Ông Wu Sike, phái viên đặc biệt của Trung Quốc vừa trở về từ Trung Đông, cho biết tại một cuộc họp báo hôm qua tại Bắc Kinh rằng, Trung Quốc lo ngại về vai trò của các nhóm khủng bố ở Syria và Iraq.
Ông Wu đã đến Israel, Palestine, Jordan, Qatar và Ai Cập để giúp hòa giải xung đột ở Gaza. Trước đó, ông đến Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran để thảo luận tình hình an ninh Iraq. Chống khủng bố là vấn đề nổi bật trong chương trình nghị sự, đặc biệt ở Thổ Nhĩ Kỳ - quê hương của cộng đồng Duy Ngô Nhĩ đông đúc. Từ đầu năm đến nay, vùng tây bắc khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương (Trung Quốc) xảy ra nhiều vụ tấn công đẫm máu.
Hôm 22/5, một vụ nổ ở khu chợ trời tại thủ phủ Tân Cương khiến 39 người chết, hơn 90 người bị thương. Hôm 30/4, ba người bị giết, 79 người bị thương trong một vụ tấn công bằng bom tự chế tại nhà ga xe lửa ở Tân Cương.
Ông Wu không đưa ra số lượng “phần tử khủng bố” Trung Quốc đang có mặt ở Trung Đông, chỉ nói rằng báo chí phương Tây ước tính khoảng 100 người. “Chúng đa số là những phần tử Đông Turkestan. Không nhất thiết là tất cả đều trở về Trung Quốc. Một số sẽ ở lại để tham gia cuộc xung đột, có lẽ là qua biên giới vào Iraq”, Reuters dẫn lời ông Wu.
Thủ lĩnh các tổ chức Đông Turkestan, như Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan hay Hội Đoàn kết và giáo dục Đông Turkestan, đều đặt ra mục tiêu “độc lập” cho Tân Cương. Các cơ quan chống khủng bố của Trung Quốc nói rằng, hai tổ chức này đang tổ chức cho các thành viên sang Syria để tham gia phong trào thánh chiến.
Nhà nghiên cứu Rohan Gunaratna ở Trung tâm Nghiên cứu khủng bố và bạo lực quốc tế (trụ sở tại Singapore), nói rằng, Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan đã lập đơn vị riêng ở Syria. Theo ông Gunaratna, nhóm này đang cố mở rộng hoạt động ngoài khu vực Tân Cương bằng cách “chiến đấu ở những vùng đất thánh chiến khác mà họ cho là người Hồi giáo đang bị đe dọa”.
“Phát biểu của ông Wu cho thấy, Trung Quốc đang chú ý hơn tới tình hình ở Trung Đông và nhận thức rõ rằng, tình hình bạo lực đột ngột bùng phát gần đây ở Syria và Iraq ảnh hưởng rất nhiều đến các hoạt động khủng bố toàn cầu, trong đó có cả các vụ tấn công khủng bố ở Tân Cương”, báo Trung Quốc Global Times dẫn lời giáo sư Xiao Xian ở Viện Nghiên cứu quốc tế thuộc Đại học Vân Nam (Trung Quốc).
Công dân nhiều nước châu Âu, Mỹ, Canada và các nước Trung Đông khác cũng đang tham gia các lực lượng dân quân Hồi giáo. Có tới 3.000 công dân phương Tây đã tới Syria để chiến đấu, đẩy số lượng tay súng nước ngoài tại nước này lên tới 11.000, báo Mỹ New York Times đưa tin hồi tháng 5.
