Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định

TPO - Thành Hoàng Đế được Nguyễn Nhạc cho xây dựng năm 1776 trên nền dấu tích Thành Đồ Bàn - kinh đô của vương quốc Chămpa xưa và bị phá hủy vào đầu triều Nguyễn.
Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 1

Cách TP. Quy Nhơn khoảng 27 km về hướng tây bắc, Thành Hoàng Đế nằm trên địa phận xã Nhơn Hậu và phường Đập Đá (thị xã An Nhơn, Bình Định). Thành Hoàng Đế trong lịch sử từng là kinh đô Vijaya của vương quốc Chămpa với tên gọi Thành Đồ Bàn. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 2
Thành Hoàng Đế nguyên là tổng thể kiến trúc hình chữ nhật, gồm 3 vòng thành: Thành Ngoại, Thành Nội và Tử Cấm Thành. Trong đó, Thành Ngoại có chu vi 7.400 m. Thành Nội còn được gọi là Hoàng Thành có hình chữ nhật dài 430 m, rộng 370 m. Bên trong Thành Nội là Tử Cấm Thành cũng có hình chữ nhật dài 174 m, rộng 126 m. Ảnh: Trương Định.
Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 3

Là di tích mang tính kế thừa, Thành Hoàng Đế đan xen nhiều lớp kiến trúc khác nhau, từ vương triều Chămpa thế kỷ XI-XV, đến thời Tây Sơn trong những năm 1776-1802, rồi đến nhà Nguyễn từ năm 1802. Trong ảnh là Tháp Cánh Tiên, công trình kiến trúc cổ thời Chămpa, cách Thành Hoàng Đế khoảng 400 m. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 4

Tháp Cánh Tiên, công trình kiến trúc cổ thời Chămpa, cách Thành Hoàng Đế khoảng 400 m. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 5

Thành Hoàng Đế từng đóng vai trò đại bản doanh của nghĩa quân Tây Sơn trong buổi đầu khởi nghĩa, là kinh đô của Trung ương Hoàng Đế Thái Đức Nguyễn Nhạc, giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp thắng lợi vẻ vang của phong trào nông dân Tây Sơn, cũng như những năm tháng cuối cùng của triều Tây Sơn. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 6

Cột cờ trong thành. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 7

Tượng sư tử đá. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 8Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 9Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 10

Những tác phẩm phù điêu trong Thành Hoàng Đế. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 11

Lầu bát giác. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 12

Sau khi triều đại Tây Sơn thất bại, Thành Hoàng Đế - dấu tích một thời vàng son của Tây Sơn - cũng bị phá đổ nát. Trên nền cũ của thành, nhà Nguyễn cho xây dựng một khu lăng thờ hai viên quan nhà Nguyễn chết ở đây là Võ Tánh và Ngô Tùng Châu. Đây là khu lăng mang phong cách mỹ thuật thời Nguyễn nằm trong quần thể của di tích. Trong ảnh - mộ tướng Võ Tánh. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 13

Vừa qua, trong quá trình khai quật khảo cổ, hai hồ bán nguyệt cùng nhiều dấu tích kiến trúc thời Tây Sơn trong khu Tử Cấm Thành đã được phát lộ. Ảnh: Trương Định.

Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 14Khám phá bên trong Thành Hoàng Đế - công trình nghìn năm ở Bình Định ảnh 15

Thành Hoàng Đế được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) xếp hạng Di tích quốc gia năm 1982. Ảnh: Trương Định.

Tin liên quan