> Những con kênh mang hiểm họa
Khí độc vượt ngưỡng cho phép 38 lần
Sáng 26-6, chúng tôi ghi nhận một khối bọt trắng xóa cao gần 2m sủi lên cống Ba Bò (phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức, TPHCM).
Anh Nguyễn Chương Dương (khu phố 2, phường Bình Chiểu) thở dài: “Khi trời nổi gió, bọt bay tứ tung, văng cả lên mái nhà làm mục hết cả tôn. Tôi mới lợp gần hai năm nay mà mái nhà đã bị dột do tôn bị cháy, mục, thủng lỗ. Bộ lư đồng mới sáng bóng hôm Tết giờ đã đen kịt. Đồ vật còn vậy huống chi con người.
Hàng nghìn căn nhà tại khu phố 2 đều bị ảnh hưởng bởi kênh Ba Bò. Cửa sắt, tủ lạnh, máy giặt, tivi, đầu máy... đều bị gỉ sét, hư hỏng. Một số hộ dân ngụ bên bờ kênh cho biết, mùi hôi bắt đầu nồng nặc từ buổi chiều và đến nửa đêm thì muốn ngạt thở, dù nhà nào cũng đóng kín cửa.
Kiểm tra chất lượng không khí tại khu dân cư Bình Chiểu, đoạn gần cống xả kênh Ba Bò vào tháng 6, Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM) cho biết có sự hiện diện với nồng độ cao của 2 loại khí cực độc là NH3 và H2S.
Theo đó, nồng độ NH3 vượt quy chuẩn cho phép gần 14 lần và nồng độ H2S vượt gần 38 lần. Theo các chuyên gia, nếu hít phải khí NH3 nồng độ cao sẽ bị bỏng đường hô hấp, tê liệt thần kinh, thậm chí tử vong. Khí NH3 hòa tan trong nước có khả năng gây ngộ độc qua đường tiêu hóa. Trong khi đó, cư dân dọc theo kênh Ba Bò sử dụng nguồn nước ô nhiễm này để tưới rau, hoa màu.
Kết quả phân tích mẫu nước mặt kênh Ba Bò cho thấy, vi sinh vượt tiêu chuẩn cho phép đến 11.000 lần. Vi sinh fecal coliform (gây các bệnh đường tiêu hóa) vượt tiêu chuẩn cho phép 450 lần. Khu vực này hầu hết chưa có nước máy, người dân phải sử dụng nước giếng.
Anh Thanh, một cư dân, cho biết những giếng khoan sâu 30 - 35m đều hỏng vì nước có mùi hôi và vàng nhạt như nước trà. Muốn có nước dùng, người dân phải khoan giếng sâu gần 100m. Tuy nước trong vắt, không mùi nhưng nhiều người cho biết sau khi sử dụng thường bị ghẻ, ngứa…
Xả nước thải bừa bãi
Tại thượng nguồn kênh Ba Bò, ngoài hệ thống kênh nổi dẫn nước thải của Khu công nghiệp Sóng Thần I và II, một số người dân còn chỉ cho chúng tôi một đoạn cống ngầm khác đang thải nước đen kịt, bốc mùi và khẳng định hệ thống cống này bắt nguồn từ một khu công nghiệp đóng gần đó.
Theo Sở Tài nguyên & Môi trường TPHCM, kênh Ba Bò bị ô nhiễm là do lượng nước thải công nghiệp khổng lồ lên đến hàng chục nghìn m3/ngày của các khu công nghiệp Đồng An, Sóng Thần... thuộc tỉnh Bình Dương đổ về. Muốn hồi sinh con kênh, tỉnh Bình Dương cần mạnh tay xử lý ô nhiễm, chấm dứt tình trạng xả nước thải bừa bãi chưa qua xử lý của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp ra kênh Ba Bò.
Tháng 7-2007, dự án cải tạo kênh Ba Bò được UBND TPHCM phê duyệt với tổng kinh phí trên 307 tỷ đồng (Bình Dương đóng góp 1,5 tỷ đồng). Dự án được khởi công vào tháng 10-2008 và theo kế hoạch sẽ hoàn thành vào tháng 10-2011. Trong quá trình triển khai đã xảy ra nhiều sai phạm khiến dự án bị chậm tiến độ, chưa phát huy tác dụng trong mùa mưa năm 2011.
Do tiến độ ì ạch, kinh phí thực hiện dự án tăng vọt. Hiện nay, tổng vốn đầu tư của công trình đã đội lên hơn 744 tỷ đồng, tăng hơn 437 tỷ so với tổng mức được duyệt.
