Theo Quyết định số 113/TTg ngày 14/4/1980 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 386-QĐ/UB ngày 10/11/1981 của UBND tỉnh Hà Sơn Bình, Quyết định số 5383/QĐ-UBND ngày 20/10/2014 của UBND Thành phố, kết quả đo đạc, kiểm tra mốc giới sân bay Miếu Môn ngày 21/6/2017 thì từ năm 1981 đến nay, toàn bộ đất sân bay Miếu Môn có các mốc giới bê tông cốt thép được cắm trên thực địa còn nguyên, là đất quốc phòng, do các đơn vị quốc phòng quản lý và sử dụng, có diện tích 236,9 ha, tăng 28,9 ha so với diện tích ghi trong Quyết định số 113/TTg ngày 14/4/1980 của Thủ tướng Chính phủ.
Diện tích 28,9 ha tăng này chính là diện tích 31,9 bị ảnh hưởng của thi công thuộc địa giới hành chính huyện Chương Mỹ, không sản xuất nông nghiệp được và nằm trong quy hoạch giai đoạn 2 xây dựng sân bay Miếu Môn mà Nông trường quốc doanh Lương Mỹ đã bàn giao cho Bộ Tư lệnh công binh. Trong diện tích 236,9 ha có 64,11 ha đất thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm.
Từ sau khi nhận đất đến trước ngày 01/7/2004, các đơn vị quốc phòng chưa báo cáo Bộ Quốc phòng để báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định diện tích 31,9 ha đất bị ảnh hưởng của thi công Nông trường quốc doanh Lương Mỹ đã bàn giao, là thiếu sót.
Trong quá trình quản lý, sử dụng, các đơn vị quốc phòng đã ký hợp đồng giao khoán hàng năm với UBND xã Đồng Tâm để UBND xã giao cho các đội sử dụng vào mục đích nông nghiệp, từ năm 2012 không giao khoán nữa nhưng đến nay các hộ dân vẫn đang sản xuất nông nghiệp tại đây; mặt khác các đơn vị quốc phòng chưa thực hiện di dời một số hộ dân đã ăn ở trên đất quốc phòng từ trước năm 1980, để các hộ lấn chiếm, cho tặng, chuyển nhượng, xây dựng công trình trái phép, là buông lỏng quản lý đất quốc phòng.
Ngày 18/6/2014 Lữ đoàn 28 có đơn xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu sân bay Miếu Môn với diện tích 239,2 ha được giới hạn bởi 57 mốc; ngày 20/10/2014, UBND Thành phố có Quyết định số 5383/QĐ-UBND giao 236,7 ha cho Quân chủng Phòng không Không quân tiếp tục sử dụng làm vị trí đóng quân của Lữ đoàn 28 nhưng sau 03 ngày Lữ đoàn 28 lại có Thông báo số 961A/TB-LĐ trả lời công dân tố cáo thực tế hiện nay đơn vị vẫn quản lý diện tích 208 ha được thể hiện trên đường bao 16 mốc giới, là thiếu chính xác, không đúng với thực tế và hồ sơ quản lý đất đai do đơn vị quản lý.
Trong quá trình quản lý về dân cư và trật tự xây dựng, từ năm 2003 đến năm 2010, UBND xã Đồng Tâm đã xác nhận các hồ sơ thừa kế, cho, tặng, chuyển nhượng của các hộ dân đang sử dụng đất quốc phòng là trái thẩm quyền. và vi phạm pháp luật về quản lý đất đai.
Năm 2016, thực hiện các quyết định: số 113/TTg ngày 14/4/1980 của Thủ tướng Chính phủ, số 386-QĐ/UB ngày 10/11/1981 của UBND tỉnh Hà Sơn Bình về việc giao đất cho Bộ quốc phòng để xây dựng sân bay Miếu Môn, số 5383/QĐ-UBND ngày 20/10/2014 của UBND Thành phố; đề nghị của Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không Không quân, UBND Thành phố đã chỉ đạo UBND huyện Mỹ Đức thực hiện công tác GPMB di dời các hộ dân đang sử dụng đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm; UBND huyện Mỹ Đức đã ban hành các Thông báo về việc thu hồi đất, các quyết định thành lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư, quyết định phê duyệt tiến độ kế hoạch GPMB là đúng thẩm quyền và quy định pháp luật.
Tuy nhiên, tại dự thảo các phương án bồi thường hỗ trợ của 14 hộ dân, chưa làm rõ nguồn gốc đất, thời điểm sử dụng, thời điểm phát sinh công trình xây dựng, việc ăn ở thực tế của từng hộ, do đó, UBND huyện Mỹ Đức và các ngành có liên quan đã thống nhất thu hồi Dự thảo phương án bồi thường hỗ trợ GPMB đã lập cho 14 hộ dân trước đây.
Việc tháng 2 năm 2017, một số công dân tự ý tổ chức đo đạc, phân lô trên phần diện tích đất Tập đoàn Viễn thông Quân đội đang thực hiện dự án quốc phòng trong diện tích đất sân bay Miếu Môn, mặc dù, UBND xã Đồng Tâm đã có thông báo nêu rõ đây là đất quốc phòng, đề nghị các công dân không được vi phạm pháp luật, nhưng trong các ngày từ 25-28/2/2017, một số công dân vẫn cố tình đưa máy móc vào để chia đất, xây dựng công trình trái phép là hành vi chiếm đất quốc phòng, coi thường pháp luật, vi phạm nghiêm trọng Khoản 1, Điều 12 Luật Đất đai năm 2013.
Về xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của một số công dân xã Đồng Tâm:
Trước năm 2013, không có đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm. Từ tháng 12 năm 2013 đến trước năm 2017, một số công dân tố cáo 47 nội dung cán bộ xã Đồng Tâm có sai phạm trong quản lý đất đai trên địa bàn xã Đồng Tâm (không liên quan đến đất sân bay Miếu Môn) đã được UBND Thành phố, UBND huyện Mỹ Đức giải quyết theo quy định.
Qua giải quyết đơn thư, UBND Thành phố đã chỉ đạo xử lý nghiêm các vi phạm của lãnh đạo các phòng chuyên môn của UBND huyện, lãnh đạo và cán bộ UBND xã Đồng Tâm. Đến nay, đã kỷ luật về Đảng đối với 19 cá nhân có sai phạm (08 người bị xử lý kỷ luật khai trừ đảng, 06 người bị Cảnh cáo, 05 người bị Khiển trách); kỷ luật về Chính quyền 14 người (Cảnh cáo 12 người, Khiển trách 01 người và buộc thôi việc 01 người). Công an huyện Mỹ Đức đã khởi tố 14 bị can, bắt tạm giam 2 đối tượng (nguyên là cán bộ xã Đồng Tâm) để phục vụ công tác điều tra.
Đối với nội dung tố cáo ông Trần Ngọc Viễn lấn chiếm đất quốc phòng tại sân bay Miếu Môn đã được Lữ đoàn 28 Quân chủng Phòng không Không quân giải quyết theo thẩm quyền tại Thông báo số 961A/TB-LĐ ngày 23/10/2014.
Năm 2017, một số công dân tố cáo UBND huyện Mỹ Đức bán 6,8ha thu lợi bất chính 4080 tỷ đồng; sử dụng ngân sách huyện Mỹ Đức để bồi thường cho 14 hộ; bồi thường cho các hộ dân không đúng Luật Đất đai, cao hơn so với hạn mức 360m2/hộ đang áp dụng tại địa phương.
Về các nội dung này, qua kiểm tra hồ sơ, tài liệu, đối chiếu với các quy định pháp luật, Thanh tra Thành phố thấy: không có việc UBND huyện Mỹ Đức bán 6,8 ha thu lợi bất chính, không có việc UBND huyện Mỹ Đức sử dụng ngân sách để bồi thường cho 14 hộ dân. Nếu các phương án bồi thường, sau khi công khai lấy ý kiến nhân dân được phê duyệt chính thức thì nguồn kinh phí do Tập đoàn Viễn thông quân đội sẽ chi trả.
Đối với nội dung liên quan đến việc Bồi thường hỗ trợ cho 14 hộ dân: làm việc với Đoàn Thanh tra, các sở ngành của Thành phố đã thống nhất thu hồi dự thảo phương án Bồi thường hỗ trợ do UBND huyện Mỹ Đức lập cho 14 hộ dân trước đây và xây dựng lại phương án bồi thường GPMB theo đúng thực tế và đúng quy định của pháp luật.
Đối với 03 nội dung kiến nghị của ông Lê Đình Kình và một số công dân xã Đồng Tâm, đã được Thanh tra Thành phố làm rõ, theo đó: không có diện tích 59 ha đất nông nghiệp xứ đồng Sênh như công dân nêu, diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm chỉ có 64,11 ha, là đất quốc phòng; đề nghị trả tiền bồi thường về đất khi GPMB khu đất 14 hộ dân đang sử dụng đất quốc phòng cho nhân dân xã, là không đúng; diện tích 28,7 ha chênh lệch giữa Quyết định số 5383/QĐ-UBND ngày 20/10/2014 của UBND Thành phố với Quyết định số 113/TTg ngày 14/4/1980 của Thủ tướng Chính phủ (theo kết quả đo đạc ngày 21/6/2017 là 28,9 ha), nay được Thanh tra Thành phố làm rõ chính là diện tích 31,9 ha bị ảnh hưởng của thi công thuộc địa giới hành chính huyện Chương Mỹ nằm trong quy hoạch giai đoạn 2 sân bay Miếu Môn do Nông trường quốc doanh Lương Mỹ đã bàn giao cho Bộ Tư lệnh công binh sau khi trừ đường giao thông 2,5 ha và sai số do đo đạc 0,5 ha.
Thanh tra Thành phố đã kiến nghị UBND Thành phố có văn bản đề nghị Bộ Quốc phòng nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với đơn vị, cá nhân trực tiếp quản lý sân bay Miếu Môn để xảy ra những sai sót nêu tại kết luận; chỉ đạo các Sở, ban, ngành có liên quan, UBND huyện Mỹ Đức và UBND xã Đồng Tâm kiểm điểm, rút kinh nghiệm về những thiếu sót nêu tại kết luận, rà soát kỹ để xây dựng lại phương án bồi thường hỗ trợ cho các hộ dân, trường hợp phát hiện có vi phạm về đất đai thì xử lý nghiêm theo quy định pháp luật; giao UBND huyện Mỹ Đức phối hợp với các đơn vị quốc phòng có biện pháp cương quyết buộc những công dân đang chiếm giữ trái phép đất quốc phòng di chuyển tài sản, hoa màu, trả lại mặt bằng cho Tập đoàn Viễn thông Quân đội để thực hiện xây dựng các công trình quốc phòng, đồng thời chỉ đạo Công an Thành phố phối hợp với Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để điều tra làm rõ, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức và cá nhân có liên quan đối với quản lý, sử dụng đất quốc phòng xây dựng sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức.
