Theo thông tin từ Trung tâm Báo chí TPHCM, thực hiện chỉ đạo của UBND TPHCM tại văn bản số 175/TB – VP ngày 19/3, giao Chánh Thanh tra TPHCM thành lập đoàn Thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật tại Saigon Co.op. Đến ngày 3/4, Chánh Thanh tra TPHCM ban hành quyết định thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật tại Saigon Co.op.
Báo cáo kết luận của Thanh tra TPHCM nêu một số nội dung quan trọng. Cụ thể như các tài sản Saigon Co.op tiếp nhận từ Liên hiệp HTX Mua bán TPHCM chuyển sang và nguồn tài trợ khác, Saigon Co.op phải có nghĩa vụ sử dụng có hiệu quả, bảo toàn, phát triển và xây dựng quy chế để quản lý chặt chẽ tài sản không chia.
Nhưng Saigon Co.op chưa mở sổ theo dõi khi tiếp nhận tài sản không chia là không thực hiện đúng quy định. Do đó, mặt bằng số 1 Đặng Văn Bi (phường Bình Thọ, quận Thủ Đức) hiện nay chưa có hồ sơ pháp lý nên việc Saigon Co.op đang quản lý và sử dụng là không đủ thủ tục pháp lý.
Kết luận Thanh tra cũng nêu việc tăng vốn điều lệ năm 2020, về trình tự thủ tục, qua kiểm tra nhận thấy Saigon Co.op thực hiện chưa đúng quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ tổ chức và hoạt động của Saigon Co.op đã được Đại hội thành viên thông qua. Về nguồn vốn góp, các HTX thành viên tổ chức triển khai việc huy động vốn của các thành viên không đúng trình tự thủ tục quy định tại Luật Hợp tác xã và Điều lệ.
Qua kiểm tra kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX thành viên, Thanh tra TPHCM cũng nhận thấy có 6 HTX hoạt động kinh doanh không có hiệu quả trong các năm 2018, 2019. Một số HTX hoạt động mức lợi nhuận đạt sau thuế dưới 6 tỷ đồng nhưng không tham gia góp vốn, trong khi phần lớn các HTX lợi nhuận đạt được sau thuế chỉ 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỷ đồng là điều không bình thường.
Bên cạnh đó, phân tích tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn đầu tư của các HTX thành viên cho thấy, tỷ suất lợi nhuận đạt được từ 26% - 39% trên vốn góp nên nhu cầu của các cá nhân, tổ chức muốn đầu tư vào Saigon Co.op là có cơ sở. Điều này cũng cho thấy nếu không làm rõ được nguồn vốn tăng lên thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động. Đồng thời, có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TPHCM nói riêng và cả nước nói chung, việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.
Ngoài ra, để quá trình thanh tra được chính xác, chặt chẽ, khách quan, đúng pháp luật, ngày 24/7, Thanh tra TPHCM có văn bản đề nghị Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op tạm đình chỉ việc tiến hành Đại hội thành viên cho đến khi có kết luận chính thức và ý kiến chỉ đạo từ cấp có thẩm quyền nhưng Saigon Co.op không chấp hành, vẫn tiến hành Đại hội biểu quyết các vấn đề liên quan.
Thanh tra TPHCM cho rằng việc này làm ảnh hưởng đến hoạt động và nội dung kết luận thanh tra về công tác nhân sự, phương án huy động vốn, tăng vốn điều lệ, việc rút vốn của các HTX thành viên… là vi phạm pháp luật thanh tra.
Kết luận của Thanh tra TPHCM nêu rõ các sai phạm nêu trên thuộc trách nhiệm của HĐQT Liên hiệp, Thành viên Liên hiệp, Ban Tổng giám đốc, các phòng ban chức năng và cá nhân có liên quan tại các thời kỳ.
