Các đoàn viên thanh niên được huy động trong lễ rước hài cốt nhà sư Thích Thanh Tân
Liệt sĩ Thích Thanh Tâm có tên tục là Nguyễn Bá Thế, sinh năm 1883, quê quán thôn Quế Tân, xã Quế Tân, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Ông sinh ra trong một gia đình nho giáo có truyền thống cách mạng.
Năm 15 tuổi, ông được mẹ đưa lên chùa Vĩnh Nghiêm tu học, đến năm 1939, ông được cử làm trưởng chốn tổ Trúc Lâm Vĩnh Nghiêm. Trong thời gian tu tại chùa ông đã sớm hoạt động cách mạng và là người tham gia thành lập Uỷ ban Việt Minh liên Việt, trụ sở tại chùa Nội Bò (xã Đức Giang, Yên Dũng, Bắc Giang). Ông tích cực vận động nhân dân chống Pháp, tham gia vào nhiều phong trào cứu đói, chữa bệnh cho nhân dân và trực tiếp tham gia nhiều trận chặn đánh càn quét của thực dân Pháp như: Đánh bốt Chợ Xa, Thái Đào, Bắc Giang, Bốt Nam Tào tại huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
Năm 1944, ông được bầu giữ chức Chủ tịch Hội phật giáo Bắc Kỳ, tháng 12/1946 ông được bầu giữ chức Chủ tịch Hội phật giáo cứu quốc Bắc Kỳ. Ông đã kêu gọi, dìu dắt nhiều nhà sư tham gia hoạt động kháng chiến, thành lập Đội du kích phật giáo.
Trong thời gian hoạt động cách mạng, lo sợ thực dân Pháp phát hiện thì chốn tổ Vĩnh Nghiêm sẽ bị tàn phá, năm 1941, ông đã chuyển sang chùa Nội Bò, xã Thanh Vân (nay là xã Đức Giang) để tiếp tục hoạt động cách mạng. Ông đã tu bổ, xây dựng lại chùa, nhượng toàn bộ bàn ghế và những gian chùa, thành lập uỷ ban Việt Minh Liên Việt, trụ sở tại chùa Nội Bò.
Đêm ngày 24/9/1947, thực dân Pháp đã đưa 300 binh lính bao vây chùa Nội Bò và bắt được ông. Khi bị bắt trên người ông còn giữ nhiều giấy tờ bí mật phục vụ kháng chiến, có thẻ Việt Minh và thẻ Đảng. Giặc pháp dùng nhục hình tra tấn để ép ông khai hoạt động của tổ chức nhưng bất thành. Đến ngày mùng 7/12/1947 (âm lịch), giặc Pháp đưa ông ra ngã ba Phượng Nhãn hành hình.
Tìm thấy hài cốt trong thân đê
Sau khi ông hy sinh, gia đình cùng các nhà sư đã tổ chức tìm kiếm thi hài trong nhiều năm nhưng không có kết quả. Đến ngày 10/12/2011 qua tìm kiếm, xác minh đã xác định hài cốt của ông hiện đang nằm trong lòng đê đoạn bị vỡ năm 1971 thuộc thôn Nam Sơn, xã Đồng Phúc, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Gia đình, con cháu cùng giáo hội phật giáo tỉnh Bắc Giang đã kết hợp với chính quyền địa phương, ban quản lý thôn Nam Sơn, xã Đồng Phúc tổ chức khai quật hài cốt của ông.
Ghi nhận những công lao và đóng góp của ông trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân ta, ngày 26/7/2018 ông đã được Đảng và nhà nước công nhận Liệt sĩ và truy tặng Bằng tổ Quốc ghi công.
Ngày 19/9, Giáo hội Phật giáo tỉnh, chính quyền và nhân dân tỉnh Bắc Giang đã long trọng tổ chức lễ rước hài cốt và tổ chức lễ truy điệu cho liệt sĩ Thích Thanh Tân. Hài cốt của ông được táng ở khu vực vườn tháp trước cổng chùa Vĩnh Nghiêm.