Cô gái không tiền, không giấy tờ, đang mang thai 5 tháng. Cô gái (tên tắt là ML) nói với Trang: “Em phải đi thôi, ở đây em sợ lắm. Cô gái cho biết cô tham gia dịch vụ môi giới và bán mình với giá 25 triệu đồng để giúp bố cô trang trải nợ nần. Tại nơi cô đang ở còn có một số phụ nữ Việt cũng bị bán sang làm dâu, thỉnh thoảng được gặp họ ML còn có chút cảm giác an toàn. Nỗi sợ hãi khi bị chuyển đến nơi cô không biết ở đâu; Hiện giờ cô còn an toàn vì mang thai với người đàn ông được cho là “chồng” nhưng số phận cô sẽ ra sao sau khi sinh con cho họ?
Thu Trang chia sẻ: “Nhận được đơn kêu cứu của ML, tôi không biết bắt đầu từ đâu? Đơn rơi vào ngày cuối tuần, cô gái cho biết phải trốn ngay vì dự định của nhà chồng là sẽ chuyển nhà đi đâu đó mà cô không được biết trước... Tôi không quen ai ở Trung Quốc để nhờ giúp cô gái”. Chưa nghĩ ra cách nào để giúp cô dâu Việt đang cầu khẩn, chiều 18/6 Thu Trang viết lời kêu gọi giúp đỡ trên tường facebook cá nhân Mụ Tờ với hơn 30.000 lượt người theo dõi của cô. Với sự kết nối không giới hạn Thu Trang đã gặp một người Việt ẩn danh tại Nam Ninh (Trung Quốc). Anh (trong bài lấy tên Mr.Man) nhận lời giải cứu cô gái chỉ với giải thích: “Đây là một chuyện rất con người”.
Chạy trốn và truy đuổi
ML sinh năm 1996 ở Đồng Nai. Cô bị bán sang An Huy từ tháng 9/2014. ML mất tự do, không hạnh phúc, không hợp pháp, không cả hôn thú. ML hoảng sợ khi gia đình chồng cô có ý chuyển cô đi một nơi khác cô chưa từng biết đến, nên muốn chạy trốn.
“Nhận được thông tin từ một nhà báo giàu kinh nghiệm, bản lĩnh và giàu hơn nữa về tình thương như Thu Trang (nữ phóng viên phanh phui sai trái ở Chùa Bồ Đề (Hà Nội) kêu gọi giúp đỡ ML, tôi vào cuộc giải cứu ngay lập tức”, Mr.Man cư dân mạng người Việt chia sẻ. Nhận thấy đây là trường hợp khẩn cấp nên anh hoạch định ngay các phương án cho cuộc chạy trốn ngay trong ngày hôm sau, 19/6.
Trớ trêu thay, người đưa đơn kêu cứu giúp ML chưa bao giờ gặp cô, cũng chỉ biết sơ qua gia đình cô và thương cảm giúp cô làm đơn gửi tới nhà báo. Vì thế, thông tin duy nhất mà Thu Trang cung cấp cho Mr.Man là tên cô gái, hiện sống ở tỉnh An Huy. Cô dâu trẻ chỉ nói được vài câu tiếng Trung và “mù chữ” nên không biết địa chỉ mình đang sống để cung cấp cho người giải cứu ngoài số điện thoại của cô! Biết tìm ML ở đâu trong khoảng hơn 60 triệu người sinh sống ở tỉnh An Huy rộng lớn (140.000 km²) với 23 thành phố, thị trấn trong khoảng vài tiếng đồng hồ? Công việc khó hơn mò kim đáy bể khiến Mr.Man trắng đêm 18/6 nghĩ cách tìm ra ML và đặt ra các phương án, tình huống giải cứu.
Qua điện thoại, Mr.Man hướng dẫn ML chụp vài tấm hình ở chợ, gần khu nhà cô ở để xác định vị trí. Nhận được ảnh, anh phân tích và biết được ML đang ở thị trấn Bạng Phụ. Anh lại tiếp tục nghiên cứu để có thể hướng dẫn ML lên xe nào, ở đâu rời Bạng Phụ an toàn. Qua các mối quan hệ, Mr.Man thuê được một người chạy hàng, nhận làm bất cứ yêu cầu nào theo thỏa thuận.
Theo phương án 1, anh hướng dẫn ML rời khỏi nhà chồng lúc 7h sáng trên xe đạp điện, chỉ với trang phục bình thường, một chiếc điện thoại đầy pin, một pin sạc dự phòng chút tiền lẻ coi như đi chợ. Sau đó, ML bắt taxi từ thị trấn Bạng Phụ đi thành phố Hợp Phì (2 tiếng trên xe). Từ Hợp Phì, sẽ có người do anh thuê đón, mua vé và bắt chuyến xe lúc 11h30 cho ML đi Nam Ninh. Ở Nam Ninh sẽ có Tổng Lãnh sự quán (TLSQ) đón nhận và thực hiện các biện pháp bảo hộ công dân như thường lệ. Dự định là vậy nhưng thất bại vì thực tế do nôn nóng, ML ra khỏi nhà lúc 6h sáng nhưng bắt nhầm “taxi dù”. Anh hướng dẫn ML đi đâu cũng phải chụp ảnh để còn đọc chữ thay cô và hướng dẫn từ xa.
Sau khi ML chụp ảnh lái xe và biển số theo yêu cầu của Mr.Man, tài xế chột dạ và đổi ý không đưa cô đến thẳng Hợp Phì mà chở ML ra bến xe khách đường dài để về Hợp Phì. Ngay lập tức anh hướng dẫn ML mua vé từ bến xe đi Hợp Phì. Nhà chồng ML thấy cô đi chợ lâu hơn thường lệ nên truy đuổi và họ tìm ngay đến bến xe khi cô rời Bạng Phụ ít phút. Nhà chồng ML biết chỉ có chặng đường ngắn nhất để ML về Việt Nam là qua Nam Ninh để TLSQ Việt Nam tại đó hỗ trợ các thủ tục và bảo lãnh công dân. Vì thế, họ đuổi theo đến Hợp Phì để đón các chuyến xe đi Nam Ninh.
Trong một diễn biến khác, người được Mr.Man thuê không mua kịp vé chuyến 11h30 từ Hợp Phì về Nam Ninh nên đã tự ý mua chuyến 15h30. Nhưng từ 9h (ML có mặt tại đó) đến 15h30 xe chạy là quãng thời gian dài và rất nguy hiểm bởi người nhà chồng ML dễ dàng truy bắt được cô ở bến xe. Mr.Man lập tức thay đổi sang phương án 2, rẽ hướng vòng đi chặng đường xa hơn mấy trăm cây số. Tại tất cả các bến để chuyển xe, Mr.Man đều tìm người thân quen hoặc thuê người chuyển hàng làm đầu mối để bảo vệ và giúp ML an toàn.
Khó khăn phát sinh khi người được thuê cho rằng đã thực hiện xong thỏa thuận, không chịu làm theo phương án 2 mà Mr.Man chuyển hướng. Anh lại phải thỏa thuận mức giá khác, thuyết phục bằng được người chuyển hàng đồng ý giúp bằng cách kể sự tình nguy cấp của ML. Nhìn ML trong trạng thái lo sợ tột cùng, người chuyển hàng thương tình giúp cô đổi vé. Anh này trả lại vé đi Nam Ninh và mua vé từ Hợp Phì đi Nam Kinh theo theo phương án 2 để đánh lạc hướng những người truy đuổi.
Sau rất nhiều cuộc điện thoại, cuối cùng Mr.Man cũng tìm được người tại Nam Kinh sẵn sàng đón và mua vé cho ML đáp chuyến xe từ Nam Kinh đi Quảng Châu vào lúc 21 đêm 19/6. Kế hoạch này thành công, ML an toàn lên xe về Quảng Châu trong khi nhà chồng truy hỏi thông tin về cô và đã kịp truy đuổi ra bến xe Hợp Phì ngay sau khi cô kịp lên xe đi Quảng Châu. Tại Quảng Châu, một đầu mối khác của Mr.Man đón ML lúc 11h ngày 20/6 để mua vé chuyến 21h cho cô về Nam Ninh, trong khi nhà chồng ML tiếp tục hỏi và truy đuổi, mặc dù họ không đoán định được hướng chạy trốn của cô do Mr.Man sắp đặt. Lên xe từ Quảng Châu đi Nam Ninh, theo hướng dẫn của Mr.Man, ML tắt điện thoại để tránh bị truy hỏi. Cô an toàn đến bến xe Nam Ninh lúc 7h ngày 21/6, và được đại diện TLSQ Việt Nam tại Nam Ninh đón ngay tại cửa xe.
Hàng trăm cuộc điện thoại, nghìn tin nhắn giải cứu
Từ Nam Ninh, Mr.Man cho biết, kế hoạch “giải cứu” kết thúc thành công, trong thời gian nhanh nhất có thể, bất chấp mọi rủi ro và các nhân tố không thể dự liệu.
Anh chia sẻ, anh quyết định giúp ML vì cô ấy quá trẻ để phải chịu trách nhiệm với những quyết định dại dột của mình và của gia đình mình. Điều quan trọng hơn là ML đang mang thai và một tâm lý bức bách, u uất như vậy chắc chắn ảnh hưởng đến cháu bé. Thực tế, ML là nạn nhân khi tham gia của một cuộc môi giới hôn nhân và bị bội ước. Cô chỉ tạm thời an toàn khi còn mang thai con họ, sau đó không ai biết số phận ML sẽ ra sao…
“Có nhiều khó khăn trong cuộc giải cứu bởi trên thực tế có rất nhiều nhân tố, yếu tố khó lường. Đó là một chuỗi sự kiện mà phải cần thêm cả sự may mắn mới khớp được với nhau để mọi việc diễn ra suôn sẻ. Trong khi đó, tôi ở xa và chúng tôi, những người tham gia giải cứu trong thời gian rất gấp”.
Tổng hợp từ những người tham gia kế hoạch giải cứu cô dâu Việt cho hay, đã có khoảng 100 cuộc điện thoại qua lại, và gần nghìn tin nhắn được trao đổi giữa các bên. Thời gian từ khi tin khẩn cầu được đăng đến khi ML an toàn đến Nam Ninh, chính xác là chưa đầy 63 giờ đồng hồ.
TLSQ tại Nam Ninh tiếp nhận thông tin ngay từ những phút đầu tiên và đã chặt chẽ theo sát, tích cực hỗ trợ để ML đến nơi an toàn; đồng thời đã thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo hộ công dân cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của ML. TLSQ cũng đã khẩn trương phối hợp với các cơ quan chức năng của cả Việt Nam và Trung Quốc để nhanh chóng hoàn tất mọi thủ tục đưa ML về VN an toàn trong thời gian sớm nhất.
Cuộc hội gặp mặt trong nước mắt
Chiều 23/6, ML được đại diện TLSQ Việt Nam đưa về nước qua cửa khẩu Lạng Sơn. Nhận được thông tin, Thu Trang một mình lái xe lên đón cô. Trang đợi mấy giờ đồng hồ ở cửa khẩu và chuyến xe chở cô dâu Việt về đến Lạng Sơn lúc tối. Những người xa lạ ôm lấy nhau trong nước mắt. ML không dám khóc khi ngồi trên xe của TLSQ Việt Nam nhưng khi thấy ở cửa khẩu có nhà báo đến đón, cô bật khóc như đứa trẻ bị lạc mẹ. Thu Trang thấy ML cũng rơi lệ khiến 2 người đàn ông đưa ML về Việt Nam cũng quay đi lau giọt nước mắt nơi khóe mắt.
Đại diện của TLSQ Việt Nam trả lại nắm tiền gần 1.000 nhân dân tệ mà ML có được nhờ bán đôi hoa tai, tài sản duy nhất nhà chồng tặng khi cưới và tiền đi chợ cô tích cóp được trong suốt thời gian ở nhà chồng. Sở dĩ gọi nắm tiền bởi cô cầm khư khư trong tay suốt từ khi rời nhà chồng cho đến lúc gặp được Mr.Man, cô đưa hết để “trả trước phần nào” trong số chi phí anh đã chi trả giúp cô. Mr.Man đã trả lại ML nguyên vẹn nắm tiền ấy.
Thu Trang đưa ML về khách sạn ở chung phòng với cô. ML chỉ có bộ quần áo duy nhất mặc trong vài ngày, về khách sạn lúc nửa đêm nên Thu Trang đành đưa chiếc áo phông của cô cho ML mặc tạm để đi ngủ. Lúc này ML mới cho Trang biết cô còn có con gái 4 tuổi với người chồng không hôn thú cô sống chung ở quê khi mới 15 tuổi khiến Trang ngỡ ngàng. Bố mẹ ML vay tiền ngân hàng và người thân quen 50 triệu để trồng điều nhưng vụ mùa thất bát không lấy lại được vốn, khoản nợ đến kỳ phải trả nên trong lúc túng nhất, gia đình ML đành để cô tham gia dịch vụ hôn nhân với người đàn ông Trung Quốc để trả nợ.
Thương cô gái có số phận trôi nổi, sáng sớm 24/6, Thu Trang đưa ML ra chợ Đông Kinh mua đồ. ML không dám nhận bất cứ thứ gì nhưng Trang đã động viên cô thử giày, mua quần áo, túi xách và cô còn mua cả mấy đôi dép, 3 chiếc váy thật đẹp tặng con gái 4 tuổi của ML. Sau đó, Trang đưa ML về Hà Nội và tiếp tục mua vé xe để ML về Đồng Nai. Khi tôi viết những dòng cuối cùng này, ML vừa gọi điện cho Thu Trang để báo tin cô về nhà an toàn và đã chụp ảnh con gái gửi cho Trang.
Cuộc giải cứu và trở về của ML với sự giúp đỡ của những người xa lạ chưa bao giờ gặp nhau từ người đưa lá đơn kêu cứu giúp ML (người này ở tận Vũng Tàu), nhà báo Thu Trang, Mr.Man và những cán bộ của TLSQ Việt Nam tại Nam Ninh khiến những người trong cuộc vẫn còn ngỡ ngàng.
“Đây là một chuyện rất con người” - Cả Thu Trang và Mr.Man đều nói với tôi như vậy.
