Nộp thiếu thuế, trích khấu hao tài sản sai quy định
Đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra việc quản lý, sử dụng vốn; quản lý sử dụng tài sản; việc báo cáo kết quả kinh doanh; nghĩa vụ với ngân sách nhà nước và việc chấp hành quy định pháp luật về tài chính, kế toán, chứng khoán tại Cty mẹ PVN và 8 Tổng Cty, công ty trực thuộc, gồm: Tổng Cty Thăm dò khai thác Dầu khí; Tổng Cty Điện lực Dầu khí; Tổng Cty Dầu Việt Nam; Tổng Cty Cổ phần Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí Việt Nam; Tổng Cty Phân bón và Hoá chất Dầu khí; Tổng Cty Cổ phần Khoan và Dịch vụ khoan Dầu khí; Tổng Cty Khí Việt Nam; Cty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau.
Quá trình thanh tra, cơ quan thanh tra ghi nhận việc các doanh nghiệp đã nghiêm túc thực hiện việc ban hành Điều lệ tổ chức và hoạt động, quy chế quản lý nội bộ theo quy định; đã áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp, thực hiện lập, gửi báo cáo tài chính theo quy định của Bộ Tài chính. Phần lớn các doanh nghiệp được thanh tra đã chấp hành quy định về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.
Trong việc thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước, PVN và các đơn vị thành viên đã thực kê khai và nộp các loại thuế doanh nghiệp. Tuy nhiên, còn 6 đơn vị kê khai và nộp thiếu thuế GTGT số tiền 91,6 tỷ đồng; 7 doanh nghiệp kê khai và nộp thiếu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2015 với số tiền 465,3 tỷ đồng (trong đó Cty mẹ nộp thiếu hơn 423 tỷ đồng). Kết luận cũng nêu rõ, Cty mẹ và 3 Cty thành viên trích khấu hao tài sản cố định chưa đúng quy định tổng số tiền hơn 19,8 tỷ đồng.
Theo đánh giá của Thanh tra Bộ Tài chính, tính đến 31/12/2015, PVN và 6 doanh nghiệp thành viên đã đầu tư dài hạn vào một số đơn vị song chưa hiệu quả. Cty mẹ đầu tư dài hạn số tiền hơn 182 nghìn tỷ đồng vào 31 Cty, tuy nhiên có tới 13 Cty lỗ lũy kế gần 13,8 nghìn tỷ đồng trong năm 2015; các Cty khác kinh doanh có lãi số tiền hơn 34 nghìn tỷ đồng.
Tương tự, Tổng Cty Điện lực Dầu khí Việt Nam cũng đầu tư tài chính dài hạn vào 18 Cty và trong năm 2015, có tới 10/18 Cty kinh doanh lỗ luỹ kế 998 tỷ đồng; Tổng Cty Dầu Việt Nam đầu tư tài chính dài hạn vào 46 Cty, trong đó một số Cty có số lỗ lũy kế năm 2015 là hơn 3,5 nghìn tỷ đồng…
Thanh tra việc báo cáo kết quả kinh doanh, đoàn thanh tra phát hiện PVN hạch toán thiếu doanh thu và thu nhập khác số tiền 479 tỷ đồng; 3 Cty thành viên hạch toán thiếu hơn 6 tỷ đồng. Ngoài ra, một số doanh nghiệp hạch toán tăng không đúng chi phí số tiền 250 tỷ đồng, trong đó Cty mẹ hạch toán tăng hơn 37 tỷ đồng.
Tại thời điểm thanh tra, về cơ bản Tập đoàn và các Cty thành viên đã thực hiện tái cơ cấu theo lộ trình đã được Thủ tướng phê duyệt, nhưng còn một số chưa hoàn thành. Giải trình về nguyên nhân chưa thực hiện tái cơ cấu vốn tại một số đơn vị, PVN cho biết: do thị trường chưa thuận lợi nên chưa tìm được đối tác chuyển nhượng vốn, một số đơn vị hiệu quả kinh doanh thấp, khó khăn khi thoái vốn. Riêng việc cổ phần hóa Cty TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy Dung Quất chưa thực hiện được do âm vốn chủ sở hữu nên Tập đoàn này đã báo cáo Thủ tướng xin phương án xử lý.
Áp sai đơn giá, chênh dự toán hàng trăm tỷ đồng
Vẫn theo Thanh tra Bộ Tài chính, tính đến thời điểm 31/12/2015, PVN đang quản lý 7 dự án, trong đó có 5 dự án trọng điểm quốc gia. Kết quả thanh tra việc lập, thẩm định và phê duyệt tổng dự toán của hai dự án trọng điểm (dự án Nhiệt điện Sông Hậu 1 và Nhiệt điện Long Phú 1) và một dự án nhóm A (Nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn) cho thấy còn một số nội dung chưa đúng quy định.
Cụ thể, việc thẩm định và phê duyệt tổng dự toán tại Ban quản lý dự án (QLDA) Điện lực Dầu khí Sông Hậu 1 tăng chưa đúng hơn 308 tỷ đồng; Ban QLDA Điện lực Dầu khí Long Phú 1 lập tổng dự toán tăng chưa đúng 261 tỷ đồng. Tương tự, tại Ban QLDA công trình Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn tăng tổng dự toán chưa đúng gần 44 tỷ đồng. Cơ quan thanh tra đã chỉ ra một số nguyên nhân chính dẫn đến xác định không đúng dự toán tại các dự án này, trong đó có việc áp đơn giá thép không phù hợp, áp sai đơn giá xi măng, tính không đồng nhất về cự ly vận chuyển…
Việc nghiệm thu, thanh, quyết toán vốn đầu tư tại các Ban QLDA nêu trên cũng xảy ra sai sót với số tiền hơn 3 tỷ đồng, cụ thể: Ban QLDA Điện lực Dầu khí Long Phú 1 nghiệm thu không đúng giá trị gần 1,2 tỷ đồng, trong đó đã thanh toán 710 triệu đồng cho nhà thầu; Ban QLDA công trình Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn nghiệm thu, thanh quyết toán chưa đúng 1,7 tỷ đồng; Ban QLDA Điện lực Dầu khí Sông Hậu 1 là 888 triệu đồng.
Từ kết quả thanh tra nêu trên, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị Chủ tịch HĐTV, Tổng giám đốc PVN chỉ đạo các đơn vị tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan và chấn chỉnh ngay những tồn tại. Đồng thời điều chỉnh giảm trừ tổng dự toán tại ba dự án Nhiệt điện Long Phú 1, Nhiệt điện sông Hậu 1 và Lọc hóa dầu Nghi Sơn với tổng số tiền hơn 600 tỷ đồng; thu hồi số tiền 710 triệu đồng do thanh toán không đúng tại Ban QLDA Điện lực Dầu khí Long Phú 1. Chỉ đạo thu hồi về Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp tại Tập đoàn số tiền hơn 300 tỷ đồng; có biện pháp thu hồi hơn 5 nghìn tỷ đồng nợ quá hạn tính đến thời điểm 31/12/2015…
Từ kết quả thanh tra nêu trên, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị Chủ tịch HĐTV, Tổng giám đốc PVN chỉ đạo các đơn vị tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan và chấn chỉnh ngay những tồn tại.
