Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, không ít người lao động (NLĐ) bị mất việc làm, không ít trong số họ đã lựa chọn hưởng Bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi trước mắt và về lâu dài của NLĐ.
Đừng vì lợi ích nhỏ trước mắt
Một trong những lý do người hưởng BHXH một lần gia tăng trong quý I/2020, theo BHXH Việt Nam, do họ gặp khó khăn sau khi nghỉ việc, việc tìm việc làm mới thời điểm này cũng không dễ. Trong khi đó, cuộc sống vẫn cần rất nhiều khoản chi tiêu. Cùng với đó, một bộ phận NLĐ vẫn quan niệm “già cậy con”, chưa hình thành tư tưởng khi còn trẻ lo cho lúc về già có lương hưu để không phụ thuộc con cái.
“NLĐ ra khỏi hệ thống BHXH không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của họ, còn ảnh hưởng đến mục tiêu và nỗ lực của Nhà nước thực hiện chính sách an sinh xã hội toàn dân, không để ai ở lại phía sau. Nhận BHXH một lần chỉ có thể giải quyết nhu cầu kinh tế trước mắt, nhưng về lâu dài thiệt thòi khi hết tuổi lao động”, đại diện BHXH Việt Nam nhận định.
Khi đã nhận BHXH một lần, sau này tham gia lại NLĐ sẽ phải tính thời gian tham gia BHXH từ đầu, giảm cơ hội đủ điều kiện hưởng lương hưu sau này, hoặc nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì mức lương cũng thấp do thời gian đóng góp ít. Nếu tham gia BHXH tới khi đủ tuổi nghỉ hưu và đủ điều kiện nhận hưu trí, NLĐ ngoài tiền lương hàng tháng còn được Quỹ BHXH chi trả Bảo hiểm y tế miễn phí. Khi người hưởng lương hưu không may qua đời, thân nhân sẽ nhận trợ cấp mai táng, thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng hoặc một lần.
Khoản tiền NLĐ đóng vào Quỹ BHXH như một khoản tiết kiệm và luôn tăng trưởng qua quản lý và đầu tư của BHXH Việt Nam. Bảo lưu thời gian đóng BHXH, khi có điều kiện có thể tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Trong thời gian bảo lưu, nếu không may chết gia đình được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất.
Cùng với đó, mức tiền nhận được khi rút BHXH một lần cũng không lớn, khi mức đóng bằng 22% lương tháng, 1 năm tổng mức đóng chỉ khoảng 2,6 tháng lương. Trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014, và 2 tháng lương cho những năm đóng sau đó. Đặc biệt, khi nhận lương hưu, mức lương vẫn được điều chỉnh tăng theo theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, BHXH Việt Nam khuyến nghị NLĐ nên cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn nhận BHXH một lần.
Hưởng Bảo hiểm thất nghiệp thay vì rút BHXH một lần
BHXH Việt Nam tư vấn, trong thời điểm này, NLĐ đang tham gia BHXH bắt buộc không may mất việc có thể đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp, hoặc đăng ký hỗ trợ từ gói 62.000 tỷ đồng an sinh của Chính phủ, thay vì hưởng BHXH một lần. Để khi hết dịch, kinh tế phục hồi, có việc trở lại NLĐ có thể tiếp tục tham gia BHXH và được cộng dồn cho sau này.
Với Bảo hiểm thất nghiệp, NLĐ được nhận trợ cấp bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc; được hưởng chế độ BHYT; được hỗ trợ học nghề. Cùng với đó, NLĐ còn nhận được hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí, hoặc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Thời gia qua, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo toàn ngành tăng cường tuyên truyền để NLĐ và Nhân dân thấy rõ hơn về ý nghĩa, lợi ích của chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong việc ổn định đời sống người dân. Đặc biệt, với giai đoạn dịch bệnh như hiện nay, các quyền lợi BHXH càng mang nhiều ý nghĩa. Các chính sách an sinh này không chỉ chăm lo cho cuộc sống trước mắt của NLĐ (như trợ cấp thất nghiệp, chăm lo y tế, tai nạn lao động, thai sản), còn lo cho lâu dài (hưu trí, tử tuất, y tế).
Do vậy, BHXH Việt Nam mong muốn NLĐ cân nhắc về lợi ích lâu dài để không lựa chọn BHXH một lần, vì lợi ích của NLĐ và quyết tâm của Chính phủ xây dựng hệ thống an sinh xã hội tốt nhất cho Nhân dân.
Khi đã nhận BHXH một lần, sau này tham gia lại NLĐ sẽ phải tính thời gian tham gia BHXH từ đầu, giảm cơ hội đủ điều kiện hưởng lương hưu sau này, hoặc nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì mức lương cũng thấp do thời gian đóng góp ít. Nếu tham gia BHXH tới khi đủ tuổi nghỉ hưu và đủ điều kiện nhận hưu trí, NLĐ ngoài tiền lương hàng tháng còn được Quỹ BHXH chi trả Bảo hiểm y tế miễn phí. Khi người hưởng lương hưu không may qua đời, thân nhân sẽ nhận trợ cấp mai táng, thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng hoặc một lần.
Khoản tiền NLĐ đóng vào Quỹ BHXH như một khoản tiết kiệm và luôn tăng trưởng qua quản lý và đầu tư của BHXH Việt Nam. Bảo lưu thời gian đóng BHXH, khi có điều kiện có thể tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Trong thời gian bảo lưu, nếu không may chết gia đình được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất.
Cùng với đó, mức tiền nhận được khi rút BHXH một lần cũng không lớn, khi mức đóng bằng 22% lương tháng, 1 năm tổng mức đóng chỉ khoảng 2,6 tháng lương. Trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014, và 2 tháng lương cho những năm đóng sau đó. Đặc biệt, khi nhận lương hưu, mức lương vẫn được điều chỉnh tăng theo theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, BHXH Việt Nam khuyến nghị NLĐ nên cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn nhận BHXH một lần.
Hưởng Bảo hiểm thất nghiệp thay vì rút BHXH một lần
BHXH Việt Nam tư vấn, trong thời điểm này, NLĐ đang tham gia BHXH bắt buộc không may mất việc có thể đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp, hoặc đăng ký hỗ trợ từ gói 62.000 tỷ đồng an sinh của Chính phủ, thay vì hưởng BHXH một lần. Để khi hết dịch, kinh tế phục hồi, có việc trở lại NLĐ có thể tiếp tục tham gia BHXH và được cộng dồn cho sau này.
Với Bảo hiểm thất nghiệp, NLĐ được nhận trợ cấp bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc; được hưởng chế độ BHYT; được hỗ trợ học nghề. Cùng với đó, NLĐ còn nhận được hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí, hoặc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Thời gia qua, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo toàn ngành tăng cường tuyên truyền để NLĐ và Nhân dân thấy rõ hơn về ý nghĩa, lợi ích của chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong việc ổn định đời sống người dân. Đặc biệt, với giai đoạn dịch bệnh như hiện nay, các quyền lợi BHXH càng mang nhiều ý nghĩa. Các chính sách an sinh này không chỉ chăm lo cho cuộc sống trước mắt của NLĐ (như trợ cấp thất nghiệp, chăm lo y tế, tai nạn lao động, thai sản), còn lo cho lâu dài (hưu trí, tử tuất, y tế).
Do vậy, BHXH Việt Nam mong muốn NLĐ cân nhắc về lợi ích lâu dài để không lựa chọn BHXH một lần, vì lợi ích của NLĐ và quyết tâm của Chính phủ xây dựng hệ thống an sinh xã hội tốt nhất cho Nhân dân.
Theo BHXH Việt Nam, trong tháng 3 vừa qua, đã giải quyết cho hơn 68.800 người hưởng BHXH một lần; hơn 53.900 người hưởng trợ cấp thất nghiệp; còn số này của tháng 2 lần lượt là 51.300 người và 34.500 người.
