Để đến địa điểm đó từ Jalalabad, Afghanistan, đội đặc nhiệm SEAL (và một chú chó) đã bay trên hai chiếc trực thăng, chuyến đi kéo dài khoảng 90 phút. Những chiếc trực thăng đó, như cựu Tổng thống Barack Obama mô tả trong cuốn hồi ký mới của ông (A Promised Land) là “hai chiếc trực thăng Black Hawk đã được sửa đổi để có năng lực tàng hình”.
Việc Mỹ sử dụng máy bay trực thăng tàng hình chưa được thừa nhận là tồn tại cho đến ngày đó là điều hấp dẫn ngay cả đối với những người không coi mình là chuyên gia hàng không. Ly kỳ hơn nữa là mảnh vỡ của một trong số chúng đã bị bỏ lại sau khi bị rơi.
Các máy bay hiện đại như tiêm kích F-35 thường được gọi là "tàng hình", nhưng về mặt kỹ thuật, chúng được gọi là "khả năng quan sát thấp" hoặc tiết diện phản xạ radar thấp.
Cụm từ “máy bay tàng hình” đề cập một số ý nghĩa khác nhau. Các nhà thiết kế muốn một chiếc máy bay có khả năng quan sát thấp hoặc trở nên vô hình trước radar của kẻ thù. Ngoài ra, họ không muốn tạo ra dấu hiệu hồng ngoại hoặc quá nhiều tiếng ồn. Họ cũng sẽ xem xét yếu tố tác chiến điện tử. Máy bay có khả năng quan sát thấp sẽ có khả năng gây nhiễu đối phương, và cũng không chủ động phát ra các tín hiệu cho phép theo dõi nó.
Vì vậy, trong khi có nhiều cách khác nhau để suy nghĩ về ý nghĩa của yếu tố tàng hình với các máy bay, “thường thì radar là ưu tiên cao nhất,” Peter Westwick, tác giả của cuốn sách Stealth (Tàng hình) và là giáo sư lịch sử trợ giảng tại Đại học Nam California, nói.
Radar hoạt động bằng cách thu tín hiệu dội lại sóng vô tuyến từ vật thể. Lý tưởng nhất là một chiếc máy bay có khả năng quan sát thấp sẽ không phản xạ một dấu hiệu hữu ích cho đối phương.
Sau radar, mục tiêu thứ cấp phổ biến là cố gắng giảm thiểu tín hiệu hồng ngoại phát ra từ máy bay đó. Westwick nói: “Máy bay tàng hình, trọng tâm là radar, nhưng chúng cũng sẽ có các tính năng giúp giảm nhiệt từ khí thải động cơ. Có lẽ khí thải của máy bay có thể thoát ra bên trên thân của nó, chẳng hạn như nơi các camera hồng ngoại không thể nhìn thấy”.
 |
Một chiếc Black Hawk thông thường |
Việc phát triển máy bay tàng hình ở Mỹ thực sự bắt đầu từ những năm 1970, nổi tiếng với máy bay cường kích F-117 Nighthawk của Lockheed và sau đó là máy bay ném bom B-2 của Northrop. Trong giai đoạn này, Lockheed đã tạo ra một nguyên mẫu của F-117 có tên “Have Blue” và Northrop đã chế tạo ra một chiếc máy bay trông kỳ lạ có tên là “Tacit Blue”.
Nhưng máy bay trực thăng, với các cạnh lớn, cánh quạt chính chuyển động và cánh quạt đuôi nhỏ hơn cũng quay theo một hướng khác, đặt ra một thách thức lớn hơn nếu muốn làm chúng tàng hình. Tony Osborne, của tạp chí Aviation Week nói: “Rất khó để làm cho một chiếc máy bay tàng. Và để chế tạo một chiếc trực thăng tàng hình có lẽ còn gấp đôi, bởi vì máy bay trực thăng vốn dĩ không tàng hình”.
Todd Harrison, người chỉ đạo dự án an ninh hàng không vũ trụ tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cũng nhìn nhận như vậy. Ông nói: “Về cơ bản, máy bay trực thăng sẽ không bao giờ tàng hình như máy bay ném bom B-2”.
Những chiếc trực thăng tàng hình được sử dụng trong cuộc đột kích vào trùm khủng bố Osama bin Laden năm 2011 vẫn được giữ bí mật.
Nhưng có thể hữu ích nếu trực thăng khó bị nhìn thấy hơn, hoặc ít ồn ào hơn bình thường. “Tàng hình không phải là không nhìn thấy hay không,” ông Harrison nói. "Trên thực tế, vấn đề là mức độ tàng hình”.
Những bức ảnh về phần đuôi của chiếc trực thăng bí ẩn đã khiến nhiều chuyên gia lao vào hiểu ngay lập tức hồi năm 2011.
Nhìn vào các bức ảnh, ông Osborne nhận xét rằng một vài sửa đổi từ một chiếc Black Hawk tiêu chuẩn là rất rõ ràng. Một là nó dường như có nhiều cánh quạt đuôi hơn so với bốn cánh quạt thông thường của Black Hawk. Một hoặc các lá cánh bổ sung sẽ cho phép cánh quạt đó quay chậm hơn, nhưng vẫn đạt được hiệu suất mà chiếc trực thăng cần. “Nhưng nếu bạn giảm tốc độ quay của cánh, điều đó có nghĩa là máy bay sẽ yên tĩnh hơn,” ông nói.
Ông cũng lưu ý sự hiện diện của vật liệu che phủ mịn. Ông nói: “Họ đang che giấu tất cả các thành phần phức tạp của hộp số rotor đuôi. “Tất cả những chiếc đinh tán nhỏ kỳ quặc đó - nơi chứa bánh sau của Black Hawk - tất cả những khu vực mà năng lượng radar có thể bị cản lại, và sau đó phản hồi, đều biến mất.”
