Máy bay không người lái trên Biển Đông

Drone ScanEagle được phóng đi từ tàu chiến Mỹ ảnh: US Navy
Drone ScanEagle được phóng đi từ tàu chiến Mỹ ảnh: US Navy
TP - Kể từ năm 2013, Trung Quốc đã ngang nhiên nạo vét, bồi đắp hơn 1.200 héc-ta ở các thực thể trên biển Đông, xây dựng và quân sự hóa 7 đảo nhân tạo. Ngoài các cơ sở quân sự, Trung Quốc còn lắp đặt trên đó nhiều hệ thống lưỡng dụng (dùng được cho cả mục đích quân sự và dân sự) như đường băng, cầu cảng, cảm biến tầm xa, máy bay không người lái (drone) khiến cộng đồng quốc tế lo ngại, phản đối. 

Drone được sử dụng cho nhiều mục đích, bao gồm trinh sát, khảo sát môi trường biển, vùng đặc quyền kinh tế (EEZ). Chúng có thể bay tới các ngõ ngách khuất nẻo để thu thập dữ liệu âm thanh, hình ảnh và đồng thời truyền dữ liệu theo thời gian thực về các trung tâm chỉ huy và kiểm soát cố định hoặc di động mà không lo phải đối đầu các lực lượng thực thi pháp luật của nước ngoài như kiểm ngư, cảnh sát biển…

Tuy nhiên, Trung Quốc tuyên bố rằng, drone của họ chỉ phục vụ mục đích thu thập dữ liệu về môi trường để giám sát ô nhiễm công nghiệp, ô nhiễm rác thải nhựa trên đại dương, nghiên cứu khoa học biển, cứu trợ thiên tai, trợ giúp nhân đạo.

Tháng 9/2019, Bộ Tài nguyên thiên nhiên Trung Quốc tuyên bố họ triển khai, quản lý một mạng lưới drone được trang bị camera độ phân giải cao, thiết bị liên lạc hiện đại để giám sát các đảo và đá ở các khu vực tranh chấp trên Biển Đông.

Có một thực tế rằng, drone có thể được sử dụng phục vụ các mục đích liên quan an ninh, chủ quyền biển đảo, nhưng chúng cũng hữu ích trong các vấn đề môi trường, kinh tế-xã hội. Nhiều chuyên gia hoạch định chính sách và phân tích quốc phòng cho rằng, các mối nguy cơ phi quân sự đi kèm việc thiếu tiếp cận các nguồn tài nguyên có thể gây những hậu quả khôn lường. Suy thoái môi trường, khai thác hải sản quá mức, phá hủy môi trường sống ven biển, phát triển nông nghiệp không theo quy hoạch… được coi là các nguy cơ thực sự đối với lợi ích quốc gia.

Gần đây, một số nước Đông Nam Á đã mua drone ScanEagle của hãng Insitu (công ty con của Boeing). Ví dụ, chính phủ Malaysia mua 12 drone và thiết bị liên quan, Indonesia và Philippines mỗi nước mua 8 chiếc. ScanEagle nhỏ gọn, bền, bay ở tầm thấp, được sử dụng để trinh sát, tuần thám biển. Những lực lượng sử dụng nhiều ScanEagle bao gồm Hải quân Mỹ, Thủy quân lục chiến Mỹ và Lục quân Úc. Giá mỗi chiếc đi kèm hệ thống điều khiển mặt đất ở mức trên dưới 1 triệu USD tùy từng năm sản xuất.

Theo Công ty Nghiên cứu Kinh doanh (TBRC), thị trường drone thương mại toàn cầu đạt 3,45 tỷ USD vào năm 2018 và dự kiến tăng lên 7,13 tỷ USD vào năm 2022. Các nước châu Á-Thái Bình Dương được dự đoán mua nhiều drone vì nhận thức về ứng dụng drone dân dụng tăng trong khi chính phủ vừa cho phép sử dụng drone cho các mục đích thương mại vừa gia tăng ứng dụng quân sự liên quan an ninh biên giới.

MỚI - NÓNG