Đã có rất nhiều đột phá trong điều trị ung thư, nhưng ít thay đổi đáng kể |
Khi nói đến điều trị ung thư, quá trình thường rất lâu dài và chậm rãi. Đã có nhiều phát hiện đột phá, nhưng không phải cái nào cũng thay đổi đáng kể. Khi nói chuyện với các bác sĩ chuyên khoa ung thư, hầu hết trong số họ sẽ tìm cách xoa dịu những kỳ vọng. Hiện không có một giải pháp dễ dàng và có thể sẽ không bao giờ có, họ nói.
Hơn 50 năm sau kể từ khi phương Tây tuyên bố “cuộc chiến chống lại bệnh ung thư”, bao công sức của nhân loại đang được đền đáp xứng đáng. Tỷ lệ sống sót những bệnh như ung thư vú, tuyến tiền liệt và ung thư da cao chưa từng thấy. Những người mắc bệnh nan y có thể sống lâu hơn. Tất nhiên, các chuyên gia sẽ nhanh chóng bổ sung rằng chúng ta vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Nhưng nhờ sự tiến bộ không ngừng của khoa học, từng bước một, chúng ta thành công trong cuộc chiến đấu với ung thư và một con đường chống lại căn bệnh này bắt đầu hình thành.
Trong những tháng gần đây, người ta nói về những loại vắc xin mới giúp tạo hệ thống miễn dịch để tiêu diệt ung thư tuyến tụy; Liệu pháp miễn dịch nhằm phát hiện ra các tế bào đột biến ở bệnh nhân ung thư trực tràng, giúp cơ thể dễ dàng tiêu diệt chúng hơn; Các loại thuốc làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư vú... Hầu hết các bác sĩ chuyên khoa ung thư hiện nay đều tin rằng chúng ta đang đi đúng hướng với hy vọng một ngày không xa, căn bệnh này sẽ không còn là bản án tử hình cho hàng triệu bệnh nhân. “Tôi không nghĩ rằng chúng ta đã đạt đến điểm đó, nhưng tôi nghĩ đó chắc chắn là hướng đi hiện giờ”, tiến sĩ Juanita Lopez, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Ung thư cho biết.
Tiến sĩ Sam Godfrey, giám đốc nghiên cứu cấp cao tại tổ chức Nghiên cứu Ung thư Anh cũng lạc quan: “Chúng tôi có trình độ kỹ thuật cao hơn, nhiều công nghệ đã phát triển vượt bậc và có vẻ như chúng tôi đã có đủ kiến thức và công nghệ để đồng hành với tham vọng đánh bại căn bệnh”.
Sự thật là không có bệnh ung thư nào giống nhau. Ở mỗi bệnh nhân, căn bệnh này xuất hiện và được thúc đẩy bởi một loạt các đột biến khác nhau. Giờ đây, các bác sĩ ung thư sẽ tìm kiếm một số tín hiệu di truyền nhất định, chẳng hạn, có thể cho biết liệu họ có đang đối phó với một loại bệnh ung thư phụ hiếm gặp và cụ thể hay không. Một loại ung thư chiếm một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân nhưng có vẻ có thể điều trị được.
Nhân loại đã đi một chặng đường dài trong cuộc chiến chống lại căn bệnh phức tạp nhất thế giới |
Lấy ví dụ về một nghiên cứu được công bố gần đây, trong đó có 12 người tham gia, những người bị ung thư trực tràng đã thuyên giảm triệu chứng sau khi dùng một loại thuốc điều trị miễn dịch thử nghiệm có tên là “dostarlimab”. Nói về kết quả này, một trong những nhà khoa học đứng sau nghiên cứu cho biết, “đây là lần đầu tiên điều này xảy ra trong lịch sử điều trị ung thư” - có nghĩa là các bệnh nhân tránh được phẫu thuật, điều làm rối loạn chức năng ruột.
“Ung thư có khả năng tự làm cho nó vô hình với hệ miễn dịch của chúng ta. Nhưng liệu pháp miễn dịch cố gắng làm cho khối u đó dễ nhìn thấy hơn đối với hệ miễn dịch để từ đó nó có thể bị tấn công và tiêu diệt”, tiến sĩ Naureen Starling, một chuyên gia tư vấn y tế về ung thư tại Bệnh viện Hoàng gia Marsden (Anh) cho biết.
Loại điều trị này đã cải thiện đáng kể kết quả cho một số bệnh ung thư tồi tệ nhất. Ung thư hắc tố từng không thể điều trị được; 20 năm trước, bệnh nhân thường chết trong vòng 9 tháng sau khi được chẩn đoán ở giai đoạn 4, bác sĩ Starling cho biết. Tuy nhiên, nhờ các loại thuốc trị liệu miễn dịch khác nhau trong những năm gần đây, 50% bệnh nhân hiện nay đã sống sót.
Điều này làm tăng triển vọng rằng các chất điều trị miễn dịch như dostarlimab có thể tạo hiệu quả rộng rãi hơn, cho dù chỉ với một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân. Ở cấp độ toàn cầu, nếu có nhiều nhóm bệnh nhân được xác định hơn và điều trị bằng các liệu pháp mới nổi này, thì số lượng người được cứu sống sẽ dần tăng.
Tất nhiên, liệu pháp miễn dịch không phải là câu trả lời cho nhiều bệnh nhân và lý do tại sao một số loại ung thư không đáp ứng với phương pháp điều trị này vẫn còn là một bí ẩn. “Có một giải Nobel đang chờ người có câu trả lời đó”, tiến sĩ Richard Simcock, cố vấn quốc gia tại tổ chức Hỗ trợ Ung thư Macmillan cho biết.
“Ví dụ, giờ đây chúng ta hiểu rằng ung thư phát sinh ở phía bên trái của ruột kết phản ứng với liệu pháp điều trị khác với ung thư phát sinh ở phía bên phải. Đó là một trong những thách thức chủ chốt: tìm ra bệnh nhân nào sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ phương pháp điều trị phù hợp nhất”, tiến sĩ nói.
Tuy nhiên, trong khi khoa học hiện đại đã trở nên tốt hơn trong việc điều trị ung thư, các lựa chọn của chúng ta chống lại các dạng di căn của bệnh còn hạn chế. “Khi mọi thứ lây lan ra khắp nơi, bạn sẽ có quá nhiều tế bào ung thư để có thể loại bỏ chúng. Những tế bào còn sót lại sẽ có xu hướng kháng thuốc”, giáo sư Julian Downward, phó giám đốc nghiên cứu tại Viện Francis Crick cho biết. Tương tự, chúng ta vẫn bất lực khi đối mặt với những kẻ sát nhân lớn nhất của căn bệnh, chẳng hạn như ung thư tuyến tụy, phổi và não. Đã có rất ít tiến bộ chống lại các dạng này và một số nhà khoa học lo ngại rằng tỷ lệ sống sót giữa các loại ung thư nguy hiểm nhất và có thể điều trị được sẽ càng khác nhau trong những năm tới.
Chuẩn bị cho liệu pháp miễn dịch |
Thế nhưng vẫn có rất nhiều điều để lấy niềm an ủi và hy vọng. Chúng ta đã đi được một chặng đường dài trong cuộc chiến chống lại căn bệnh phức tạp nhất mà con người từng phải đối mặt và nếu nhìn lại thành tựu chúng ta đạt được trong 50 năm thì tương lai có thể còn nhiều hứa hẹn và tiềm năng hơn.
Mặc dù các nhà khoa học không mong chờ một phương pháp chữa bệnh dành cho mọi người, nhưng ngày càng có nhiều niềm tin rằng khả năng phòng thủ của bệnh ung thư sẽ bị phá bỏ dần dần, khi các phương pháp điều trị ngày càng trở nên tinh vi hơn, chính xác hơn và sáng tạo hơn bao giờ hết. Họ tin rằng, chậm mà chắc, chúng ta sẽ loại bỏ ung thư cho đến khi nó không còn gây ra mối đe dọa như ngày nay.
Tiến sĩ Godfrey tin rằng những thành công mà chúng ta đang thấy hiện nay có thể nhỏ bé, nhưng đó là “bước đầu tiên” dẫn đến một thành quả to lớn hơn nhiều. “Tôi nghĩ rằng chúng giống với những bước đầu tiên chúng ta thấy khi phương pháp hóa trị liệu lần xuất hiện. Nó có thể là khởi đầu của một sự thay đổi toàn diện, nơi chúng ta chuyển sang giai đoạn tiếp theo”.