Ý tưởng xây tượng đài do Ban Liên lạc Khu Đoàn thanh niên Tây Nam bộ khởi xướng, gọi là “Tượng đài Thanh niên xung phong tuyến 1C”. Sau đó, Ban chỉ đạo Tây Nam bộ đề xuất và Chính phủ chấp thuận chủ trương năm 2013. Sang năm 2014, từ ý kiến của Sở VHTT&DL thành phố Cần Thơ, đổi tên “Tượng đài Thanh niên xung phong Tây Nam bộ”.
Trước đây, Kiên Giang đã xây dựng tượng đài Thanh niên xung phong tuyến đường 1C ở tỉnh này. Tuy nhiên, Ban Liên lạc Khu Đoàn thanh niên Tây Nam Bộ hiện chủ yếu sống ở Cần Thơ và đánh giá Cần Thơ là trung tâm văn hóa-kinh tế của ĐBSCL, nên cần xây dựng tượng đài.
Theo văn bản của UBND thành phố Cần Thơ, đây là “quần thể nghệ thuật-điêu khắc” có nhiều hạng mục. Trong đó, tượng đài Trung tâm bằng đá granit cao 25 m, rộng hơn 220 m2, “thể hiện một cách khái quát hoạt động của thanh niên xung phong khu Tây Nam bộ”.
Trong tổng kinh phí hơn 201 tỷ đồng, “chi phí nghệ thuật hơn 108 tỷ đồng”. Một số nghệ sỹ điêu khắc và họa sỹ cho rằng, các nhóm tượng đài vẫn phong cách “cổ động hóa”, thiếu một đặc trưng nghệ thuật, nhất là tượng về các nữ anh hùng.
Về việc xây dựng “Tượng đài Thanh niên xung phong Tây Nam bộ”, Sở VHTT&DL thành phố Cần Thơ thừa nhận “không tập trung đem lại hiệu quả kinh tế”. Nhưng Sở cũng mong sớm xây dựng vì “mang tính giáo dục về truyền thống văn hóa và nhân văn rất cao, đậm đà bản sắc Nam bộ và đem lại hiệu quả về mặt xã hội”.