> Xu thế động đất kích thích gia tăng
Vùng này, một trong những địa phương bố trí thủy điện dày đặc nhất nước, chưa từng xảy ra các chuỗi động đất như thế.
Chưa có bất cứ nghiên cứu nào khẳng định mối liên hệ giữa thủy điện Sông Tranh 2 với hàng loạt trận động đất trong một thời gian ngắn bất thường kia.
Nhưng thực tế khắp nơi trên thế giới đều đã chứng minh các đập thủy điện khi đặt ở vùng có các đứt gãy địa chất đều làm gia tăng khả năng động đất hoặc làm tăng độ mạnh của động đất hay, nói cách khác, gây ra động đất kích thích.
Theo Viện Vật lý Địa cầu, Quảng Nam có nhiều đới đứt gãy đang hoạt động, mạnh nhất là hai đới đứt gãy Trà Bồng và Hưng Nhượng - Tà Vi. Các trận động đất ở Quảng Nam thường có tâm chấn nông nên rung động rất mạnh trên bề mặt, dễ gây ra các thiệt hại.
Bằng chứng là trận động đất tối 3-9 trên địa bàn huyện Trà My có độ sâu chấn tiêu chỉ 7,3 km. Cư dân địa phương đã chứng kiến rung chấn mạnh nhất từ trước đến nay trên diện rộng.
Máy gia tốc đo được cũng cho thấy rung chấn ở ngay sát chân đập đạt gần cấp VII theo thang đo 12 cấp MSK-64 của châu Âu. Rung động này tiến rất sát mức chống chọi cực đại theo thiết kế của thủy điện Sông Tranh 2.
Dù chưa có bằng chứng cụ thể, hầu hết các nhà địa chất và chuyên gia về đập khi được hỏi đều cho rằng các trận động đất rất có thể là động đất kích thích và rất có thể do thủy điện Sông Tranh 2.
Vấn đề là, khi thiết kế, các chuyên gia có tính đến kịch bản động đất kích thích có thể xảy ra chỉ một năm sau khi công trình hồ chứa 730 triệu m3 đi vào hoạt động không?
Nếu có, tại sao không thấy công bố? Lãnh đạo Viện Vật lý Địa cầu cho hay từng đề nghị với với chủ đầu tư dự án nên thiết kế khả năng chống động đất của đập thủy điện lên đến khoảng cấp VIII. Đề nghị này có được thực hiện không, sao cũng không thấy công bố?
Quảng Nam đã bắt đầu mùa mưa. Nếu lại tái xuất những trận động đất lớn quanh thân đập Sông Tranh 2, điều gì sẽ xảy ra? Cho dù chuyên gia đã nói là về nguyên tắc động đất kích thích không thể vượt cấp động đất thiết kế, nhưng trước tình hình hiện nay, vẫn cần những điều tra, khảo sát nghiên cứu kỹ hơn để có thể lường trước mọi điều.
