Theo thông báo của Sở Kế hoạch & Đầu tư TP HCM, trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày ký công văn, các doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh tại căn hộ chung cư phải nộp hồ sơ đăng ký thay đổi trụ sở sang địa điểm khác (không phải chung cư). Nếu các đơn vị này không nộp hồ sơ, Sở Kế hoạch & Đầu tư sẽ phối hợp Sở Xây dựng và UBND các quận huyện để xử lý theo quy định.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM - Lê Hoàng Châu cho biết, trong điều 6 Luật Nhà ở ban hành năm 2014 và có hiệu lực ngày 1/1/2015 đã đề cập đến việc cấm sử dụng chung cư ngoài mục đích để ở. Nghị định 99/2015 hướng dẫn thi hành Luật nhà ở có điều khoản quy định các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân không được phép sử dụng căn hộ chung cư làm địa điểm kinh doanh từ sau 10/6/2016, tức 6 tháng từ khi ban hành.
Tuy nhiên, thiếu sót của luật là chưa có chế tài cụ thể hoặc chưa có cơ sở xử phạt đủ tính răn đe đối với hành vi vi phạm này. Vì vậy, nếu cơ quan quản lý đưa ra các biện pháp xử lý quá gấp rút có thể không mang lại hiệu quả.
Ông Châu kiến nghị cơ quan chức năng cho phép các doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh hoặc đặt trụ sở, chi nhánh công ty tại chung cư giãn lộ trình di dời từ 2017 đến 2020. Thời gian để di dời tối thiểu là một năm và tối đa là 3 năm.
Nguyên nhân Hiệp hội đề xuất kiến nghị này, theo ông Châu, vì những đơn vị thuê chung cư làm nơi kinh doanh thường ký hợp đồng dài hạn để ổn định việc làm ăn. Hoạt động này đa phần đều đã tồn tại trước khi Luật Nhà ở sửa đổi có hiệu lực. Thời hạn của hợp đồng thuê thấp nhất là một năm và dài nhất có thể lên đến 3-5 năm. Thực tế có rất nhiều chung cư tại TP HCM đã tồn tại việc cho doanh nghiệp thuê mặt bằng kinh doanh từ nhiều thập niên qua và đa số các đơn vị kinh doanh đều có hợp đồng thuê lâu dài.
Do đó, giãn thời gian di dời nhóm doanh nghiệp khỏi chung cư là giải pháp hợp tình hợp lý. Một mặt tạo điều kiện để các đơn vị này tìm nơi kinh doanh khác phù hợp hơn hoặc tương đương với nơi đang trú đóng. Mặt khác giảm thiểu thiệt hại cho doanh nghiệp do phải thay đổi trụ sở, mất tiền thuê mặt bằng vì vi phạm hợp đồng.
Lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho rằng hiện nay kinh doanh tại chung cư đang tồn tại nhiều loại hình. Với những ngành nghề nguy hiểm, gây tiếng ồn, mất trật tự, ô nhiễm từ thực tiễn cho thấy không phù hợp. Tuy nhiên, những nhóm ngành không ảnh hưởng đến đời sống chung cư cũng cần được nhìn nhận khách quan hơn.
"Di dời doanh nghiệp ra khỏi chung cư không phải là việc dễ dàng và sẽ mất nhiều thời gian. Bởi lẽ, trong một sớm một chiều rất khó thay đổi thói quen của các doanh nghiệp thuê mặt bằng kinh doanh ở chung cư vốn đã tồn tại nhiều thập niên qua", ông Châu nói.
