Ngày 17/9, Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ký ban hành Kết luận thanh tra việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, trong đó xác định: việc cổ phần hóa, thoái hết vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn đã thực hiện không đúng với Đề án tái cơ cấu Tổng công ty Hàng hải Việt Nam giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng phê duyệt.
Bí thư Tỉnh uỷ “hối” bán cổ phần nhà nước tại Cảng Quy Nhơn
Cụ thể, ngày 4/2/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 276/QĐ-TTg phê duyệt Đề án tái cơ cấu Tổng công ty Hàng hải Việt Nam giai đoạn 2012-2015. Theo đó giai đoạn 2012-2015 thực hiện cổ phần hóa 11 doanh nghiệp cảng biển, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) nắm giữ 75% vốn điều lệ tại 9 doanh nghiệp, trong đó có Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn.
Cảng Quy Nhơn do Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn quản lý có 3 cầu cảng với tổng chiều dài là 824m. Khi thực hiện cổ phần hóa, Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn có vốn điều lệ là 192,579 tỷ đồng do Vinalines sở hữu 100% vốn.
Sau khi Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 747/TTg-ĐMDN ngày 27/5/2013 cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn theo phương thức nhà nước (Vinalines) nắm giữ 49% vốn điều lệ, các nhà đầu tư trong nước nắm giữ 51% vốn điều lệ, thì UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, đồng thời đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ bán số cổ phần này.
Mặc dù Văn phòng Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ GTVT bổ sung, giải trình những nội dung quan trọng đặt ra về kinh tế - an ninh - quốc phòng khi đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước và Vinalines đã có văn bản đánh giá về vai trò, tiềm năng của Cảng Quy Nhơn và đề nghị được duy trì tỷ lệ sở hữu 49% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn nhưng Bộ GTVT đã không xem xét mà tiếp tục đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước.
TTCP đánh giá, Bộ GTVT với vai trò, trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực giao thông, vận tải, là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với Vinalines, nhưng chưa làm đúng chức năng, nhiệm vụ; đề xuất bán 49% cổ phần vốn nhà nước tại Công ty Cảng Quy Nhơn là thiếu căn cứ pháp lý.
“Việc Bí thư Tỉnh ủy Bình Định có văn bản đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ bán toàn bộ 49% cổ phần của Nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, là không đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015. Trách nhiệm thuộc về một số lãnh đạo tỉnh Bình Định nhiệm kỳ 2010 – 2015” – TTCP nêu rõ.
Bộ GTVT ban hành văn bản trái thẩm quyền
Đáng chú ý, TTCP còn chỉ rõ, Bộ GTVT chỉ đạo Vinalines về phương thức chuyển nhượng vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là không rõ ràng, thiếu nhất quán, ban đầu chỉ đạo bán đấu giá qua Sở giao dịch chứng khoán, nhưng sau đó lại cho phép Vinalines bán cổ phần theo phương thức thỏa thuận trực tiếp.
“Đáng chú ý, việc Bộ GTVT đã ban hành 2 văn bản về chuyển nhượng 26,01% cổ phần và chuyển nhượng 49% cổ phần tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp khi không báo cáo, chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép là trái thẩm quyền, vi phạm Nghị định 71/2013/NĐ-CP của Chính phủ và quy định của Bộ Tài Chính. Vì vậy 2 văn bản này phải được xem xét, hủy bỏ; 75,01% cổ phần Vinalines đã chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành phải được xử lý thu hồi về sở hữu Nhà nước” – TTCP nêu quan điểm xử lý.
Theo đó, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ GTVT, Vinalines, Văn phòng Chính phủ, UBND tỉnh Bình Định tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra. Đồng thời, chỉ đạo Bộ trưởng Bộ GTVT xem xét, hủy bỏ 2 văn bản có nội dung trái thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật; chỉ đạo, thực hiện việc thu hồi 75,01% cổ phần tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn về sở hữu Nhà nước vì Bộ GTVT đã cho phép Vinalines chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp trái thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật.
TTCP cũng kiến nghị chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với những cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.
Vẫn theo TTCP, khi xác định GTDN để cổ phần hóa, thẩm định giá cổ phần để chuyển nhượng 26,01% cổ phần tại Công ty Cảng Quy Nhơn, Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế ATC đã áp dụng phương pháp thống kê kinh nghiệm để xác định chất lượng còn lại của 3 Cầu cảng mà không thu thập hồ sơ, tài liệu có liên quan để phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng kỹ thuật thực tế…
Tương tự như Công ty ATC, khi thẩm định giá cổ phần để chuyển nhượng 49% cổ phần Công ty Cảng Quy Nhơn, Công ty Hợp danh kiểm toán Việt Nam (CPA) đã đưa ra các công thức tính chưa được quy định cụ thể trong các tiêu chuẩn thẩm định giá; không thực hiện đầy đủ các nội dung khảo sát thực tế tại Cảng Quy Nhơn, không khảo sát hiện trạng tài sản, thu thập số liệu về thông số của tài sản định giá…
Kết quả xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, thẩm định giá cổ phần để chuyển nhượng cổ phần đã được HĐTV Vinalines phê duyệt. Tổng số tiền Vinalines thu được từ việc cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và thoái hết 75,01% vốn đầu tư tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là 536,9 tỷ đồng.
TTCP kiến nghị chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với những cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.
