Đen Vâu tái xuất là điểm nhấn trong cuộc đua nóng nhất của nhạc Việt từ đầu năm 2024. MV Friendship hiện diện ở danh sách thịnh hành âm nhạc chỉ sau vài giờ lên sóng, tiếp đó nhanh chóng chen chân vào top 5. Dù vậy, vài ngày qua, hiệu ứng Đen Vâu và MV Friendship không tăng đột biến. Lý do chính dẫn đến điều đó vì sản phẩm này không có nhiều yếu tố “viral”.
Cạnh tranh cùng thời điểm Đen Vâu ở nhạc Việt có Sơn Tùng, Đức Phúc, Karik và Lou Hoàng. Đen khác phần còn lại ở chỗ, anh quảng bá sản phẩm một cách thuần túy, tập trung hoàn toàn vào chất lượng lan tỏa của âm nhạc. Và khi Friendship không có yếu tố lan tỏa, chuyện nam rapper hụt hơi so với Sơn Tùng, Lou Hoàng và Karik không bất ngờ.
  |
Trong vùng an toàn
Với Friendship, Đen Vâu xây dựng theo kết cấu rap đan xen hook. Rapper quê Quảng Ninh chọn chủ đề gần gũi, với ý đồ có thể chạm đến cảm xúc của số đông, là sự thiêng liêng của tình bạn. Ở lyrics (ca từ), Đen Vâu dùng nhiều phép so sánh, ẩn dụ để làm bật yếu tố tình bạn. Bản phối của Friendship có điểm nhấn lớn nhất ở guitar và kèn trumpet, bên cạnh dải âm trầm, với bộ gõ gồm kick, snare và hi hat gần như thiết lập thông số mặc định cho chất giọng Đen Vâu.
Chất rap của Đen Vâu luôn là sự gần gũi, dễ chịu, cân bằng được 2 yếu tố ca từ và nền nhạc. Những khán giả của rap cho biết nghe Friendship cùng Nhật ký vào đời của Karik và Thái VG vào lúc này giúp họ “rửa tai”, vì xuyên suốt vài tháng qua, các rapper Việt nói riêng và giới rap Việt nói chung hoàn toàn bị cuốn vào những trận beef (rap chiến), với các sản phẩm nặng tính công kích và tiêu cực.
Friendship mở đầu với phần hook của Hiền VK. Đen Vâu vẫn giữ phong độ trong việc chọn ra những giọng hát có âm sắc lạ và không nhất thiết phải là tên tuổi nổi tiếng. Hook của Friendship, như phần lớn sản phẩm của Đen Vâu, được chuốt ngắn gọn trong 4 câu và viết giai điệu, lyrics đơn giản nhất. Chỉ khác là hook của Friendship không đủ để lan tỏa mạnh mẽ.
Ở các bản rap của Đen Vâu, đoạn hook/chorus luôn giữ vai trò quan trọng. Gần nhất, đoạn hook của Nấu ăn cho em “viral”. Xa hơn, bản rap Mang tiền về cho mẹ tác động mạnh mẽ đến người nghe phần lớn nhờ hook, với chất giọng của Nguyên Hà.
Ca từ của đoạn hook trong Friendship không đặc biệt. Những chi tiết kiểu “không muốn trên đường xa một mình, khi tôi mệt không ai vỗ vai tôi” chưa đủ để khiến số đông người nghe phải dừng lại vài giây để suy nghĩ, giống như “Thấy em nghiêng nghiêng cười trong đôi mắt tròn, và thế giới cũng nghiêng theo đôi bàn chân em” (Nấu ăn cho em).
Thành công của Nấu ăn cho em giúp Đen Vâu lấy lại vị thế sau giai đoạn dài loay hoay. Có một sự thật là Đen Vâu từ lâu đã rơi vào lối mòn, vì màu sắc âm nhạc của anh chỉ quanh quẩn ở các đề tài vốn sống, trải nghiệm. Trước khi thành công với Nấu ăn cho em, nam rapper hụt hơi ở sản phẩm Luôn yêu đời. Friendship đang lặp lại những gì xảy ra ở Luôn yêu đời, là Đen Vâu đang cố “gồng” để viết ra những ca từ có sức ảnh hưởng nhưng thực tế không đáp ứng được tham vọng.
  |
Điểm mạnh - yếu của Đen Vâu
Đen Vâu vươn đến vị thế số 1 giới rap Việt khi được khán giả đại chúng định hình là rapper viết lyrics chất lượng nhất. Theo bản sắc của rap, một rapper giỏi viết lyrics được xét trên nhiều góc độ như cách khai thác nội dung, gieo vần, chơi chữ và sắp xếp flow (nhịp)... Trong khi đó, với khán giả đại chúng của nhạc Việt, họ thích những rapper viết lyrics gần gũi, dễ hiểu, có yếu tố so sánh, hình tượng hóa cao và đặc biệt là sử dụng 100% tiếng Việt như Đen Vâu.
Rapper gốc Quảng Ninh nắm trong tay lợi thế rất lớn so với phần còn lại của giới rap, là những câu từ anh viết ra có khả năng “viral” rất cao. Thế nhưng, chính vì điều đó, sau khi Đen Vâu từng thành công ở loạt sản phẩm nhờ lyrics, khán giả bắt đầu “chai sạn” và đòi hỏi Đen Vâu phải luôn viết được những câu từ đặc biệt.
Ví dụ ở Nấu ăn cho em, chỉ với một câu “Ở dưới xuôi chúng mình gọi view này là view triệu đô, vậy ai mới là người dư dả?”, Đen Vâu gây sốt mạng xã hội.
Friendship chưa thể gây sốt về lyrics, khiến sản phẩm hụt hơi so với đối thủ. Bỏ qua yếu tố lyrics, Đen Vâu không còn điểm tựa nào khác để cạnh tranh đường đua “trending” YouTube hoặc ít nhất là một đoạn gây bão mạng xã hội.
Theo guồng quay thị trường hiện tại, những “ngả đường” để dẫn đến thành công của một sản phẩm âm nhạc bao gồm: Độ lan tỏa của lyrics, MV gây chú ý, âm nhạc phù hợp để remix, tạo trending TikTok như vũ đạo, capcut, open verse… (mời người khác cùng sáng tác, tham gia vào ca khúc). Friendship không có nhiều yếu tố viral, trừ việc được khán giả đồng cảm và ủng hộ với nội dung, thông điệp của bản rap.
Có chưa đến 300 lượt sử dụng âm thanh của Friendship cho các nội dung trên TikTok. Những sản phẩm gây sốt ở top trending hiện tại như Đừng làm trái tim anh đau, có gần 200.000 lượt sử dụng âm thanh trên TikTok. Ngày đẹp trời để nói chia tay của Lou Hoàng có hơn 50.000 lượt sử dụng âm thanh.
Loạt hit của Sơn Tùng, Lou Hoàng, Đức Phúc và Karik có sự hỗ trợ của nhiều nền tảng, dẫn ngược về “top trending” YouTube, dẫn đến việc Friendship đang thất thế. Đây là cuộc chơi của đường đua âm nhạc hiện tại, tất nhiên Đen Vâu và ê-kíp đã tính toán từ trước.
Lựa chọn của Đen Vâu là tiếp tục làm nhạc trong phạm vi an toàn, giới thiệu đến khán giả một cách thuần túy. Kết quả của lựa chọn này là sẽ có thành công - thất bại đan xen, không phải sản phẩm nào cũng tác động mạnh mẽ và đạt mục đích “marketing 0 đồng” như Nấu ăn cho em.
