Theo các BS, ung thư phổi tiến xa thường gây ra các triệu chứng đáng chú ý như đau lưng, đau đầu, giảm cân và mệt mỏi. Đau xương cũng rất phổ biến, bởi xương là nơi ung thư phổi có xu hướng di căn đầu tiên.
Mặc dù hầu hết những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu trước khi di căn, nhưng một số người vẫn có thể thấy những dấu hiệu sớm của ung thư phổi. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng những triệu chứng này có thể liên quan đến những bệnh khác chứ không chỉ là dấu hiệu của ung thư phổi. Nhận thức được bất kỳ thay đổi nào không giải thích được trong việc thở của mình là rất quan trọng.
Cơn ho mới, mãn tính
Đây là dấu hiệu sớm của ung thư phổi có khả năng xuất hiện sớm nhất. Tuy vậy, ho là một triệu chứng rất không đặc hiệu. Khi bạn ho, ung thư không phải là điều đầu tiên bạn nghĩ đến, cả cảm lạnh và cúm thông thường có thể tồn tại trong một vài tuần.
Khó thở
Cảm giác khó thở là một dấu hiệu sớm của ung thư phổi, theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ. Mặc dù khó thở thường xuất hiện ở các giai đoạn sau của bệnh, nó cũng thường xuất hiện khi có một khối u cản trở đường thở. Vì vậy, khi có bất kỳ triệu chứng khó thở nào không giải thích được, bạn nên đi khám bác sĩ.
Ho ra máu
Một số bệnh nhân sẽ ho ra máu nếu khối u gần với phế quản. Nếu ho ra máu hay lượng nhỏ đờm màu nâu đỏ mà không giải thích được thì cũng phải gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Nếu bạn gặp thêm tình trạng chóng mặt hoặc khó thở thì nên đi khám bác sĩ ngay.
Đau ngực
Nếu ung thư phổi đã di căn đến thành ngực hoặc gây sưng các hạch bạch huyết ở khu vực này thì có thể gây đau nhức ở ngực, lưng hoặc vai. Đau ngực do ung thư phổi sẽ nghiêm trọng hơn khi ho, cười hoặc thở sâu.
Vì đau ngực có thể là dấu hiệu của một số bệnh nghiêm trọng, hãy nói với bác sĩ nếu có bất kỳ khó chịu nào mà không giải thích được trong khu vực này. Bất cứ cơn đau ngực dai dẳng hoặc nghiêm trọng nào cũng nên được kiểm tra. Nếu bạn gặp phải những triệu chứng đặc trưng khác như áp lực ở ngực, đổ mồ hôi, buồn nôn, chóng mặt hoặc khó thở thì nên đến bác sĩ càng sớm càng tốt.
Khàn giọng hoặc khò khè
Các vấn đề về hô hấp liên quan đến ung thư phổi không phải chỉ xuất hiện dưới dạng khó thở. Nó có thể xuất hiện như ở dạng khàn giọng hoặc khò khè. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi liên tục nào trong hơi thở thì cần phải đến khám bác sĩ.
Nhận ra những triệu chứng nhỏ này có thể giúp bạn phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn đầu, điều này rất quan trọng trong việc điều trị.
Theo các bác sỹ, có một sự khác biệt lớn về tỷ lệ sống còn giữa phát hiện sớm và phát hiện muộn khi nói đến ung thư phổi. Trên thực tế, tỷ lệ sống còn 5 năm đối với những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối là dưới 10% nhưng khi ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn sớm nhất, có nhiều khả năng bệnh nhân sẽ được điều trị thành công.
Đau tay, vai và các ngón tay
Khi bướu ở tại đỉnh phổi, hiện tượng xâm lấn thành ngực và mạng thần kinh cánh tay gây đau cánh tay và đau vai kèm dị cảm da. Nhóm triệu chứng này được gọi là hội chứng Pancoast. Khi ung thư ở đỉnh phổi đã gieo rắc và xâm lấn hệ thần kinh giao cảm, hội chứng Horner xuất hiện với triệu chứng sụp mi cùng bên tổn thương (sa mí mắt), đồng tử co lại, lõm mắt (mắt thụt vào trong hốc mắt) và không bài tiết mồ hôi ở phía mặt cùng bên tổn thương.
Sụt cân
Trong bất kì trường hợp nào, sự sụt cân diễn ra nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân, không liên quan đến việc bạn đã cắt giảm calo hoặc tập thể dục... thì rất có thể là do bệnh tật gây ra, kể cả bệnh ung thư. Thêm vào đó, nếu bạn cảm thấy ăn không ngon miệng thì càng dễ kết luận nguyên nhân có thể là do một khối u bên trong cơ thể bạn gây ra, không ngoại trừ khối u ở phổi, dẫn đến ung thư phổi sau này. Khối u này sẽ là tăng đột ngột sự trao đổi chất trong cơ thể bạn và gây ra tình trạng trên.
Thường xuyên bị nhiễm trùng
Ung thư phổi có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng ảnh hưởng đến đường hô hấp và dẫn đến các bệnh như viêm phế quản hoặc các bệnh nhiễm trùng mãn tính khác. Nếu bạn bị nhiễm trùng phổi mãn tính, bạn nên dành thời gian đi chụp X-quang phổi để biết mình có nguy cơ bị ung thư phổi hay không.
Bất thường ở các mô vú
Dấu hiệu này thường gặp ở nam giới nhiều hơn. Đó là tình trạng vùng ngực to lên bất thường do các tế bào bệnh ung thư kích thích sự tiết nội tiết tố một cách bất thường. Tuy nhiên, chị em cũng không nên bỏ qua điều này, vì rất có thể đó là do các tế bào ung thư phổi hoặc ung th ở bộ phận khác gây ra.
Những dấu hiệu tiền ung thư
Những dấu hiệu tiền ung thư rõ rệt gặp ở khoảng 10% bệnh nhân ung thư phổi. Tổng trạng bệnh nhân suy giảm do yếu tố hoại tử bướu. Bệnh lý xương khớp phì đại do phổi có lẽ do thiếu oxy mạn tính, biểu hiện bởi hiện tượng ngón tay dùi trống. Ngón tay dùi trống gồm sự gia tăng kích thước cả bề ngang các móng của ngón tay lẫn bề mặt lồi của ngón tay nhìn nghiêng. Các hội chứng khác gồm có rối loạn đông máu, các biểu hiện của da, thần kinh, nội tiết, thận và hệ cơ.
Các yếu tố gây nguy cơ ung thư phổi
Giới tính
Ung thư phổi chiếm ưu thế ở nam giới 50-75 tuổi. Tại các nước phương Tây, tỷ lệ ung thư phổi ở nam giới của vài quốc gia những năm gần đây không gia tăng trong khi tỷ lệ ung thư phổi có chiều hướng gia tăng ở phụ nữ.
Địa lý
Tỷ lệ ung thư phổi thay đổi tùy theo vùng địa lý trên thế giới. Các nước châu Phi có tỷ lệ thấp hơn 5%. Tỷ lệ này khoảng 5-10% ở châu Á và Nam Mỹ. Châu Âu và Bắc Mỹ có tỷ lệ ung thư phổi cao nhất 10-15%.
Thuốc lá
Đa số ung thư phổi xuất hiện ở những người đã và đang hút thuốc lá (80%) cộng thêm 5% ước tính do hậu quả của sự tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá. Mức độ nặng nhẹ của sự tiếp xúc với khói thuốc tùy thuộc vào số năm mà người đó đã hút thuốc, số điếu thuốc hút trong ngày và phần nhựa có trong điếu thuốc. Có 10 đến 13% người nghiện thuốc lá có nguy cơ ung thư phổi với một thời kỳ tiềm ẩn từ 30 đến 40 năm tính từ lúc mới bắt đầu hút thuốc cho đến khi xuất hiện ung thư phổi.
Nghề nghiệp
Chất sinh ung asbestos trong một vài loại nghề nghiệp (ví dụ như nghề mài má phanh xe) là yếu tố nguy cơ mắc ung thư phổi. Công nhân làm việc ở một số mỏ có nguy cơ ung thư phổi cao hơn như mỏ phóng xạ uranium, mỏ kền, mỏ cromate, công nhân làm việc trong một số ngành nghề có tiếp xúc amiant, công nghiệp hóa dầu, công nghiệp nhựa, khí đốt. Việc tiếp xúc với khí radon, các ô nhiễm không khí từ kỹ nghệ kim loại nặng và môi trường ô nhiễm khói thuốc có liên quan đến sự xuất hiện ung thư phổi.
Các bệnh ở phế quản phổi
Ung thư phổi xảy ra trên những sẹo xơ là vấn đề đã đề cập khá nhiều. Các sẹo xơ thường là do lao, nhồi máu phổi, viêm phổi hoặc bệnh bụi phổi. Cơ chế gây bệnh chưa rõ nhưng người ta cho rằng sự xơ hóa làm tắc nghẽn mạch bạch huyết gây tích tụ các chất sinh ung có thể dẫn đến ung thư.Ô nhiễm không khí: do hơi đốt ở gia đình, xí nghiệp, hơi xả ra từ các động cơ.Di truyền: chưa được chứng minh, nhưng có thể có yếu tố gia đình liên quan đến một số đột biến gene.
Thực phẩm giúp cung cấp năng lượng cho phổi
Bổ sung các loại thực phẩm có màu đỏ/ vàng/ cam vì chúng là nguồn cung cấp carotenoid tuyệt vời. Đây là những sắc tố có trong thực vật có màu đỏ, vàng, cam, với tác dụng chống oxy hóa.
- Nghệ được biết đến với đặc tính chống viêm, vì vậy hãy tiêu thụ nghệ cùng với hạt tiêu đen để hấp thụ chất curcumin.
- Thêm củ dền vào chế độ ăn của bạn vì chúng chứa nitrat, vitamin C, carotenoid, magiê,... Được biết, nitrat còn giúp thư giãn mạch máu và tối ưu hóa việc hấp thụ oxy.
- Tỏi là một chất cải thiện hương vị tuyệt vời và giàu acillin có đặc tính chống viêm.
- Tiêu thụ cá là nguồn cung cấp dồi dào choline và axit béo omega-3 rất tốt cho sức khỏe của phổi.
- Sử dụng đường chưa tinh chế làm chất ngọt thay vì đường trắng sẽ có lợi cho sức khỏe. Nó có đặc tính làm sạch tự nhiên và đặc biệt có lợi cho những người sống ở những khu vực bị ô nhiễm nặng.
- Cam thảo giúp giảm các triệu chứng của bệnh hen suyễn và cũng làm giảm ho. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ không đúng cách và đúng liều lượng thì cam thảo lại bị phản tác dụng.
- Thêm gừng vào các món ăn nếu có thể và ăn sống hoặc uống. Gừng được biết đến với đặc tính giàu adaptogen, chống viêm và chống virus.
Tiêu thụ các loại thực phẩm phù hợp trong chế độ ăn uống của bạn không chỉ duy trì sự cân bằng lành mạnh mà thậm chí còn mang lại tuổi thọ lâu hơn cho các cơ quan trong cơ thể. Ngoài ra, bạn cũng nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang và tập thể dục hàng ngày.
Lưu ý, trong khi bạn ăn những thực phẩm lành mạnh cho phổi của mình, cũng cần tránh một số loại thực phẩm, bao gồm:
- Thực phẩm chiên chứa chất béo không lành mạnh có thể gây đầy hơi và khó chịu.
- Nước ngọt có ga có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể và dẫn đến đầy hơi.
- Bia có nhiều ga và nhiều đường dẫn đến viêm nhiễm, tức bụng dẫn đến khó chịu.
Phòng ngừa ung thư phổi
Bỏ thuốc lá
Độ tuổi bắt đầu hút thuốc, thời gian hút thuốc, số lượng điếu thuốc hút mỗi ngày, chủng loại thuốc lá… đều có mối liên quan chặt chẽ đến ung thư phổi. Hút thuốc lá là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ung thư, bỏ thuốc lá có thể giảm rõ rệt tỷ lệ mắc ung thư phổi.
Tỷ lệ mắc ung thư phổi của người hút thuốc lá so với những người không hút cao hơn gấp 10 lần. Do đó việc cần nhấn mạnh đầu tiên để phòng tránh ung thư phổi là bỏ thuốc lá và cũng tránh xa những làn khói thuốc xung quanh.
Tập thể dục thường xuyên
Các vận động thể lực kể cả các hoạt động đơn giản như làm vườn 2 lần 1 tuần có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc ung thư phổi.Chế độ ăn giàu rau xanh và hoa quả
Tránh tiếp xúc với phóng xạ và kim loại nặng
Đối với những công nhân làm việc trong môi trường rò rỉ hóa chất cũng phải áp dụng những biện pháp bảo hộ hiệu quả, tránh hoặc giảm tối thiểu việc tiếp xúc với những yếu tố độc hại gây ung thư.
