Ông Tùng cho biết, hiện nay việc vận hành lò cao số 1 đang bắt đầu. Sau 24h thử nghiệm sẽ có những kết quả bước đầu. Ông Tùng cũng cho biết, đoàn giám sát của các bộ, ngành, nhà khoa học, địa phương đã có mặt ở Formosa từ tuần trước để thực hiện giám sát vận hành thử nghiệm.
Trước đó, trao đổi với Tiền phong, ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, việc vận hành thử nghiệm này trên cơ sở kết luận của Hội đồng giám sát liên ngành của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Trần Hồng Hà chủ trì họp ngày 10/5. Tại cuộc họp này, Hội đồng đã xem xét lại toàn bộ quá trình khắc phục sự cố môi trường của Công ty Formosa Hà Tĩnh (FHS), từ việc khắc phục 53 lỗi vi phạm đến việc hoàn thành 7 hạng mục, công trình bảo vệ môi trường, cải thiện, bổ sung theo yêu cầu của Bộ Tài nguyên và Môi trường nhằm kiểm soát tốt nhất quá trình phát thải của FHS đảm bảo các tiêu chuẩn môi trường Việt Nam và quốc tế; các hạng mục công trình chuẩn bị cho vận hành thử nghiệm lò cao số 1 và xưởng luyện thép của FHS cũng như xem xét, đánh giá kết quả giám sát của Tổ giám sát liên ngành từ tháng 7/2016 đến nay.
Các thành viên hội đồng đánh giá cao sự cố gắng nỗ lực của Formosa trong việc đầu tư về tiền bạc, tài chính, công nghệ, kỹ thuật, đã thực hiện nghiêm túc cam kết để hoàn thành khắc phục sự cố môi trường, trong đó có việc chuyển từ công nghệ dập cốc ướt sang công nghệ dập cốc khô, dự kiến hoàn thành vào 6/2019. Trên cơ sở đó, Hội đồng giám sát liên ngành đồng ý cho phép Formosa vận hành thử nghiệm lò cao số 1 và xưởng luyện thép vào cuối tháng 5/2017. Việc cho phép FHS vận hành thử nghiệm vừa là để thử nghiệm cho quá trình sản xuất chính thức sau này nhưng cũng vừa để kiểm tra, đánh giá việc hoàn thiện các công trình bảo vệ môi trường.
Formosa vận hành sẽ phát thải như thế nào? Ông Thức cho biết, về nước thải, việc vận hành lò cao số 1 sẽ phát sinh thêm 300-500 m3 nước thải sinh hóa một ngày đêm. Trạm xử lý nước thải sinh hóa hiện được thiết kế với 2 đơn nguyên, có công suất xử tối đa của 2 đơn nguyên là 4.800 m3 một ngày đêm, hiện nay đã xử lý 1900 m3 một ngày đêm, với 300-500 m3 phát sinh khi lò cao số 1 đi vào vận hành thì vẫn nằm trong giới hạn công suất xử lý của trạm. Tổ giám sát liên ngành đánh giá với hệ thống, quy trình công nghệ, thiết bị, kỹ thuật xử lý nước thải của FHS đã được đầu tư bổ sung và hoàn thiện như hiện nay cùng với sự giám sát chặt chẽ, nghiêm ngặt của Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với tỉnh Hà Tĩnh, Viện Hàn lâm và KHCN Việt Nam cùng các các nhà khoa học thì việc kiểm soát nước thải của FHS hoàn toàn đáp ứng an toàn về bảo vệ môi trường. Thực tế, việc giám sát liên tục từ tháng 7/2016 cho đến nay cho thấy, nước thải trước khi ra môi trường của FHS đều đáp ứng quy chuẩn 52 (quy chuẩn quốc gia về nước thải ngành thép) và quy chuẩn 40 (quy chuẩn quốc gia về nước thải công nghiệp).
Về khí thải, khi vận hành lò cao sẽ phát sinh khí thải từ công đoạn lò cao và lò thép. Vừa rồi Fomrosa đã lắp đặt đủ 15 trạm quan trắc khí thải cùng với thiết bị quan trắc online tự động được kết nối về Sở TN&MT và Bộ TN&MT. Hệ thống này cho phép quan trắc, giám sát 24/24h. Trước đó, các ống khói đã được vận hành của lò cốc hay nhà máy nhiệt điện đều đạt tiêu chuẩn. Sắp tới, ống khói lò cao hay lò luyện thép sẽ được quan trắc, lấy mẫu phân tích. Việc quan trắc tự động sẽ theo 8 thông số trong đó có CO, SOx, NOx. Riêng với công đoạn thiêu kết có khả năng phát sinh dioxin và furan sẽ quan trắc đủ 11 thông số theo quy chuẩn 51, trong đó có thông số về tổng dioxin và furan. Cụ thể kết quả quả phân tích mẫu khí thải ống khói Xưởng thiêu kết trong 02 ngày 17-18/02/2017 (đo 03 lần) do Viện Công nghệ môi trường phối hợp với Trung tâm Quan trắc môi trường (Phòng thí nghiệm Dioxin/Furan) thực hiện cho thấy, nồng độ Tổng Dioxin/ nhỏ hơn nhiều Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp sản xuất thép.
Về chất thải rắn, toàn bộ chất thải sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp và chất thải nguy hại đã được Formosa thu gom và chuyển cho đơn vị chức năng xử lý. Hà Tĩnh có Công ty TNHH MTV xử lý chất thải Hà Tĩnh có đủ năng lực đáp ứng việc này. Riêng tro bay, tro đáy của nhà máy nhiệt điện, Bộ Xây dựng đã trình đề án, Thủ tướng đã phê duyệt, cho phép xử lý tro bay, tro đáy của nhà máy nhiệt điện làm vật liệu xây dựng. Với bụi lò cao hay xỉ thép, đây là nguyên liệu đầu vào cho ngành công nghiệp khác, Formosa họ hợp đồng với các đơn vị để xử lý tiếp.
Ông Thức cũng cho biết, trong quá trình thử nghiệm, các cơ quan quản lý nhà nước gồm Bộ TN&MT, các bộ ngành liên quan và UBND Hà Tĩnh sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ.
