Sáng 23/5, Chủ nhiệm Uỷ ban Về các vấn đề xã hôi Nguyễn Thúy Anh đã báo cáo Quốc hội về tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, với rất nhiều điểm mới được đưa ra.
Về tên gọi của luật, bà Thúy Anh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất không sử dụng các từ “lạm dụng” hoặc cụm từ “đồ uống có cồn” trong tên gọi của Luật và đề nghị đại biểu Quốc hội cho giữ tên gọi của Luật là Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia.
Chủ nhiệm Uỷ ban Về các vấn đề xã hội. Nguyễn Thúy Anh. Ảnh Như Ý Bên cạnh đó, cũng có một số ý kiến đề nghị rà soát các quy định có nội dung cấm tại các điều nằm rải rác trong dự thảo Luật và bổ sung quy định cấm ép buộc người khác sử dụng rượu, bia; cho người dưới 18 tuổi sử dụng rượu, bia; cấm uống chất có cồn trước và trong khi điều khiển phương tiện giao thông; cấm uống rượu, bia khi tham gia giao thông; quảng cáo, khuyến mại rượu, bia từ 15 độ cồn trở lên dưới mọi hình thức.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, Điều 5 của dự thảo Luật đã được chỉnh lý trên cơ sở rà soát, bổ sung, đồng thời thu hút một số quy định có tính chất như quy định cấm tại các điều khác trong dự thảo Luật.
Cũng có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cấm bán rượu từ 15 độ trở lên sau 22 giờ đến 8 giờ sáng ngày hôm sau; cấm bán rượu, bia trong một số ngày lễ. Về việc này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, đây là những giải pháp hết sức mạnh mẽ và sẽ rất hiệu quả trong phòng, chống tác hại của rượu, bia, tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, quy định này dự báo sẽ chưa có tính khả thi cao, do vậy, xin được giữ như dự thảo Luật.
Cùng với đó, một số ý kiến đại biểu đề nghị cân nhắc lại quy định cấm bán rượu, bia trên internet vì không khả thi, chưa phù hợp với thông lệ quốc tế và xu thế phát triển thương mại điện tử...; một số ý kiến khác đề nghị hạn chế bằng cách quy định điều kiện như về độ tuổi được mua, nhất là đối với độ tuổi vị thành niên. Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Luật đã bỏ quy định này tại Điều 5 và quy định về điều kiện bán rượu, bia theo hình thức thương mại điện tử tại Điều 16 của dự thảo Luật.
Một số ý kiến không nhất trí với việc quy định cấm quảng cáo rượu, bia từ 15 độ trở lên và đề nghị xem xét các quy định về quảng cáo, khuyến mại để đảm bảo thống nhất với các quy định của Luật Quảng cáo, Luật Thương mại; ý kiến khác đề nghị quy định theo hướng quy định điều kiện quảng cáo rượu, bia.
Tiếp thu ý kiến của đại biểu, dự thảo Luật chỉ cấm quảng cáo rượu từ 15 độ cồn trở lên. Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho rà soát các quy định liên quan đến quảng cáo rượu, bia của Luật Quảng cáo năm 2012, Luật Thương mại năm 2005 cũng như lịch sử của các quy định về quản lý trong lĩnh vực này thì thấy rằng, từ năm 2001 (ban hành Pháp lệnh Quảng cáo) đến nay, quảng cáo, khuyến mại rượu, bia ngày càng được quan tâm quản lý, nhận thức được nồng độ cồn có trong sản phẩm rượu, bia tỷ lệ thuận với tác hại của sản phẩm này nên các sản phẩm rượu, bia đã được quản lý theo hướng chặt hơn.
Theo đó, từ việc không quy định về quản lý quảng cáo rượu, bia trong Pháp lệnh Quảng cáo năm 2001, tiến tới quy định cấm quảng cáo, khuyến mại rượu từ 30 độ cồn trở lên trong Luật Thương mại năm 2005, xác định rượu mạnh là đồ uống có cồn, độ rượu từ 15% trở lên tính theo thể tích trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sản phẩm đồ uống có cồn năm 2010 và cấm quảng cáo rượu từ 15 độ cồn trở lên trong Luật Quảng cáo năm 2012.
Theo cơ quan thẩm tra, để phù hợp với Luật Quảng cáo và tính đồng bộ của hai hình thức xúc tiến thương mại trong Luật Thương mại là quảng cáo, khuyến mại, dự thảo Luật đã quy định về cấm quảng cáo, khuyến mại trong hoạt động kinh doanh rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên.
Bên cạnh đó, với tính chất là sản phẩm không khuyến khích tiêu dùng, có ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng và có thể tác động xấu đến an toàn, trật tự xã hội, để hạn chế ảnh hưởng của việc quảng cáo rượu, bia đến giới trẻ và phù hợp với xu hướng quốc tế (trên thế giới có hơn 123 nước có quy định biện pháp cấm hoặc hạn chế quảng cáo rượu, bia), tránh việc hiểu lầm là chỉ rượu từ 15 độ cồn trở lên mới gây hại, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin phép quy định cụ thể việc quản lý quảng cáo rượu dưới 15 độ cồn và bia tại Điều 12 và Điều 13 của dự thảo Luật.
Mặt khác, cũng có ý kiến cho rằng quy định cho phép quảng cáo rượu, bia dưới 15 độ cồn nhưng cấm quảng cáo rượu, bia từ 15 độ cồn trở lên là bất công, không hợp lý. Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, độ cồn trong sản phẩm rượu, bia quyết định những tác động có hại của rượu, bia đến sức khoẻ con người, nên việc quản lý quảng cáo rượu theo độ cồn là cần thiết.
Theo kinh nghiệm quốc tế cũng như Việt Nam, thường căn cứ trên nồng độ cồn của sản phẩm mà quy định các giải pháp quản lý phù hợp. Do đó, dự thảo Luật đã quy định những biện pháp quản lý quảng cáo rượu theo hướng quản lý chặt với rượu có độ cồn cao, từ 15 độ cồn trở lên (khoản 2 Điều 5), quản lý giảm nhẹ hơn đối với rượu từ 5,5 độ cồn đến dưới 15 độ cồn và bia từ 5,5 độ cồn trở lên (Điều 13) và quản lý ở mức thấp đối với rượu, bia dưới 5,5 độ cồn (Điều 12).
