Nhiều giáo viên (GV) mầm non hiện đang công tác tại một số trường mầm non trên địa bàn huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) phản ánh về việc họ chưa được tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), trong khi đó, có những người đã đến tuổi nghỉ và hầu hết cũng chỉ còn ít thời gian công tác nữa cũng về nghỉ.

Thế nhưng, bao nhiêu năm qua, những GV này đã “gõ cửa”, nhiều lần ở nhiều cấp chính quyền cũng như ngành chức năng từ cơ sở lên đến cấp tỉnh. Tuy nhiên, những nguyện vọng, những mong muốn chính đáng của những người lao động lại luôn bị rơi vào lãng quên.

Theo trình bày của những GV mầm non thì hầu hết họ có thâm niên công tác trên 30 năm thuộc nhiều trường mầm non trên địa bàn huyện Triệu Sơn. Có những người đã trực tiếp giảng dạy từ khi cả tỉnh Thanh Hóa bắt đầu có những nhóm lớp trẻ, mẫu giáo đầu tiên.

Vượt qua bao khó khăn vì lòng yêu nghề, yêu trẻ để cống hiến cho sự nghiệp giáo dục của tỉnh Thanh Hóa. Đến nay, có người đã nghỉ hưu, số còn lại cũng chỉ một thời gian ngắn nữa là đến tuổi nghỉ. Trong số họ, mỗi người một hoàn cảnh, người thì độc thân, neo đơn, người ốm đau bệnh tật nhưng không được hưởng chế độ phù hợp với những gì mà họ đã cống hiến.

Trước đây, cả năm GV mầm non chỉ được vài chục kg lúa do UBND xã trả công theo mùa vụ. Dù khó khăn là vậy, nhưng những GV này vẫn kiên trì bám trường, bám lớp với những niềm hy vọng về một ngày họ được nhà nước ưu đãi.

Đến năm 2003, những GV này được hưởng trợ cấp 120.000đ/tháng. Cũng bởi đời sống vô cùng khó khăn nên những GV này không thể có tiền tham gia BHXH. Đến tháng 7/2007, những GV này được ký hợp đồng theo quyết định 2480 của UBND tỉnh Thanh Hóa. Thời điểm này, số GV nêu trên cũng đã có hàng chục năm công tác và tuổi đời cũng cũng không còn nhỏ, nhưng đời sống của họ thì vẫn còn nhiều khó khăn, họ mong muốn tham gia BHXH để sau này về nghỉ có được chế độ lương hưu.

Cô Lê Thị Minh, GV Trường mầm non Thái Hòa tâm sự: "Tôi đã nghỉ hưu từ 30/9/2014, chấm dứt hợp đồng không một chế độ gì, 40 công tác như thế nhưng giờ về hai bàn tay trắng. Đi nhiều nơi hỏi họ cứ bảo cô về đi sẽ giải quyết nhưng rồi đâu lại vào đó. Nguyện vọng đóng BHXH thì đóng ở đâu cũng được, chúng tôi xin đóng BHXH trở lại và có nguyện vọng các cấp hỗ trợ một phần theo luật định".

Theo những GV này cho biết, họ đã có đơn đề xuất ngành Giáo dục và BHXH huyện Triệu Sơn nhưng bị từ chối. Đến tháng 1/2012, toàn bộ số GV mầm non ngoài biên chế đang hưởng trợ cấp theo quyết định 2480 đều được huyện ký hợp đồng dài hạn hưởng lương theo ngạch bậc như các bậc học phổ thông khác.

Khi nhận được thông tin trên, những GV mầm non vui mừng khôn tả. Nhưng niềm vui chẳng tày gang khi họ nhận được thông tin yêu cầu để được ký hợp đồng dài hạn là phải tham gia BHXH từ trước đó. Những GV này chỉ vì đời sống khó khăn, tiền trợ cấp ít ỏi không đủ trang trải cuộc sống chứ nói gì đến tham gia BHXH. Một lần nữa họ lại “lỡ hẹn” với niềm mong mỏi bấy lâu là được ký hợp đồng dài hạn, được hưởng lương theo ngạch bậc.

Hàng chục năm công tác, hàng tháng nhận tiền trợ cấp mà những GV này cảm thấy tủi thân khi đồng nghiệp được sự ưu đãi của nhà nước, còn họ bao nhiêu năm cống hiến vẫn không có gì thay đổi. Trong khi đó, những GV này cũng cống hiến như thế, cũng trình độ chuyên môn, cũng làm những công việc như nhau, thâm niên công tác đã nhiều năm mà đáp lại họ phải chịu thiệt thòi, bất công như thế.

Tháng 9/2014 lại thêm một đợt ký hợp đồng theo quyết định 3008 đối với GV mầm non để được hưởng chế độ ưu đãi theo ngạch bậc. Đây là những GV trẻ mới công tác ở trường được vài năm. Hơn 100 GV này cũng đang hưởng trợ cấp từ nguồn ngân sách xã và cũng chưa tham gia BHXH. Những GV này được ký hợp đồng và được tham gia BHXH, còn 10 GV nêu trên lại bị gạt “ra rìa”.

Niềm hi vọng lại le lói lên khi đến tháng 12/2014, BHXH huyện Triệu Sơn có thông báo cho 10 GV này đến để đóng BHXH quay lại từ năm 1995 đến nay. Tuy nhiên, hồ sơ tham gia BHXH cần có hợp đồng lao động từ năm 1995 đến nay và bảng chi trả tiền công, tiền lương hàng năm. Để phục vụ cho việc làm hồ sơ đóng BHXH quay lại, những GV này có tìm đến gõ cửa Phòng GD-ĐT huyện Triệu Sơn xin được sao chép bảng tiền lương, tiền công từ tháng 1/2003 đến tháng 12/2009 vì lúc đó Phòng GD-ĐT là đơn vị trực tiếp chi trả lương cho những GV này. Nhưng theo phản ánh của GV thì họ không được Phòng GD-ĐT huyện Triệu Sơn tạo điều kiện giúp đỡ.

Cô Dương Thị Oanh, GV Trường mầm non Thọ Thế chia sẻ: "Tôi vào ngành từ năm 1981, lúc đầu được đóng nhưng không có điều kiện, đến năm 2001 thì quá tuổi. Đến năm 2012, Phòng Giáo dục nói làm hồ sơ đóng BHXH quay lại từ năm 1995 và tôi cũng làm hồ sơ nhưng chưa thấy gì cả. Năm 2014, khi được hỗ trợ của tỉnh, Phòng đưa công văn không dấu, không số nhưng tôi cũng làm hồ sơ và nộp từ đó đến nay chưa thấy giải quyết".

Cô Lê Thị Liên - Hiệu trưởng Trường mầm non Thọ Thế cho biết: "Chúng tôi đã kiến nghị chung khi họp và các đề nghị với Trưởng phòng, tổ chứ cán bộ, BHXH. Tờ trình chúng tôi cũng đã làm nhiều lần rồi nhưng không được trả lời. Về phía nhà trường cũng tạo điều kiện rất nhiều cho cô Oanh, bản thân cô là con của liệt sỹ chống Mỹ".

Những GV này cũng đã đặt câu hỏi với BHXH và Phòng GD-ĐT huyện Triệu Sơn về chế độ ưu đãi sau khi đóng BHXH quay lại có được hưởng như những GV hợp đồng dài hạn? thì nhận được những câu trả lời không nhất quán, không có một sự khẳng định cụ thể nào để những GV này yên tâm công tác. Những GV này cũng thắc mắc nếu không tham gia đóng BHXH quay lại được thì sau này nghỉ chế độ có được hưởng nguồn trợ cấp gì không.

Trong khi đó, theo công văn số 2150/GDĐT-BHXH ngày 22/3/2004, của Bộ GD-ĐT, BHXH Việt Nam có quy định: Người lao động làm việc trong biên chế hoặc hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên, tại các cơ sở giáo dục mầm non đều được tham gia BHXH, bảo hiểm y tế bắt buộc theo quy định hiện hành của Nhà nước (không kể độ tuổi của người lao động, không phân biệt loại hình trường công lập, bán công, dân lập hay tư thục)…

Những người lao động có thời gian làm việc liên tục tại các cơ sở mầm non từ trước hoặc sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 73/1999/NĐ-CP mà chưa tham gia đóng BHXH, thì có thể đóng BHXH cho thời gian từ tháng 1/1995 đến khi đã tham gia đóng BHXH. Mức đóng bằng 15% mức tiền lương tính trên mức tiền lương do Nhà nước quy định tại thời điểm thu nộp.

Theo quy định thì mọi thỏa thuận để không đóng BHXH hoặc viện lý do trả lương khoán để buộc người lao động đóng toàn bộ 20% BHXH là vi phạm pháp luật lao động.