Nguồn tin của Tiền Phong ngày 26/3 cho biết, Cơ quan điều tra Công an TP Hà Nội chưa khởi tố vụ xe khách va chạm với xe cứu hỏa trên cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ (Hà Nội) khiến một chiến sỹ cảnh sát PCCC tử vong, nhiều người khác bị thương xảy ra 8 ngày trước.
Cần thực nghiệm hiện trường
Liên quan tới vụ việc, trao đổi với Tiền Phong, luật sư Trần Thu Nam – Đoàn luật sư Hà Nội cho biết, ông nhận được lời đề nghị hỗ trợ pháp lý cho anh Đỗ Mạnh Hùng – tài xế xe khách cùng với 4 luật sư: Đỗ Viết Hải, Nguyễn Văn An, Đỗ Hữu Đĩnh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) và luật sư Phạm Tiến Quyền thuộc đoàn luật sư tỉnh Bắc Ninh. Ngoài ra, phía nhà xe Hải Hà cũng mời luật sư Lê Văn Thiệp là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp. Ngoài việc trợ giúp pháp lý cho tài xế Mạnh, ông cũng muốn được làm rõ các quy định liên quan đến xe ưu tiên.
Theo luật sư Nam, thông qua clip ghi lại vụ việc có thể thấy, lỗi không thuộc về tài xế xe khách. Còn người điều khiển xe cứu hỏa (xe ưu tiên) thực hiện quyền ưu tiên, điều khiển xe nhập vào làn cao tốc ngược chiều dẫn tới va chạm đã vi phạm quy định đảm bảo an toàn giao thông, quy định tại Điều 4 - Luật giao thông đường bộ (?!).
Hiện cơ quan điều tra Công an Hà Nội đã lấy lời khai của tài xế, phụ lái, hành khách và một số nhân chứng tại hiện trường để xác định tầm nhìn của tài xế có bị che khuất, xe cứu hỏa có sử dụng còi báo động; đồng thời xác định thời điểm người ngồi trên xe khách phát hiện xe cứu hỏa đi vào cao tốc cách bao xa. Để xác định lỗi của từng bên, cơ quan điều tra cũng cần thực nghiệm lại hiện trường, giám định vết phanh, đo tốc độ, tầm nhìn thực của tài xế xe khách trong điều kiện mưa mù.
Đề nghị sửa luật
Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho tài xế Mạnh cũng cho rằng, quy trình thực hiện công vụ của xe cứu hỏa cũng cần được cơ quan điều tra làm rõ. Cụ thể, sau khi tiếp nhận thông tin sự cố tai nạn trên cao tốc Pháp Vân, lực lượng cảnh sát PCCC có thông báo và nhận được sự hỗ trợ của CSGT, Trung tâm quản lý, cứu hộ cứu nạn trên cao tốc hay không? Quá trình nhập làn ngược chiều trên cao tốc, xe cứu hỏa có được thông báo an toàn từ lực lượng phối hợp và xe cứu hỏa có thực hiện đầy đủ các biện pháp nghiệp vụ theo quy định?
Hiện trường vụ việc. Theo luật sư Nam, quy định hiện hành trao cho xe cứu hỏa quyền ưu tiên rất lớn, gần như tuyệt đối. Khi một phương tiện được hưởng quyền ưu tiên quá lớn như vậy cần phải đảm bảo an toàn cho phương tiện khác nếu không rất có thể dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc, thậm chí lạm quyền khi thực hiện công vụ. Nếu thực hiện quyền ưu tiên một cách vô tội vạ, vi phạm gây tai nạn chết người thì người điều khiển xe này còn vi phạm quyền được sống của người khác.
“Cơ quan có thẩm quyền cần nghiên cứu sửa luật hoặc ra văn bản hướng dẫn cụ thể cho phương tiện ưu tiên khi vào cao tốc. Khi xe ưu tiên thực hiện công vụ khẩn cấp cần phải cho phương tiện khác điều kiện thời gian, không gian để tài xế thực hiện nghĩa vụ tránh đường bằng các nghiệp vụ như: CSGT hướng dẫn phân luồng, thông báo lên đài VOV giao thông, cấm đường khu vực gặp sự cố… đảm bảo 100% các phương tiện đang lưu thông trên đó biết”, luật sư Nam nói.
Xe ưu tiên có những quyền gì?
Luật sư Nguyễn Anh Thơm – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, Luật giao thông đường bộ 2008 quy định: Xe ưu tiên là những loại phương tiện thực thi công vụ, không bị hạn chế tốc độ và được phép đi vào đường ngược chiều hoặc bất cứ các đường nào khác có thể đi được, kể cả khi đã có tín hiệu đèn đỏ, nhưng phải tuân theo sự chỉ dẫn của người điều khiển giao thông.
Theo luật sư Nguyễn Anh Thơm, trong vụ việc này để có căn cứ xem xét trách nhiệm các bên thì cần thiết phải làm rõ mức độ lỗi của người lái xe cứu hỏa và xe khách. Nếu có căn cứ xác định lái xe khách do thiếu quan sát, không nhường đường cho xe ưu tiên dù khi mình có đủ khả năng để quan sát xe cứu hỏa đang di chuyển vào đường cao tốc mà không chủ động giảm tốc, nhường đường dẫn đến gây hậu quả nghiêm trọng thì có dấu hiệu vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo, Điều 260 BLHS 2015.
“Nếu xác định lái xe khách có lỗi trong vụ tai nạn thì là thuộc trường hợp lỗi hỗn hợp – việc xử lý trách nhiệm sẽ xem xét bên nào lỗi nhiều hơn. Tùy theo tính chất mức độ đánh giá, nguyên nhân, điều kiện hoàn cảnh xảy ra va chạm, nếu có căn cứ xác định xe PCCC có lỗi chính dẫn tới gây tai nạn thì chưa tới mức truy cứu trách nhiệm lái xe khách”, luật sư Thơm nói.
