Hồi tháng 11, Quốc hội thông qua dự toán ngân sách 2015 với giá dầu thô ở mức 100 USD/thùng. Theo tính toán, giá mỗi thùng dầu giảm 1 USD sẽ làm giảm thu ngân sách khoảng 1.000 tỷ đồng. Nếu giá dầu thô năm 2015 dao động quanh mức 60 USD/thùng như hiện tại, hụt thu ngân sách trực tiếp từ xuất khẩu dầu thô so với dự toán vào khoảng 40.000 tỷ đồng.
Theo số liệu của Bộ Tài chính, thu ngân sách 11 tháng đã hoàn thành nhiệm vụ thu cả năm, nên giá dầu thô giảm mạnh thời gian qua không ảnh hưởng, nhưng sẽ có tác động tới thu ngân sách năm 2015. Trường hợp xấu nhất, giá dầu thô bình quân năm 2015 còn 40 USD/thùng như dự báo của một số chuyên gia kinh tế thế giới, Việt Nam sẽ hụt thu 60.000 tỷ đồng từ việc xuất khẩu dầu thô. Chưa hết, một chuyên gia kinh tế phân tích thêm: Ngân sách còn bị tác động từ việc giảm nguồn thu thuế liên quan đến các hoạt động xuất nhập khẩu xăng dầu (thuế nhập khẩu, thuế tài nguyên, thuế thu nhập doanh nghiệp…) vào khoảng 40.000 tỷ đồng.
Trả lời báo chí cuối tuần trước, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết: Thu thuế nội địa chiếm 71% thu ngân sách, thu từ dầu thô chỉ 10-12% nên tác động của diễn biến giá dầu tới ngân sách không quá nghiêm trọng. Hiện, Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành đưa ra các phương án để đảm bảo thu ngân sách. Bộ Tài chính khẳng định trường hợp dầu thô xuống 70-75 USD/thùng vẫn đảm bảo được cân đối ngân sách. Bộ này sẽ không điều chỉnh thu, chi ngân sách và cũng không tăng vay để tăng nợ công của ngân sách.
Một cơ chế phòng ngừa rủi ro vừa được Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính và Bộ Công Thương tính toán nếu giá dầu tiếp tục tụt dốc, có thể sẽ nâng tiếp thuế nhập khẩu xăng dầu. Hiện, khung thuế nhập khẩu xăng dầu có mức trần 40%.
Ngoài ra, để đảm bảo thu ngân sách, các bộ, ngành đang tích cực triển khai công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại.
“Mục đích của buôn lậu, gian lận thương mại là để trốn thuế. Khi quản lý chặt chẽ, chống buôn lậu, và chống gian lận thương mại chắc chắn nguồn thu sẽ tăng. Điều đó được thể hiện rõ thu thuế tăng lên giúp thu ngân sách 2014 hoàn thành chỉ sau 11 tháng”, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nói.
