Cải cách tiền lương: "Bàn nhiều nhưng hỏi 'tiền đâu' thì dừng"

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cho biết, thời gian qua chúng ta vẫn đi theo tư duy nhận thức cũ là cải cách tiền lương phải có nguồn. "Trước hết chúng ta phải thay đổi nhận thức, quan điểm gắn với bối cảnh thực tế hiện nay", ông Trần Anh Tuấn nói.

Trong khi đó, ông Thang Văn Phúc cho rằng, tiền lương công chức hiện nay không phản ánh đúng giá trị sức lao động. Do đó, các giá trị xã hội của công chức bị giảm sút, làm cho hiệu lực thực thi công vụ thấp, dễ bị tổn thương và là mảnh đất của tình trạng quan liêu, tham nhũng có cơ hội phát triển.

Ông Thang Văn Phúc

Ông Phúc cũng cho rằng, việc thiết kế hệ thống bảng lương, mức lương, các loại phụ cấp theo lương ngày càng tỏ ra bất cập, mâu thuẫn, không phản ánh vị trí việc làm của người cán bộ, công chức… “Lương Thứ trưởng về hưu không bằng một ông Trung tá”, ông Phúc liên hệ, đồng thời cho hay, dù đã nhiều lần bàn tới cải cách tiền lương, nhưng khi nói tới “tiền đâu” thì lại dừng.

Theo ông Phúc, cần có bước đi cụ thể quá trình tiền tệ hoá tiền lương, các thu nhập ngoài lương phải được kiểm soát. Nguyên tắc chủ đạo là phải có những bứt phá mới trong việc thiết kế lại hệ thống thang bảng lương đơn giản, phù hợp hơn. Đồng thời tổng rà soát, sắp xếp tinh giản biên chế nhà nước, tiến hành quyết liệt việc tách quản lý hành chính Nhà nước với quản lý sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước và sự nghiệp dịch vụ công.

PGS.TS Trần Đình Thảo, Trưởng khoa Tổ chức và quản lý nhân lực, Đại học Nội vụ Hà Nội phân tích, việc tăng lương tối thiểu không dựa vào năng suất cùng việc ràng buộc lương tối thiểu với hệ thống an sinh tạo nên sức ép với cả doanh nghiệp và ngân sách Nhà nước, đồng thời thu nhập người lao động không thực sự được cải thiện.

Theo ông Thảo, cách xác định mức lương tối thiểu bị phụ thuộc, hệ số trung bình quá thấp dẫn đến hệ quả tiêu cực là người hưởng lương không sống được bằng lương, thu nhập ngoài tiền lương ở nhiều ngành, nghề, vị trí công tác, chức vụ ngày một cao, phức tạp, vượt khỏi tầm kiểm soát của Nhà nước.

Tiền lương thấp cũng là lý do dẫn đến hiện tượng “chảy máu chất xám” từ khu vực Nhà nước sang khu vực ngoài quốc doanh, đồng thời là nguyên nhân khó thu hút nhân tài và gây nên các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, tạo lực cản trong cải cách hành chính ở nước ta.

“Chính sách tiền lương giống như chiếc áo lâu ngày đang bục dần. Nó cần được thay thế nhanh để thay đổi diện mạo của một con người”, TS Trần Xuân Cầu, nguyên Trưởng khoa Kinh tế và Quản lý nguồn lực, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho hay.