Cụ thể, đại diện Hội đồng NTNNCCTXD cho biết, theo quy định để công trình xây dựng được đưa vào sử dụng phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, thẩm định và công nhận về an toàn, chất lượng sau đó công trình mới được thông xe, đưa vào sử dụng. Với cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn, đây là công trình trọng điểm nằm trong quy hoạch hệ thống đường cao tốc quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nên Hội đồng NTNNCCTXD có nhiệm vụ kiểm tra, thẩm định về chất lượng công trình.
“Tuy nhiên, cả trong quá trình triển khai dự án cũng như khi dự án đã hoàn thành tuyến cao tốc, Hội đồng NTNNCCTXD đã nhiều lần kiểm tra, thẩm định chất lượng công trình nhưng đến nay nhiều hạng mục dự án vẫn chưa xong, chưa hoàn chỉnh về hồ sơ kỹ thuật nên chưa thể nghiệm thu về chất lượng”, đại diện Hội đồng NTNNCCTXD đánh giá.
Chỉ rõ một số hạng mục chưa hoàn thành và chưa có hồ sơ chất lượng, đại diện cơ quan thẩm định nhà nước cho biết, đến thời điểm 29/9 (ngày thông xe), dự án vẫn còn các hạng mục chưa xong, gồm: đường gom hai bên, hạng mục đảm bảo an toàn, các trạm thu phí… Với hạng mục đảm bảo an toàn, tại thời điểm thông xe dự án còn khoảng 1.000 mét hộ lan, điện chiếu sáng, biển báo, mắt phản quang… thi công, lắp đặt chưa xong..
Thông xe là thông tuyến để phương tiện đi lại
Ngày hôm nay (11/10) là ngày thứ 12 cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn được nhà đầu tư và tỉnh Lạng Sơn (cơ quan thay mặt Bộ GTVT quản lý về mặt nhà nước dự án) tổ chức thông xe - đây là lễ thông xe chính thức và nội dung buổi lễ cũng được nhà đầu tư ghi: “Lễ thông xe cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn, đoạn tuyến Bắc Giang – Chi Lăng”; tuy nhiên sau lễ thông xe (29/9) đến nay, dự án lại quây rào, cấm phương tiện của người dân qua lại.
Tuy thông xe nhưng dự án vẫn đang trong tình trạng quây rài và cắm biển "công trường". Ở ngay đầu tuyến phía Bắc Giang, khi vừa đi hết cao tốc Hà Nội - Bắc Giang, thay vì chạy tiếp vào cao tốc mới thông xe để đi hướng Lạng Sơn người tham gia giao tại đây đã gặp ngay hàng rào và biển báo công trường ngăn không cho đi thẳng, việc này đã làm nhiều phương tiện phải đi vòng để ra Quốc lộ 1 cũ. Bên trong hàng rào, 2 làn cao tốc rộng 6 làn xe (4 làn ô tô, 2 làn dừng khẩn cấp) vắng bóng phương tiện (trừ xe công trường, xe công vụ) qua lại.
PGS.TS Nguyễn Quang Đạo - Giảng viên khoa Cầu đường, Đại học Xây dựng cho rằng, nguyên tắc trong xây dựng là sau khi hoàn thành tất cả hồ sơ kỹ thuật, công trình sẽ được cơ quan thực thiện “động thổ” hoặc “khởi công”, sau một thời gian thi công dự án thực hiện thủ tục cuối cùng là “thông xe”. Hiểu theo chuyên môn ở đây: thông có nghĩa là thông tuyến, thông đường, và sau thông xe thì đương nhiên phương tiện phải được lưu thông. Không có chuyện đã thông rồi sau đó lại “tắc” bằng việc cấm phương tiện qua lại.
TS. Nguyễn Văn Thành, giảng viên trường ĐH GTVT cũng cho rằng, lâu nay trong thi công vẫn đang tồn tại thuật ngữ “thông xe kỹ thuật” và “thông xe chính thức”, thực tế trong giảng dạy và hồ sơ chuyên môn không có các cụm từ này. Do vậy, dự án thi công xong thì thông xe để phương tiện đi lại, còn chưa xong thì chưa thông xe kể cả thông xe kỹ thuật.
Theo các chuyên gia, chỉ có ép tiến độ, chạy theo thành tích hoặc sớm mong hoàn thiện hồ sơ hoàn công để “qua mặt” các cơ quan quản lý, toan tính việc khác thì dự án mới có các mỹ từ “thông xe kỹ thuât”, “thông xe dự án”… để rồi sau đó lại “đóng đường” thi công tiếp.
