Vân Dung sinh ra trong một gia đình làm nghệ thuật. Cả mẹ và bố đều là diễn viên và đạo diễn của Đoàn ca múa Tây Bắc.
Vân Dung kể, chị chào đời ở Bệnh viện 108 nhưng sau khi sinh chị thường xuyên, sự sống rất lay lắt. Sau đó, bố đi bộ đội đóng quân ở Thái Nguyên nên hai chị em Vân Dung phải theo bố lên đó ở. Sống ở vùng núi, tuổi thơ của cô gắn liền với suối, rừng.
Lúc lên 4 tuổi, chị đã sớm bộc lộ năng khiếu nghệ thuật khi thường cùng chị gái Vân Trang đóng kịch do hai chị em tự nghĩ ra.
Ở tuổi lên 5, Vân Dung cùng chị gái thử sức ở nhiều vai diễn “nặng kí” hơn như thổ phỉ, du kích..., biểu diễn cho các cô chú trong đoàn ca múa nhạc Tây Bắc xem. Chính những tràng pháo tay từ các cô chú trong đoàn ca múa nhạc đã thôi thúc ước mơ trở thành diễn viên trong chị.
Tâm sự về tuổi thơ, Vân Dung chia sẻ, 10 tuổi chị đã nhận may gia công làm khuy áo, đến năm 13 tuổi thì phụ giúp mẹ trang điểm cô dâu.
Học hết cấp 2, Vân Dung thi đỗ vào trường THPT Trưng Vương. Được khoảng 3 tháng, chị chuyển về học văn hóa và chuyên môn tại nhà hát Tuổi Trẻ, sáng học nghệ thuật, tối học văn hóa. Lớp học của Vân Dung hồi đó có diễn viên Đức Khuê, Nguyệt Hằng, Hồng Hạnh…
Học tập thì lẹt đẹt nhưng Vân Dung luôn nổi tiếng trong lớp bởi “đức tính” nghịch ngợm, tai quái của mình.
Đi học, lúc nào cô cũng đến muộn vì lý do đau bụng và hỏng xe. Đến nỗi, thầy giáo phát cáu, nhắc nhở: “Lần sau nếu có đi muộn, hãy tìm một lý do khác”. Cũng bởi thế, hạnh kiểm của Vân Dung chỉ “quanh quẩn” hết khá đến trung bình.
Năm 1992, người chị gái Vân Trang, do sở hữu một chiều cao nổi bật lại ưa nhìn nên cả nhà động viên đi thi Hoa hậu. Ai ngờ cô em Vân Dung kém cô chị cả chục phân chiều dài cũng hí hửng đòi đăng ký với lý do "con đi thi để cổ vũ cho chị Vân Trang”.
Đi thi cho vui, ủng hộ chị gái là chính, thế nhưng Vân Dung bất ngờ lọt top 15 cô gái đẹp nhất, còn người chị gái Vân Trang dừng chân ở Top 10. Cả nhà mừng rỡ vì không ngờ gia đình lại có những hai ứng cử viên sáng giá cho chiếc vương miện Hoa hậu.
Với Vân Dung, thi hoa hậu là cuộc dạo chơi của tuổi trẻ, chứ không phải nơi cô thể hiện niềm đam mê. Vân Dung khi ấy là thí sinh trẻ nhất cuộc thi, mới 16 tuổi, đi thi Hoa hậu như được tung tăng ở chỗ mới lạ chứ chẳng nuôi niềm yêu thích với nơi ngập tràn những nhan sắc lộng lẫy. Thế nên đó cũng là cuộc thi sắc đẹp đầu tiên và duy nhất mà cô tham gia.
Năm 2001, Vân Dung bất ngờ lên xe hoa và một thời gian sau thì sinh con đầu lòng. Mặc dù vậy, đã khá lâu rồi Vân Dung không nhắc đến chuyện gia đình mà chỉ cho biết là đang một mình chăm con trai.
Hiện tại, Vân Dung được xem là một trong những danh hài hàng đầu Việt Nam. Khán giả vẫn luôn nhớ tới cô với vai Táo trong “Táo Quân” và nhiều sân khấu hài kịch khác.
Nhiều năm nay, Vân Dung là gương mặt hài không thể thiếu của làng hài miền Bắc bởi lối diễn dí dỏm, tưng từng và rất có màu.
So với thời còn là sinh viên của Nhà hát Tuổi Trẻ thì Vân Dung bây giờ đã là một bà mẹ đằm thắm và dịu dàng.
Năm nay, Vân Dung lại hứa hẹn mang đến nhiều tiếng cười với vai Táo trong Táo Quân 2016.