Đốt nhà đuổi ma
Thôn 3 Trà Tập là nơi cư trú của người đồng bào Ca Dong. Từ trung tâm xã, đến thôn 3 phải cuốc bộ gần nửa ngày đường. Câu chuyện đau lòng về cái chết của cặp vợ chồng Nguyễn Ngọc Sơn (39 tuổi) và chị Hồ Thị Xoa (34 tuổi) khiến người dân trong thôn vừa thương xót vừa hoang mang. Căn nhà và tài sản hai vợ chồng nay chỉ là đống tro tàn sau án mạng.
Ông Hồ Văn Vinh, trưởng thôn 3, kể lại: Ngày mồng 4 Tết, anh Sơn đi rừng, bắt được một con khỉ nhỏ và làm thịt. Có mồi ngon, lạ, Sơn gọi thêm mấy chiến hữu đến nhà uống rượu đầu năm.
Cuộc nhậu bắt đầu từ chiều cho tới tối hôm đó. Thấy chồng và bạn bè say xỉn nhưng vẫn nhậu tiếp, Xoa có khuyên ngăn. Sơn cho rằng vợ cằn nhằn khó chịu, làm mất mặt chồng. Cả hai lời qua tiếng lại.
Bạn nhậu bỏ về, Sơn liền kéo Xoa ra sau nhà dùng dao đâm chết ngay tại chỗ. Dân làng phát hiện, Sơn bỏ trốn vào rừng. Cơ quan chức năng địa phương cùng dân làng tìm kiếm và phát hiện Sơn đã treo cổ tự tử tại bìa rừng.
 |
Photo: .. Không còn bố mẹ và nhà cửa, bé Nguyễn Thị Nhơn (11 tuổi) phải tá túc ngay tại trường tiểu học Trà Tập
Khám nghiệm hiện trường xong xuôi, cơ quan chức năng bàn giao thi thể, cả làng họp lại chọn ngày mai táng cho vợ chồng xấu số. Tuy nhiên, vì sợ ma nên dân làng quyết định đốt sạch nhà cửa và tài sản của hai vợ chồng cũng như vật dụng của con cái để … “đuổi ma”!
“Thằng Sơn nó bị con ma ám chứ không phải say rượu đâu. Nó bị ma ám nên mới giết vợ. Nó treo cổ tự tử là chết xấu đó. Phong tục của người Ca Dong một khi chết xấu thì không nên để lại ngôi nhà và đồ đạc của con ma xấu. Nếu không đốt con ma sẽ làm hại dân làng”- một người dân thôn 3 nói, ánh mắt sợ hãi.
Dân làng giết gà heo của hai vợ chồng làm lễ cúng tế trước khi đốt nhà. Ngọn lửa bùng cao, chốc lát đốt sạch tất cả, bốn đứa trẻ mồ côi, còn duy nhất bộ áo quần trên người chỉ biết đứng khóc trong tiếng reo hò của dân làng. Người dân tin rằng đốt nhà là đã đuổi được con “ma rừng”.
Sau khi đốt sạch nhà, dân làng tổ chức ăn uống linh đình. Khu vườn của hai vợ chồng trở thành nỗi ám ảnh với dân làng, không ai dám bén mảng tới.
Già làng Hồ Văn Chung nói: “Vợ chồng Sơn chết là do ma làm, làng phải đuổi con ma để trừ hậu họa”.
Sau cái chết hai vợ chồng xấu số, ông Hồ Văn Quyên (em của chị Xoa) trú cùng thôn đón nhận các cháu về nuôi. Nhìn cảnh bốn đứa trẻ lớn nhất 13 tuổi, nhỏ nhất 5 tuổi sớm chịu cảnh mồ côi, nheo nhóc nhiều người không cầm được nước mắt. Ma men đã lấy đi tính mạng của bố mẹ các em. Còn hủ tục của dân làng đã đẩy các em vào cảnh không nhà để nương thân, tương lai mịt mùng.
Trưởng thôn Vinh chia sẻ: “Phong tục người Ca Dong là thế. Dù chính quyền có khuyên nhủ nhưng lời già làng đưa ra thì người dân phải tuân theo thực hiện”.
Bỏ làng vì sợ
Câu chuyện làng Bút Tưa (Sông Kôn, huyện Đông Giang, Quảng Nam) xôn xao cả huyện miền núi Đông Giang những ngày sau Tết. Bút Tưa không cách trở hẻo lánh, đường bê tông phẳng lỳ dẫn đến đầu làng.
Cuộc sống người dân nơi đây ổn định, nhà cửa khang trang nhờ nhiều hộ trước đó dự án thủy điện Sông Kôn thực hiện được đền bù một khoản tiền tương đối.
Tất cả được người dân dùng xây dựng nhà cửa, mua sắm vật dụng. Thế nhưng nay khu dân cư tổ số 2, thôn Bút Tưa tan hoang, tiêu điều khi tất cả bị phá bỏ và tháo gỡ. Trên những đống hoang tàn không có một bóng người dân xuất hiện.
 |
Cụ A Lăng Kiên sống trong căn lều tạm bợ sau khi quyết định bỏ làng ra đi
Câu chuyện bắt đầu từ khi trong làng có 4 người thắt cổ tự tử. Cụ thể hơn, vào đầu tháng 12/2013, anh Alăng Tròn (SN 1974) thắt cổ tự tử tại nhà. Sau hơn 1 tháng, hôm mùng 4 Tết không hiểu vì chuyện gì, đến lượt anh Alăng Nghĩa (SN 1981) thắt cổ tại nhà mình giống với những người trước đó.
Liên tiếp 2 cái chết giống nhau, người dân khiếp đảm. Một đồn lên mười, khiến họ hoang mang, lo lắng. Rồi ngày 9/2 vừa qua khi nỗi sợ hãi đã lên cao, 13 hộ dân tổ 2 tiến hành tháo dỡ, phá nhà rồng rắn kéo nhau tìm nơi ở mới.
Những căn nhà trị giá hàng chục triệu đồng được dân làng đập đi không thương tiếc. Vùng đất nhộn nhịp bỗng chốc thành bãi đất hoang bí ẩn với dân trong vùng.
Khu dân cư tổ 2 có 16 hộ, 244 nhân khẩu nhưng nay có 13 hộ đã bỏ làng đi, còn lại 3 hộ bám trụ lại. Với dân trong vùng, mảnh đất này là đất xấu. Bởi thế, từ ngày nơi đây có người chết vì treo cổ dân làng chặt cây gai, cây xương rồng rào chắn lối vào để chặn ma không cho vào làng.
Quan niệm về “con ma” và những cái chết xấu vốn ám ảnh người dân mấy chục năm qua. Dân làng Bút Tưa kể lại rằng: Trước đây dân làng sinh sống ở ngọn đồi cách khu dân cư tổ chừng 1km.
Năm 1980, có ông Alăng Dhuốc thắt cổ tự tử, dân làng cho là chết xấu. Quan niệm truyền đời của người Cơ Tu rằng phải di dời nơi ở mới, nên năm đó mọi người trong làng giết sạch vật nuôi trong gia đình, đốt hết tài sản cúng cho “ma xấu” rồi về vùng đất này (nay có khu dân cư tổ 1 và tổ 2, thôn Bút Tưa).
Cứ ngỡ mọi chuyện sẽ yên ổn, nhưng đến năm 2007, ông Alăng Nhất (ở tổ 2) không biết buồn vì chuyện gì thắt cổ tự tử trong đêm tại nhà. Dân làng năm ấy điêu đứng, họ bỏ tiền của, giết thịt nhiều lợn gà, chó… để xua đuổi tà ma.
“Dân bỏ làng thì chuyện đã lỡ rồi. Có nói mấy họ cũng không quay lại. Mong sao sớm nhận được sự hỗ trợ kịp thời để bà con sớm ổn định cuộc sống, làm lại từ đầu”.
Ông Điều nói
Cụ Alăng Kiên (73 tuổi), là một trong 13 hộ dân phá nhà, bỏ làng ra đi. Hỏi về nhà cũ, chần chừ một hồi cụ mới lên tiếng.
“Đất xấu, có ma thì phải đi. Làng có mấy cái nhà xây to đùng, có cái cả trăm triệu cũng đập mà đi. Không đi, ở lại để con “ma” nó bắt à. Đã bỏ đi thì không bao giờ quay lại nữa”, cụ Kiên nói trong nỗi sợ hãi.
Bỏ làng ra đi, để có chỗ sinh hoạt, cất giữ đồ đạc, cụ Kiên cùng gia đình của 2 người con trai và một gia đình của đứa cháu dựng một cái lều trên khoảnh đất cạnh khu dân cư tổ 1 của thôn Bút Tưa. Căn lều rộng chừng 30m2, tổng cộng có 4 hộ gia đình hơn 10 người cùng một khối tài sản mang theo.
Gia đình Alăng Thừa, một hộ dân bỏ làng ra đi cùng cảnh ngộ. Hiện hai vợ chồng anh Thừa cùng 2 người con đang xin tá túc với người em trai ở khu dân cư tổ 1, thôn Bút Tưa. Giống cụ Kiên và người dân trong làng, khi hỏi về chuyện làng cũ Thừa đều tỏ vẻ khiếp sợ: “Ở lại là con ma nó bắt chết xấu, là mất tất cả. Mình còn sống thì sẽ làm được nhà mới, lo gì”.
Ông Alăng Điều, trưởng thôn Bút Tưa, cho biết: Hai ngày trước cuộc tháo chạy khỏi làng của 13 hộ dân, chính quyền xã đã có mặt tại làng để thuyết phục bà con. Thế nhưng quan niệm của người dân bao đời nay đã vậy, nên họ không nghe, chính quyền đành bất lực. Sau đó, lãnh đạo huyện có mặt tại làng, họp dân khuyên bảo bà con nhưng họ cũng bỏ làng ra đi tìm nơi ở mới. Quan niệm của người Cơ Tu là vậy, đã đi thì không ai ngăn nổi”.
