Làng nghề hấp cá ở Quy Nhơn

Nghề hấp cá ra đời từ cách đây hơn nửa thế kỷ tại chợ cá nằm ven bến Hàm Tử. Các thuyền chở cá tươi từ biển về sẽ được các lò hấp thu mua, thường là các loại như: cá mực, cá nục, cá cơm, cá sọc dưa, cá ngừ…

Sau khi mua về, những nhân công ở đây làm sạch cá qua các công đoạn như: đánh vảy, mổ ruột, cắt lát và xếp ngăn nắp vào các rổ tre để chờ cho vào lò hấp. Vì phải làm thật nhanh với số lượng lớn nên người thợ chỉ sơ sểnh một chút là có thể bị đứt tay.

Cá đã qua sơ chế sẽ được đưa lần lượt vào lò hấp với nước đang sôi sùng sục trên bếp.

Nước hấp được pha theo công thức riêng để đảm bảo vị đậm đà của cá biển. Thời gian hấp cá của mỗi loại cũng được căn hợp lý để cá chín tới, đảm bảo thịt dai và giữ nguyên vị ngon.

Thợ chính của lò hấp đòi hỏi sức khỏe và sự dẻo dai. Rất ít ai như người phụ nữ này làm công việc thợ chính của lò hấp.

Người thợ hấp cá nhấc bổng sọt cá tầm 10 kg lên cao hơn 1,2 m để cho vào nồi nước sôi, rồi lắc sọt cá sao cho ngập đều nước, đợi đến khi chín vớt ra mang đến đến nơi tập trung. Các công đoạn này được người thợ thao tác liên tục cả ngày.

Các lò hấp rực lửa từ khoảng 5h sáng. Vào những ngày nóng bức, nhiệt độ của không gian quanh bếp lên tới 50-60 độ C. Ngọn lửa hắt ra nhiệt lượng bỏng rát chân tay, mặt khiến những người không quen cảm thấy khó thở, tức ngực. 

Thu nhập từ công việc này khoảng 100.000 - 200.000 đồng một ngày giúp họ trang trải cuộc sống. Đây cũng là động lực để họ vượt qua cái nóng hầm hập của lò hấp hàng ngày.

Ông Sang, 59 tuổi, gắn bó với nghề đã nhiều năm. Ông tâm sự: “Nếu bỏ nghề này sẽ rất buồn”.

Sau một ngày làm việc, người ta thường vệ sinh sạch sẽ không gian chế biến. Mùi đặc trưng của lò hấp cá sẽ ám vào quần áo, tóc nặng đến mức khó có thể tẩy sạch hết được. Ngày mới vào nghề người thợ nào cũng phải mất khá nhiều thời gian để làm quen với  mùi đặc trưng của lò hấp và không gian chế biến cá. Trước đây mỗi lò thường làm từ một đến hai tạ cá mỗi ngày nhưng giờ sản lượng giảm còn một nửa. Hiện các lò chỉ làm từ sáng đến trưa là hết việc, một số ít lò còn làm tiếp đến chiều.