Khi 'giang hồ mạng' đại náo: Ảo, lệch chuẩn

Gần đây xuất hiện nhiều “giang hồ mạng” như Dương Minh T., Khá Bảnh, D.T, T.B… sử dụng mạng xã hội để tiếp cận công chúng; đưa ra những hình ảnh kiếm tiền dễ dàng, chưng diện, chơi bời, hành xử theo kiểu giang hồ nghĩa hiệp… khiến một bộ phận giới trẻ tung hô như “thần tượng”. Những hành vi phản văn hóa, lệch chuẩn của “giang hồ mạng” lôi kéo nhiều thanh thiếu niên làm theo trở thành trào lưu trong một bộ phận giới trẻ rất đáng báo động.

Báo Tiền Phong mở diễn đàn “Ảo & Lệch chuẩn” nhằm cảnh báo, phân tích, mổ xẻ nguyên nhân và tìm giải pháp để khắc chế hiện tượng này với mong muốn “đi tìm giá trị thật trong thế giới ảo” cho giới trẻ.

Đời tư bất hảo, phát ngôn gây sốc, coi thường pháp luật, thách thức “xử đẹp” kẻ khác… được những “giang hồ” quay clip lại rồi tung lên Youtube, Facebook - khiến nhiều thanh thiếu niên phát “cuồng” đến độ tung hô những nhân vật này lên hàng “thần tượng”.

Nở rộ đối tượng tự xưng giang hồ trên mạng

Nhắc đến “giang hồ” được tung hô như Idol (thần tượng), không thể bỏ qua cái tên Ngô Bá Khá (SN 1993, quê Bắc Ninh) - biệt danh Khá Bảnh. Lên Google, gõ cụm từ “Khá Bảnh”, chỉ trong vòng 0,34 giây đã có hơn 11 triệu kết quả tìm kiếm về nhân vật này. Có thể sơ lược về Khá Bảnh như sau: Tóc “bờm ngựa”, mình xăm trổ, chửi thề tục tĩu, điệu múa xòe quạt khó hiểu, đốt xe, “tự sướng” trên cao tốc... Đặc biệt, những clip Khá Bảnh đăng trên Youtube, Facebook sặc mùi giang hồ. 
Khá Bảnh mới chỉ học hết lớp 7, hay đánh nhau nên phải đi trại giáo dưỡng từ năm 17 tuổi vì tội hành hung, cố ý gây thương tích người khác. Sau đó vào tù vì tội đánh người gây thương tích liên quan đến chuyện đòi nợ…

Dương Minh T vài năm trước nổi lên như một hiện tượng giang hồ trên Youtube (báo Tiền Phong từng phản ánh những hệ lụy sau sự xuất hiện của nhân vật này). Dương Minh T có hình mẫu “giang hồ đất Cảng”, tuyên bố sẽ tìm “xử” những ai dám động đến mình. Dương Minh T cho hay có mối quan hệ thân thiết với các anh chị khét tiếng trong giới giang hồ. Những lần chửi bới, đe dọa của Dương Minh T thu hút hàng triệu người theo dõi. Sau khi đi tù 32 tháng vì gây rối trật tự công cộng và phá hoại tài sản, Dương Minh T tiếp tục đánh bóng tên tuổi bằng những phát ngôn, hành động gây sốc.

Không chỉ có hai “giang hồ mạng” trên, theo tìm hiểu gần đây còn xuất hiện những Phú Lê, Ngân Trọc, Huấn Hoa hồng, Quang Rambo… Đây cũng là những cái tên được cho là có “số má” trong giới “giang hồ mạng”. Mô-típ của các “đại ca mạng” là livestream cởi trần khoe hình xăm rồng phượng kín mình, ăn chơi trác táng, chửi bậy, thách thức, cầm vũ khí đòi “thanh toán” đối thủ. Tất cả đều được công khai và vô tư thể hiện qua những clip đăng tải tràn ngập trên mạng.

Câu “like” bán hàng

Khi vào trang Youtube của Khá Bảnh, nhiều người hoảng hồn bởi lượng subscribe (đăng ký) gần 2 triệu lượt, các video chủ yếu quay cuộc sống hằng ngày của nhân vật này, mỗi clip này có từ vài trăm ngàn tới cả triệu lượt xem. Trang Facebook cá nhân của Khá Bảnh có hơn 600.000 người theo dõi. Mỗi khi Khá Bảnh đăng tải ảnh hay đưa một hoạt động nào đó của mình lên Facebook sẽ nhanh chóng nhận được chục nghìn bình luận, like và hàng nghìn lượt chia sẻ. Đơn cử như hồi cuối tháng 3 vừa qua, Khá Bảnh cùng một nhóm thanh niên dàn hàng trên đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và chụp hình, gây cản trở giao thông. Ngay sau đó bức ảnh này nhận trên 10.000 bình luận, gần 6.000 lượt chia sẻ. Hay đoạn clip Khá Bảnh dùng gậy sắt đập nát chiếc xe tay ga, sau đó dùng xăng đốt xe cũng như vậy. 

Gần đây nhất, Khá Bảnh còn cho ra mắt phim ngắn kể về những câu chuyện trong giới giang hồ. Dù nội dung chứa không ít cảnh bạo lực với lời lẽ thô tục, dàn diễn viên diễn phô nhưng vẫn thu hút tới hơn 25 triệu lượt xem chỉ sau thời gian ngắn ra mắt, lọt vào bảng xếp hạng những video được xem nhiều nhất trên Youtube. 

Với lượng người hâm mộ đông đảo từ những clip kể chuyện bản thân, Khá Bảnh ngồi nhà livestream bán hàng hộ các shop online, kênh Youtube của Khá Bảnh đã kiếm vài trăm triệu đến cả tỷ đồng/tháng, thậm chí xuất hiện trong clip hài Tết của một nhà sản xuất cũng khiến anh ta có thu nhập cả trăm triệu đồng. Khá Bảnh còn khoe vừa được YouTube tặng nút vàng. Thanh niên này cũng tuyên bố sẽ quay thêm nhiều video để trở thành người Việt Nam đầu tiên được tặng nút kim cương.

Cũng muốn kiếm tiền từ nguồn thu quảng cáo trên mạng xã hội Youtube, nhóm “Monster NTN” gồm các thành viên thế hệ 9X đã dựng các video clip “trò đùa troll bom đường phố”, gây xôn xao cộng đồng mạng. Bằng việc dựng các clip đốt bom khủng bố kiểu IS để người dân hoảng sợ bỏ chạy, gây hoang mang trong xã hội, Nguyễn Thành Nam cùng các thành viên của “Monster NTN” đã bị cơ quan chức năng xử lý.

Từ những hiện tượng như Khá Bảnh, Dương Minh T hay những hiện tượng “giang hồ mạng” khác xuất hiện gần đây, TS tâm lý Bùi Hồng Quân cho rằng, nhu cầu thần tượng là nhu cầu tất yếu trong mỗi con người. “Thông thường, con người ta thường tôn sùng hoặc thần tượng một nhân vật nào đó có những dấu ấn tích cực, làm được những việc to lớn và có sức ảnh hưởng sâu sắc đến cộng đồng hoặc cá nhân đó.

Tuy nhiên, Khá Bảnh là một nhân vật lại theo một chiều hướng khác nhưng vẫn được một bộ phận giới trẻ tôn sùng. Điều này phản ánh nhận thức của một bộ phận giới trẻ hiện đang vượt ra ngoài những chuẩn mực thông thường và là biểu hiện của sự “phá cách” trong tâm lý của các bạn trẻ theo chiều hướng tiêu cực. Có thể các em đang bị khủng hoảng về niềm tin và giá trị sống dẫn đến việc tôn sùng những hành vi đi ngược lại với chuẩn mực ứng xử của xã hội. Điều này đặt ra bài toán về giáo dục giá trị sống cho học sinh hiện nay”, TS. Quân nhìn nhận.

Để khắc phục tình trạng, theo TS Quân cần có giải pháp từ 3 bên: cha mẹ quan tâm đến con cái nhiều hơn; nhà trường giúp các em định hướng những giá trị đúng đắn; nhà nước kiểm duyệt, tạo ra môi trường “sạch” trên mạng để bảo vệ trẻ khỏi cái xấu.