Sau cuộc hội đàm ngày 17/11 bên lề Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 23 tại Manila, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Philippines Benigno Aquino nhất trí chính thức thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Philippines. Tuyên bố chung được đưa ra hôm qua vạch ra định hướng tăng cường hợp tác song phương trên 7 lĩnh vực, bao gồm: chính trị; kinh tế; quốc phòng, an ninh, tư pháp và thực thi pháp luật; biển và đại dương; văn hóa xã hội; khoa học - kỹ thuật.
Hai bên sẽ tăng cường hợp tác song phương và khu vực giữa các cơ quan quản lý an toàn hàng hải và thực thi pháp luật trên biển thông qua đối thoại và các hoạt động phối hợp, hợp tác thực chất, xây dựng năng lực với phương châm coi hợp tác biển và đại dương là lĩnh vực hợp tác chủ chốt trong quan hệ hai nước. Hai nước sẽ tổ chức luân phiên phiên họp của Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam - Philippines về hợp tác biển và đại dương cấp thứ trưởng ngoại giao hai năm một lần hoặc theo đề nghị của mỗi bên. Qua ủy ban này, hai bên sẽ cùng triển khai các dự án và hoạt động chung nhằm thúc đẩy hợp tác biển và đại dương phù hợp luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982. Ủy ban Hỗn hợp sẽ định kỳ giám sát tiến độ các dự án đã thỏa thuận.
Hai bên sẽ tiếp tục triển khai các thỏa thuận hợp tác giữa Cảnh sát Biển Việt Nam và Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines và các cơ quan liên quan khác của hai nước, trong đó có việc duy trì đường dây nóng giữa các cơ quan nói trên; triển khai kịp thời, đánh giá định kỳ về các thỏa thuận hợp tác hiện có về ứng phó sự cố tràn dầu, tìm kiếm, cứu nạn trên biển. Việt Nam và Philippines sẽ tiếp tục thúc đẩy các cơ chế và hoạt động hợp tác trong lĩnh vực nghề cá, như trao đổi chuyên gia, thông tin về kỹ thuật nuôi trồng thủy hải sản, tăng cường năng lực cho ngư dân, để bảo đảm việc bảo vệ, quản lý bền vững các nguồn lợi hải dương trong các vùng biển của mỗi nước, phù hợp luật pháp hiện hành...
Hai bên sẽ thúc đẩy hợp tác biển tại biển Đông trên cơ sở phù hợp các quy định, luật pháp mỗi nước và luật pháp quốc tế, bao gồm tổ chức các hoạt động chung phù hợp tại các khu vực đã được hai bên nhất trí ở biển Đông theo tinh thần thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị, hợp tác gần gũi giữa hai nước. Trong lĩnh vực hợp tác đa phương, hai bên cam kết tăng cường trao đổi, hợp tác, phối hợp và ủng hộ lẫn nhau. Đồng thời tái khẳng định cam kết đối với nguyên tắc giải quyết tranh chấp lãnh thổ, tranh chấp về quyền tài phán bằng biện pháp hòa bình, cũng như đảm bảo an toàn, an ninh, tự do hàng hải, hàng không ở biển Đông, phù hợp các nguyên tắc đã được thừa nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982.
Hai bên tái khẳng định cam kết xử lý những khác biệt ở biển Đông trên tinh thần hữu nghị và xây dựng, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, thực hiện kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp hoặc leo thang căng thẳng gây ảnh hưởng tới hòa bình, ổn định ở khu vực. Hai bên sẽ thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử ở biển Đông, sớm khởi động đàm phán thực chất, chính thức nhằm sớm hoàn tất một cách hiệu quả Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông.
Việt Nam và Philippines sẽ chủ động đẩy mạnh và tham gia hiệu quả vào Diễn đàn Hàng hải ASEAN, Diễn đàn Hàng hải ASEAN Mở rộng và các diễn đàn khu vực liên quan, nhằm tăng cường hợp tác hàng hải cũng như thảo luận các biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở biển Đông, huy động chuyên môn, sự trợ giúp của các chuyên gia pháp lý hàng hải để thúc đẩy các giải pháp cho các thách thức, vấn đề mới trong lĩnh vực hàng hải, đóng góp cho hoà bình, an ninh và phát triển ở khu vực.
Phối hợp ứng phó các mối đe dọa an ninh
Trong hợp tác quốc phòng, an ninh, tư pháp và thực thi pháp luật, hai bên triển khai các thỏa thuận và cơ chế hợp tác hiện có, trong đó có Thỏa thuận về Hợp tác Quốc phòng, nhằm tăng cường hợp tác giữa các lực lượng quân, binh chủng hai nước. Hai bên sẽ tiến hành các hoạt động tăng cường năng lực và củng cố sự tin cậy lẫn nhau, tiến tới thực hiện các hoạt động chung giữa hải quân hai nước trên thực tế với thời gian và hình thức phù hợp.
Hai bên sẽ tăng cường hợp tác nhằm nâng cao năng lực của cả hai bên trong việc đối phó các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống, đặc biệt là khủng bố quốc tế, tội phạm xuyên quốc gia.
