Sau khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, diễn biến sự việc đang nhận được sự quan tâm lớn của dư luận.
Trong vụ án, cơ quan CSĐT cũng ra quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét và lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 7 bị can. Trong đó, có liên quan đến 5 đơn vị: CDC Hà Nội, Công ty TNHH Vật tư khoa học và Thương mại Việt Nam; Công ty CP Định giá và Bán đấu giá tài sản Nhân Thành; Công ty TNHH Phát triển khoa học Vitech và Công ty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông.
Trong 4 doanh nghiệp có liên quan đến vụ án ngoài đơn vị thẩm định giá là Công ty CP Định giá và Bán đấu giá tài sản Nhân Thành thì có 3 nhà thầu liên quan đến cung cấp các gói thầu về phòng chống dịch COVID-19.
Trong đó, Công ty TNHH Vật tư khoa học và Thương mại Việt Nam được chỉ định thực hiện Gói thầu số 15 Mua trang thiết bị cho phòng xét nghiệm phục vụ phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona (Đợt 1), với giá chỉ định thầu trùng khớp với giá gói thầu 9.540 triệu đồng.
Công ty TNHH Phát triển khoa học Vitech được chỉ định thực hiện 3 gói thầu nguyên giá.
Như vậy, vai trò của Công ty TNHH Thiết bị Y tế Phương Đông trong vụ án là gì? Liệu Công ty này có được chỉ định gói thầu mua sắm Hệ thống Realtime PCR tự động xét nghiệm COVID-19?
Theo tìm hiểu của PV Tiền Phong, Công ty TNHH Thiết bị Y tế Phương Đông là đơn vị chuyên cung cấp thiết bị y tế, trong đó có cung cấp hệ thống Realtime PCR. Đơn vị này được giới thiệu cung cấp nhiều thiết bị y tế cao cấp hỗ trợ điều trị phòng chống dịch. Đặc biệt, cung cấp máy xét nghiệm real-time PCR giúp rút ngắn thời gian xét nghiệm SARS-CoV-2 từ 10 ngày xuống còn 4 giờ.
Từ cuối tháng 1/2020, công ty này đã hỗ trợ, lắp đặt hệ thống xét nghiệm real-time PCR tại hàng loạt bệnh viện lớn như: Vinmec, Phổi TƯ, Nhi TƯ, Đa khoa Bắc Giang, CDC Quảng Ninh, CDC Hà Nội…
Trên các phương tiện quảng bá hình ảnh, BS Nguyễn Xuân Thành - Tổng Giám đốc công ty TNHH Thiết bị Y tế Phương Đông có chia sẻ: "Các vật tư, hóa chất phòng chống dịch như khẩu trang y tế… hiện cũng rất khan hiếm, hầu hết các hãng sản xuất lớn trên thế giới đều ưu tiên cung cấp cho thị trường tâm dịch là Trung Quốc, nhu cầu của họ là rất lớn nên các nhà máy không sản xuất kịp. Với tầm nhìn chiến lược, ngay từ thời điểm dịch chưa bùng phát, Phương Đông đã nhập khẩu dự trù rất nhiều máy real-time PCR, máy lọc máu liên tục, máy tim phổi nhân tạo cấp cứu ECMO để cung cấp cho các bệnh viện, đơn vị y tế nhằm sẵn sàng đối phó dịch”.
PV Tiền Phong đã liên hệ với Công ty TNHH Thiết bị Y tế Phương Đông để tìm hiểu trách nhiệm về việc cung cấp hệ thống Real-time PCR. Đại diện đơn vị này cho biết, đã tiếp nhận thông tin và có phản hồi với báo.
Luật sư Diệp Năng Bình (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận định: Công ty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông không phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 222 Bộ luật hình sự. Về nguyên tắc đó là thuận mua vừa, bán. Doanh nghiệp ai cũng muốn bán cao.
Tuy nhiên, đây không phải là ngành hàng độc quyền của Nhà nước mà có sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp với nhau. Nhân viên kinh doanh của công ty này (đã bị bắt và khởi tố vừa qua - PV) không thể toàn quyền quyết định hết tất cả mọi thứ mà người có trách nhiệm trong vụ việc này là Giám đốc của doanh nghiệp.
Giả sử, Giám đốc thấy giá nhân viên đưa giá ra cao quá so với thị trường thì phải có trách nhiệm điều chỉnh lại giá cho phù hợp để nhằm tránh sự chào hàng giá thấp của những doanh nghiệp khác và phù hợp với đạo đức kinh doanh. Đồng thời ngăn chặnhình thức lợi dụng dịch bệnh để kiếm tiền.
Do đó, trong quá trình điều tra lực lượng chức năng cần thiết phải làm rõ trách nhiệm của các lãnh đạo công ty này trong việc chào giá, có hay không có việc thông đồng với nhau để nâng giá. “Nếu có thì họ phải chịu trách nhiệm hình sự cá nhân của mình với vai trò đồng phạm trong vụ án này. Không thể đổ trách nhiệm hết cho cấp dưới của mình là nhân viên kinh doanh trong khi lợi nhuận họ đem về thì nhiều người cùng hưởng”, Luật sư Bình cho hay.
Cho Hải Phòng mượn máy Realtime PCR
Sở Y tế Hải Phòng cho biết, về nguồn gốc máy Real-time PCR tự động phục vụ công tác xét nghiệm đang được vận hành tại Trung tâm Y tế dự phòng (Sở Y tế Hải Phòng) là máy đi mượn của 1 doanh nghiệp kinh doanh thiết bị Y tế.
Cụ thể, ngày 30/3 Sở có văn bản gửi Công ty TNHH thiết bị Y tế Phương Đông về việc hỗ trợ lắp đặt máy tách chiết tự động phục vụ phòng chống COVID-19. Đến thời điểm này, khi đã hết thực hiện các biện pháp cấp bách phòng chống dịch COVID-19 và việc phòng chống dịch cũng đã qua giai đoạn cấp bách thì việc mua sắm hệ thống máy xét nghiệm Covid-19 tại Hải Phòng vẫn chưa diễn ra.
