Những biến chuyển ngoạn mục trong cuộc đời của Grace Mugabe, 49 tuổi, thật khó ngờ - từ cô nhân viên đánh máy tầm thường trở thành phu nhân tổng thống, chủ sở hữu trại nuôi bò sữa với sản phẩm trên thị trường nhãn hiệu "Alpha Omega Dairy", người sáng lập cô nhi viện và lãnh đạo liên đoàn phụ nữ quyền lực của đảng cầm quyền.
Nhiệm kỳ tổng thống của Robert Mugabe sẽ chính thức kết thúc vào năm 2018 và có nhiều tin đồn rằng Grace có nhiều khả năng sẽ kế nhiệm chiếc ghế của chồng.
Khi cuộc đua giành quyền kế tục Robert Mugabe làm tổng thống Zimbabwe bắt đầu nóng lên, Grace chiếm giữ vị trí hàng đầu trong bộ máy đảng cầm quyền suốt 34 năm - Zanu-PF. Sau khi được bổ nhiệm vào chức vụ lãnh đạo Liên đoàn Phụ nữ đảng Zanu-PF vào tháng 8/2014, chỉ 1 tháng sau đó bà được Đại học Zimbabwe trao học vị tiến sĩ xã hội học - động thái được các chuyên gia phân tích cho là nhằm phục vụ cho tham vọng giành quyền lực của Grace. Tuy nhiên, học vị tiến sĩ của Grace bị cho là không trung thực do chồng bà làm Hiệu trưởng Đại học Zimbabwe và tấm bằng được cấp sau khi bà bước vào trường chỉ mới 2 tháng!
Khi nắm quyền lực trong tay, Grace Mugabe ngay lập tức mở chiến dịch dài hơi chống lại Phó tổng thống - bà Joice Mujuru - buộc tội bà này tham nhũng và âm mưu lật đổ Tổng thống Mugabe! Khi trở về Zimbabwe hồi tháng 10 sau chuyến du lịch Vatican, Grace Mugabe công khai từ chối bắt tay với Phó tổng thống Mujuru. Để giải thích cho hành vi thiếu lịch sự của mình, Grace tuyên bố trước công chúng rằng Mujuru cần được loại khỏi Chính phủ Zimbabwe vì người này "tham nhũng, bất tài, hay nói dối và là kẻ vô ơn".
Thậm chí, Grace còn chỉ trích Mujuru hợp tác với những thế lực đối lập và người da trắng để phá hoại thành tựu của đất nước sau khi giành được độc lập. Tháng 11 vừa qua, trước sự tấn công dữ dội của Đệ nhất phu nhân Grace, Mujuru - cựu chiến binh du kích gia nhập nội các Mugabe sau khi Zimbabwe giành độc lập từ tay người Anh năm 1980 - bị hất khỏi chiếc ghế lãnh đạo đảng Zanu-PF. Sau vụ việc này, Bộ trưởng Tư pháp Emmerson Mnangagwa trở thành đối thủ chính trị đáng gờm của Grace Mugabe, trừ phi bà được tổng thống chọn làm người kế thừa mình để gìn giữ "triều đại" Mugabe ở Zimbabwe.
 |
Nữ Phó Tổng thống Joyce Mujuru.
Sinh ngày 23/7/1965 ở Nam Phi, Grace Marufu trở thành người tình của Mugabe khi đang làm thư ký trong văn phòng Tổng thống vào đầu thập niên 90 trong khi cả hai đều đã lập gia đình. Hai người cưới nhau năm 1996 trong nghi thức nhà thờ trang trọng được gọi là "đám cưới thế kỷ" sau khi người vợ đầu Sally của ông Mugabe qua đời. Chồng cũ đã ly hôn của Grace là sĩ quan không quân được chuyển công tác đến Trung Quốc.
Grace có 3 người con với Mugabe và một con trai riêng với chồng cũ. Sau khi trở thành Đệ nhất phu nhân Zimbabwe, Grace không xuất hiện trước công chúng trong những năm đầu tiên có lẽ do quá mải mê hưởng thụ cuộc sống sang giàu và thường xuyên mua sắm hàng hiệu ở nước ngoài nên bà được gọi là "Gucci Grace" và "Đệ nhất phu nhân mua sắm"!
Năm 2009, Grace gây chú ý trong dư luận khi tấn công một nhiếp ảnh gia người Anh ở Hồng Công vì đeo bám chụp hình bà tại một khách sạn sang trọng. Năm 2013, Grace tuyên bố thẳng thừng với Đài Truyền hình Nam Phi rằng, bà không quan tâm người dân Zimbabwe nghĩ gì về bà: "Tôi đã trở thành người chai lì. Chồng tôi bảo làm lơ dư luận là hạnh phúc nhất".
Tuy nhiên, sau khi chính thức bước vào chính trường hỗn loạn của Zimbabwe, Grace Mugabe bắt đầu thay đổi quan điểm và những người ủng hộ bà đặt cho bà những tên gọi mới: "Dr Amai" (Bác sĩ Mẹ) và "Nữ hoàng của những nữ hoàng". Trong khi đó, nhà phân tích chính trị Earnest Mudzengi thì cho rằng, Grace Mugabe thiếu sức thu hút công chúng và là người gây nên sự mất đoàn kết nghiêm trọng trong nội bộ đảng cầm quyền Zanu-PF cũng như tạo nên nhiều kẻ thù.
Sự xuất hiện bất ngờ của Grace Mugabe trên chính trường gây ngạc nhiên cho nhiều người và Vince Musewe - nhà bình luận chính trị của Zimbabwe - mô tả đây là chiến thuật của Robert Mugabe nhằm che giấu những thảm họa kinh tế của đất nước. Vince Musewe phát biểu: "Đối với tôi, Grace chỉ là một con tốt. Bà sẽ không làm được điều gì sau khi Mugabe qua đời. Bà ta không có học vấn, không hiểu hết được những phức tạp để đưa Zimbabwe tiến lên phía trước và thậm chí không biết những vấn đề của phụ nữ. Grace không xứng đáng để lãnh đạo Zimbabwe".
Từ lâu, đảng Zanu-PF khinh miệt Morgan Tsvangirai - thành viên đảng đối lập Phong trào Thay đổi Dân chủ (MDC) và cũng là một trong những người có triển vọng trở thành tổng thống Zimbabwe - cho nên với học vị tiến sĩ trong tay Grace Mugabe có thể thực hiện được tham vọng lãnh đạo đất nước.
 |
Grace bên cạnh người chồng Tổng thống 90 tuổi Mugabe.
Giới truyền thông Zimbabwe cũng nghi ngờ Tổng thống Mugabe đứng đằng sau chiến dịch tấn công Phó tổng thống Mujuru. Grace không phủ nhận mối hoài nghi của mọi người về ý đồ muốn kế nhiệm Tổng thống Mugabe của bà. Grace nhấn mạnh: "Họ nói tôi muốn trở thành tổng thống. Tại sao lại không chứ? Tôi chẳng phải là người Zimbabwe hay sao?".
Theo nhà bình luận Musewe, có nhiều tin đồn về việc Tổng thống Mugabe, người nắm giữ quyền lực trong suốt 34 năm, muốn đưa Đệ nhất phu nhân Grace vào vị trí phó tổng thống vào đầu năm 2015. Musewe đánh giá: "Điều đó có nghĩa là trong vài năm tới, không ai có thể thách thức Grace được. Nhưng đến khi Mugabe từ trần thì sự nghiệp chính trị của Grace cũng sẽ kết thúc theo".
