Ở tuổi thất thập cổ lai hy, nghệ sĩ Phú Quý đã đi qua cả vinh quang lẫn cay đắng trong nghề và trong đời. Dù vậy, lúc nào ông cũng lạc quan và mang lại nụ cười cho mọi người xung quanh ở bất cứ nơi nào ông có mặt nhờ sự hài hước, thân thiện của mình.
Nghệ sĩ Phú Quý tên thật là Huỳnh Phú Quý sinh năm 1946 tại huyện Đức Hòa, tỉnh Long An. Thời kỳ hoàng kim của cải lương và tấu hài, Phú Quý là một trong những ngôi sao ăn khách cùng Minh Vương, Lệ Thủy, cố nghệ sĩ Út Bạch Lan, Thanh Sang, "đệ nhất danh hài" Bảo Quốc, Kim Ngọc, Duy Phương, Kiều Mai Lý...
Trong hơn 40 năm làm nghề, ông nhận nhiều huy chương vàng, bạc cùng nhiều giấy khen của Hội Nghệ sĩ sân khấu, Sở Văn hóa thành phố và các cơ quan ban ngành.
Một đêm chạy hơn chục show diễn, tiền nhét đầy bao tải
Nghệ sĩ Phú Quý là con út trong gia đình có mười anh chị em ở huyện Đức Hòa, tỉnh Long An. Cha của ông làm nghề chài lưới, mẹ buôn bán. Khi buôn mùng mền, lúc bán cháo gà cháo vịt.
Mỗi khi có đoàn cải lương về quê hát, mẹ thường gánh cháo đứng trước cổng rạp bán phục vụ đoàn còn cậu bé Phú Quý khi ấy phụ mẹ bưng cháo cho các nghệ sĩ.
Năm ấy, đoàn cải lương Thanh Tao có cô đào Lệ Thủy mới 16 tuổi nhưng giọng hát khiến ai nghe cũng mê hồn về dựng rạp. Một lần, trong lúc phụ mẹ bán cháo trước cổng rạp, Phú Quý cao hứng ca bài "Tình mẫu tử". Giọng hát lọt vào tai một thầy tuồng (người chuyên viết kịch bản) trong đoàn.
Nhận được lời khen từ một người làm nghề chuyên nghiệp, máu nghệ sĩ trong người Phú Quý nổi lên. Không biết ông thầy tuồng "dụ" thế nào mà cậu bé Phú Quý 13 tuổi khi đó trốn nhà theo đoàn Thanh Tao đi hát.
Nghệ sĩ Phú Quý trên sân khấu cải lương. Nhưng hát được một thời gian, Phú Quý nhớ nhà, cộng thêm cuộc sống của nghệ sĩ cải lương ngày ấy rày đây mai đó, dẫu có chất giọng nhưng Phú Qúy chưa được cho lên sân khấu diễn, ông nản lòng quay về nhà và đi học tiếp.
Hết lớp 9, Phú Quý bỏ học lên Sài Gòn học nghề thợ bạc. Nhờ sáng dạ, ông nhanh chóng được nhận vào làm thợ kim hoàn tại một tiệm lớn ở Sài Gòn. Trong thời gian này, Phú Quý quen và tham gia vào một nhóm đờn ca tài tử và thường xuyên đi diễn sau khi công việc kết thúc.
Sau giải phóng, Phú Quý về làm công nhân bến xe Miền Tây. Đây cũng là thời điểm phong trào văn nghệ quần chúng phát triển rầm rộ. Nhờ có sẵn giọng ca, cộng thêm sự nhiệt tình năng nổ, ông được trao nhiều cơ hội để trổ tài ca hát của mình.
Năm 1978, ông được Sở Giao thông vận tải thành phố cử đi hát Hội diễn Công nhân viên toàn quốc. Cũng trong kỳ hội diễn này, Phú Quý tự sáng tác và trình bày ca cảnh "Vợ chồng anh lái xe". Tiết mục không những được quay và phát trên đài truyền hình mà còn lọt vào mắt xanh của "kỳ nữ Kim Cương".
Thời điểm đó, đoàn kịch nói do nghệ sĩ Kim Cương làm chủ đang có rất nhiều nghệ sĩ nổi danh như má Bảy Nam, Kiều Phượng Loan... nhưng bà lại mời Phú Quý – một "tân binh", một người chưa có tên tuổi thế vai Ngọc Đức – một nghệ sĩ lớn trong vở "Dưới hai màu áo".
Nghệ sĩ Phú Quý thời trẻ. Lúc đầu, ông không dám nhận. Đi được nửa đường, ông đạp xe quay lại. Cầm kịch bản trong tay, cả đêm hôm đó, ông không ngủ được. Tới ngày ra sân khấu diễn, áo ông ướt sũng mồ hôi vì lo và áp lực. Nhưng khi vở diễn kết thúc, khán giả vỗ tay rần rần, cả đoàn kéo tới chúc mừng vì vai diễn thành công ngoài sự mong đợi.
Sau vai diễn này, con đường làm nghệ thuật chuyên nghiệp dần mở cửa đón ông. Trong thời gian công tác tại Đoàn cải lương Sài Gòn 2, ông được chọn đóng thế vai của đàn anh Văn Chung khi danh hài này bệnh nặng phải nhập viện trong vở "Tìm lại cuộc đời", "Khách sạn đào hoa", đóng thế nghệ sĩ Diệp Lang trong "Ánh lửa rừng khuya"...
Đây cũng chính là những vai diễn giúp Phú Quý để lại dấu ấn trong lòng khán giả mộ điệu cải lương thời kỳ đó.
Mặc dù có nhiều vai diễn được yêu thích, đóng chung với những nghệ sĩ tên tuổi như NSND Kim Cương, Thẩm Thúy Hằng, Nguyễn Chánh Tín, Diệp Lang, Bảo Quốc, Hồng Vân... nhưng cái tên Phú Quý chỉ thực sự lừng lẫy khi ông đầu quân về Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang.
Vở diễn đưa tên tuổi Phú Quý lên hàng ngôi sao khi ấy là "Nàng Xê Đa" của đạo diễn Đoàn Bá, kịch bản Lưu Quang Vũ, chuyển thể cải lương Thể Hà Vân.
"Nàng Xê Đa" được diễn liên tục trong hơn 10 năm với hơn 1.000 suất diễn, trở thành vở diễn kinh điển trong làng nghệ thuật cải lương thời bấy giờ.
Trong ảnh, Phú Quý cùng Minh Vương và cố nghệ sĩ Kim Ngọc. Nhớ lại vai diễn để đời này, nghệ sĩ Phú Quý nói: "Kịch bản gốc vai tên trộm của tôi không được hát. Tôi năn nỉ Thể Hà Vân viết cho tôi mấy câu để ca cho sướng. Thể Hà Vân lúc đầu còn chần chừ, nhưng khi tôi hát thử cho đạo diễn Đoàn Bá nghe, ông rất ưng. Vở diễn khi ra mắt công chúng, được khán giả vỗ tay rần rần thích thú".
Khi cải lương không còn được yêu thích, tấu hài lên ngôi, Phú Quý lại một lần nữa nổi lên cùng với những cái tên Văn Chung, Duy Phương, Bảo Quốc.
Phú Quý là một trong những gương mặt nghệ sĩ đình đám từ hài kịch "Trong nhà ngoài phố". Nhờ chương trình này mà Phú Quý đắt show tấu hài.
Khi NSƯT Bảo Quốc được người trong nghề và công chúng phong "đệ nhất danh hài" thì Phú Quý cũng là cái tên "bảo chứng phòng vé" tại các tụ điểm tấu hài ở Sài Gòn cùng cố nghệ sĩ Kim Ngọc, Kiều Mai Lý. Hằng đêm, ông chạy hàng chục show diễn. Tiền nhiều đến nỗi ông phải cho vào bao tải nhét gầm giường.
Nhưng chẳng ai ở mãi trên đỉnh cao. Theo dòng chảy tất yếu của thời cuộc và nghệ thuật, cải lương bị soán ngôi, tấu hài cũng chết, cái tên Phú Quý theo đó chìm vào quên lãng...
Nghệ sĩ Phú Quý và "đệ nhất danh hài" Bảo Quốc là bạn diễn lâu năm. Bị khán giả nhốt lại hát 3 tiếng và đòi sinh con... vì quá yêu mến
Giờ đây, nghệ sĩ Phú Quý đã bước qua tuổi 71 nhưng ngọn lửa đam mê và năng lượng sân khấu vẫn tràn đầy. Bằng chứng là ông vẫn tham gia hăng hái ở nhiều lĩnh vực từ ngồi ghế nóng khách mời gameshow "Sao nối ngôi" đến MC trình truyền hình "Nhịp cầu vàng" và rất nhiều chương trình thiện nguyện khắp các tỉnh thành cả nước.
Hơn 70 tuổi đời, hơn 40 năm tuổi nghề, vinh quang hay cay đắng nghệ sĩ Phú Quý đều đã đi qua. Nhưng khi nhìn lại, ông tự hào vì đời mình niềm vui nhiều hơn nỗi buồn, tiếng cười nhiều hơn tiếng khóc và ấm áp bởi tình thương mến thương của các đồng nghiệp nhiều thế hệ cũng như khán giả dành cho mình.
Ông hào hứng kể: "Cách đây chưa lâu, tôi và bà xã đi thiện nguyện ở Phú Quốc. Chương trình hôm đó có rất nhiều chủ doanh nghiệp khách sạn, tàu cá, khô, nước mắm... Tôi lên sân khấu ca vọng cổ và vận động mọi người ủng hộ.
Một khán giả nói cho tôi lên sân khấu hôn anh Phú Quý một cái, tôi ủng hộ 50 triệu. Bà xã tôi nói "Không sao. Chồng tôi là nghệ sĩ, đây lại là chương trình làm từ thiện nên hôn hai cái cũng được". Tôi thuận đà nói ngay, vậy hôn hai cái cho chẵn một trăm. Mọi người cười rần rần".
Lần khác, ông đi chùa Vía Bà ở Châu Đốc, An Giang. Gặp khán giả thương quá, mời về nhà ăn nhậu hát hò. Cảm kích sự ái mộ của họ, ông nhận lời.
Một thời, họ được xem là tứ đại danh hài, từ dưới lên: Văn Chung, Duy Phương, Phú Quý, Bảo Quốc. Nào ngờ về tới nơi, ông mới biết mình bị "gài". Họ gọi cả họ hàng gần 100 người tới nhà tổ chức tiệc tùng, thuê dàn loa và đàn organ để ông hát.
Hát được gần một tiếng, ông kiếm cớ rút lui nhưng chủ nhà khóa cửa không cho về. Vậy là một mình nghệ sĩ Phú Quý làm live show gần 3 tiếng đồng hồ, họng ông muốn "banh" ra.
Ông vừa cười vừa kể: "Giống như lâu lâu mình bị Tổ trác ấy, nghệ sĩ đi hát phải có tiền không nhiều thì cũng đủ để mua kháng sinh uống cho khỏi khan cổ, nhưng lần đó tôi hát 3 tiếng đồng hồ chỉ nhận được lời cảm ơn không.
Trên sân khấu mình ca lòi bảng họng, ở dưới họ cụng ly ăn hết món này đến món kia. Mình húp được chén nước rồi về. Tôi lên xe về Sài Gòn, mệt gần chết. Nhưng cũng nhờ thế mà hôm nay có kỷ niệm để kể, quá vui.
Thậm chí, có khán giả ái mộ còn đòi sinh con cho tôi. Tôi hỏi "sinh con ai nuôi". Họ nói "Em nuôi" nhưng tôi không dám cho, ngộ nhỡ mai mốt họ quên lời hứa, bồng đứa bé lại nhà thì nguy".
Ở thời điểm hiện tại, bạn diễn ngày nào của ông người còn người mất. Nghệ sĩ Thanh Sang, Út Bạch Lan, Lê Vũ Cầu, Kim Ngọc... đều đã qua thế giới bên kia.
Những người còn lại như NSƯT Bảo Quốc, NSND Kim Cương, Thanh Kim Huệ, Minh Vương, Lệ Thủy, Duy Phương... nhưng cũng mỗi người một số phận – buồn vui khác nhau.
Có người vui vẻ hạnh phúc, nhắc tới tên tuổi, khán giả mọi thế hệ đều biết tiếng nhưng cũng có người cuối đời còn phải chật vật kiếm từng đồng, sống cô độc. Riêng nghệ sĩ Phú Quý, danh tiếng ở ngoài cửa, giàu sang cũng vừa đủ để có một cuộc sống an nhàn với người vợ trẻ đẹp.
Nghệ sĩ Phú Quý và người vợ hiện tại kém ông 20 tuổi. Nhìn bạn, ngẫm lại mình, nghệ sĩ Phú Quý cho rằng: "Mỗi người một số phận. Người nghệ sĩ chân chính phải có tâm và có tầm. Cái tâm ở đây không chỉ là trên sân khấu mà còn phải đối với công chúng, bạn hữu và gia đình.
Đừng bao giờ lấy sự thăng hoa rực rỡ trước ánh đèn sân khấu để áp dụng cho ngoài đời thật, điều đó chỉ khiến họ tự làm cuộc đời mình đau khổ".
3 lần dang dở và mối tình 10 năm với người vợ kém 20 tuổi
Trước khi gặp và nên duyên với người vợ hiện tại, nghệ sĩ Phú Quý từng trải qua nhiều mối tình sâu đậm. Ông nhận mình là người đào hoa nhưng không lăng nhăng, kết thúc với người này ông mới đến với người khác.
Nhắc về những người phụ nữ đã đi qua đời mình, nghệ sĩ Phú Quý luôn dành cho họ những lời đẹp, những kỷ niệm vui vẻ dù khi kết thúc có đầy tiếc nuối nhưng không ai oán hận ai. Nhưng hạnh phúc lớn nhất nghệ sĩ Phú Quý nhận về sau những cuộc tình ấy là 5 đứa con mang họ Huỳnh của ông.
Nghệ sĩ Phú Quý đặt tên cho mối tình đầu của mình là "mối tình hột vịt lộn", bởi người con gái ông thương ngày đó bán trứng vịt lộn.
Mỗi dịp Tết, thay vì tặng hoa, cô ấy đều tặng Phú Quý trứng vịt lộn còn ông tặng lại chai dầu Nhị thiên đường. Đưa dầu cho bạn gái mà tim ông đập muốn nhảy ra khỏi lồng ngực, tay chân quýnh quáng, nói mà răng muốn văng ra ngoài.
Nghệ sĩ Phú Quý có mối thâm tình với nhiều nghệ sĩ tên tuổi trong nghề. Ông cũng từng có mối tình kéo dài 8 năm với một phụ nữ đẹp. Hai người thương nhau lắm nhưng cuối cùng cũng phải chia tay vì cô ấy theo gia đình qua nước ngoài định cư. Hiện tại ai cũng có hạnh phúc riêng nhưng thỉnh thoảng vẫn gọi điện hỏi thăm nhau.
Mỗi lần Phú Quý có dịp qua Mỹ, người đó chở cả chồng con ra sân bay đón. Ông ở nhà của người cũ, vui vẻ ôn lại kỷ niệm xưa, uống cà phê và tôn trọng hạnh phúc riêng của nhau.
Nhưng với ông, mối tình lớn nhất chính là với người vợ hiện tại. Hai người gặp nhau cách đây 10 năm. Cô xem Phú Quý diễn, mến cái tài và sự hài hước của ông mà kết bạn. Rồi hai người thương nhau về ở với nhau từ lúc nào không hay.
Đó là một phụ nữ xinh đẹp cũng từng dang dở trong hôn nhân và không làm nghệ thuật nhưng rất yêu và hiểu công việc của chồng.
Vợ chăm chút cho ông từ quần áo, trang phục khi ông đi ra ngoài, lo cho ông từ hóa trang, đạo cụ đến chai nước uống khi ông đi diễn, đi từ thiện. Đi đâu, bà cũng đi cùng vì sợ ông mệt.
Mặc dù hai người chưa từng có một đám cưới danh chính ngôn thuận và cũng không có ý định tổ chức lễ đính hôn vì "ngại" già rồi còn mặc áo cưới... nhưng cả hai đã có một "đám cưới trong tim" từ 10 năm trước và sự ấm áp đó vẫn được giữ cho đến ngày hôm nay.
Chính người vợ trẻ kém 20 tuổi là người tiếp lửa cho Phú Quý "cháy" trở lại, để lúc nào cũng như thanh niên dù ông đã ở tuổi thất thập cổ lai hy.
Hàng ngày ông đều dành thời gian chơi thể thao như cầu lông và gym. Sự hài hước trong suy nghĩ khiến gương mặt ông trẻ trung rất nhiều so với tuổi.
Cháu ngoại nghệ sĩ Phú Quý - Lê Anh Tùng Nhật (ảnh) đã bỏ nhà đi hơn hai tháng nay không một tin tức gì. Điều này đang làm ông và gia đình rất khổ tâm. Ông nói: "Nghệ sĩ ai cũng có một đời nghệ thuật và một đời tình ái. Cuộc đời người nghệ sĩ như bông hoa đẹp mà ai cũng dòm ngó, thích thú và thèm muốn thế nên chuyện họ có nhiều mối tình là điều khó tránh. Nếu đó là những mối tình đúng đắn thì chẳng nên trách làm gì".
Nhưng cuộc đời chẳng có gì là vui vẻ mãi. Nghệ sĩ Phú Quý bảo, bi kịch của gia đình ông lúc này, điều làm ông buồn và lo nghĩ nhiều nhất là chuyện cháu ngoại Lê Anh Tùng Nhật bỏ nhà đi đã hơn hai tháng, không hề có tin tức gì.
Nghệ sĩ Phú Quý giọng buồn rầu tâm sự: "Giờ tôi chỉ mong cháu ở đâu thì về nhà ngay. Mẹ nó bệnh bao nhiêu ngày nay, không ăn uống được vì nhớ con. Gia đình buồn bã, không thiết làm gì, chỉ cần cháu về, gia đình sẵn sàng làm mọi thứ cho cháu".
