẩm này không thể chỉ trông chờ vào các gallery hay bộ sưu tập nhỏ lẻ, phải thông qua các hội chợ uy tín.
Các nhà tổ chức Domino art fair mong muốn từ những môi trường này dần xây dựng thương hiệu hội chợ quốc gia cho Việt Nam, sánh tầm trong khu vực. “Hội chợ nghệ thuật giờ còn có tính giáo dục cao, không chỉ mang tính thương mại nữa và lượng khách tới các hội chợ này tăng theo các năm”, họa sỹ Phạm Long nói.
Được biết Singapore, Indonesia hàng năm đều có hội chợ nghệ thuật uy tín, thu hút đông đảo cả công chúng lẫn giới nghệ sỹ. Họa sỹ Thành Chương cho rằng, trước mắt phải tạo dựng thị trường nội địa sôi động, thực sự chất lượng, có gốc bền vững mới nghĩ tới vươn ra khu vực, thế giới.
Hội chợ Domino art fair 2017 diễn ra từ 20-25/1 tại tầng 5, tòa nhà Hà Nội Creative city, số 1 Lương Yên, Hà Nội, từ 22-27/2 tại Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM. RealArt là tổ chức hoạt động nghệ thuật độc lập ra đời từ 2015, kết nối với các nghệ sỹ danh tiếng, nghệ sỹ trẻ tài năng với mục đích hỗ trợ phát triển, mang nghệ thuật đương đại tới gần công chúng hơn.
