Chiều 26/6, UBND tỉnh Bình Định tổ chức cuộc họp công bố kết quả chính thức của Tổ thẩm định tàu cá vỏ thép kém chất lượng. Thành phần tham dự có lãnh đạo ban ngành của địa phương, công an tỉnh, Tổ thẩm định, ngư dân. Phía doanh nghiệp đóng tàu có đại diện công ty TNHH MTV Nam Triệu (Bộ Công an). Buổi họp này Công ty TNHH Đại Nguyên Dương (Nam Định) tiếp tục vắng mặt.
Kết quả kiểm tra 17/18 tàu cá do Công ty TNHH MTV Nam Triệu, Công ty TNHH Đại Nguyên Dương (Cty Đại Nguyên Dương) đóng và bàn giao cho ngư dân, có 5 tàu do Cty Đại Nguyên Dương đóng phần vỏ có nguồn gốc xuất xứ thép Trung Quốc. (Theo biên bản xác nhận khối lượng thực hiện giữa doanh nghiệp (DN) này với 5 ngư dân là thép Hàn Quốc).
Đối với mẫu vỏ thép (chỉ tiêu hóa học), có 8 tàu có mẫu (Cty Đại Nguyên Dương có 3/5 mẫu, Công ty TNHH MTV Nam Triệu có 5/12 mẫu) không đạt thép cấp A theo QCVN 21:2010/BGTVT sửa đổi lần 2 năm 2014. Có 17/17 tàu kiểm tra đều bị gỉ sét, trong đó 5 tàu do Cty Đại Nguyên Dương đóng bị gỉ sét rất nặng. Máy chính, máy phụ tàu cũng có vấn đề.
Riêng 9 máy chính tàu hiệu Mitsubishi MPTA (5 máy S6R2-MPTA công suất 940 HP và 4 máy S6R-MPTA công suất 811 HP), các chi tiết của bộ sinh hàn giải nhiệt khí bằng nước ngọt, bơm nước biển gắn ngoài, hệ thống ống dẫn giải nhiệt... kèm động cơ không đồng bộ không phù hợp nguyên tắc hoạt động loại máy thủy của hãng Mitsubishi. Hãng Mitsubishi đã có văn bản xác nhận không sản xuất động cơ có Model và công suất như ghi trên decal máy. Hầu hết các máy chính này hoạt động không ổn định.
Ngoài ra, có 3 máy chính tàu hiệu Doosan 4VV222TIM, công suất 880PS, các động cơ chính Doosan kết cấu đồng bộ của động cơ thủy hoạt động không ổn định, động cơ bị nóng. Qua kiểm tra hồ sơ, tổ thẩm định phát hiện cả 3 máy có sự sai lệch về ký hiệu máy giữa hồ sơ (4V222TIM) và thực tế (4VV222TIM)...
Hầu hết các đại biểu thống nhất cao với báo cáo kết quả kiểm tra chất lượng tàu cá vỏ thép do UBND tỉnh công bố.
Giám đốc Sở NN&PTNT Phan Trọng Hổ cho hay, sáng 26/6 Cty Nam Triệu chuẩn bị 11 máy Mitsubishi mới thay cho ngư dân. Máy mới phải có tư vấn thẩm định từ chuyên gia. Sở NN&PTNT là trung gian giám sát. Đối với đề xuất hỗ trợ trong thời gian tàu nằm bờ. Công ty chưa chấp nhận đền bù vì số tiền ngư dân thiệt hại chưa rõ, đề nghị ngư dân báo cáo cụ thể để yêu cầu Cty bồi thường thỏa đáng.
Đừng để ngư dân thất vọng
Ngư dân Nguyễn Văn Lý - Chủ tàu BĐ 99004 TS bức xúc: “Theo hợp đồng tàu đóng thép Hàn/ Nhật mà Cty Đại Nguyên Dương lại đóng thép Trung Quốc. Các buổi họp thông báo kết quả thẩm định Cty Đại Nguyên Dương không vào làm việc khiến ngư dân rất thất vọng. Việc đóng thép không đúng chuẩn gây ra tình trạng gỉ sét phải nằm bờ nhưng công ty không chịu sửa chữa”.
Theo ông Trần Châu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, tỉnh có gần 8.000 tàu, trong đó tàu đánh bắt xa bờ 3.200 chiếc, sản lượng hằng năm lớn. Tỉnh rất mừng khi có Nghị định 67 của Chính phủ, giúp tái cơ cấu ngành ngư nghiệp, đẩy mạnh đóng mới nâng cấp tàu cá, dịch vụ hậu cần nghề cá, xuất khẩu thủy hải sản mạnh lên… “Những lúc biển Đông dậy sóng, bà con vẫn tích cực ra khơi bám biển, khẳng định và bảo vệ chủ quyền. Tính quyết liệt, cộng đồng của ngư dân rất cao trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Do vậy chúng ta cần có trách nhiệm cao hơn để tạo điều kiện tốt nhất, cho ngư dân tự tin bám biển” - ông Châu nhấn mạnh.
Sau cuộc họp này, Công ty Nam Triệu và Đại Nguyên Dương phải ngồi lại với ngư dân, chủ tàu, có sự tham gia của Sở NN&PTNT tiến hành sửa chữa, thay mới các thiết bị hư hỏng, thống kê từng tàu hư hỏng thiết bị gì và 2 bên lập biên bản sửa chữa trong tháng 7/2017
Ngư dân hợp đồng với cơ sở đóng tàu mới thì tất cả mọi chi tiết trên tàu phải mới hoàn toàn. Về vỏ tàu, nếu không đúng chủng loại thép, phải tháo ra, đánh gỉ thép mới phun trắc đúng quy trình.
Thiết bị máy chính, máy thủy không đúng phải tháo ra thay đúng chủng loại như hợp đồng, và mới 100% nguyên đai, nguyên kiện. Máy dò cá, màn hình phải thay thế bằng những dụng cụ chuyên dùng của nghề cá đảm bảo chất lượng hoạt động.
Tỉnh yêu cầu Sở NN&PNT lập tổ kỹ thuật kiểm tra chất lượng, chủng loại nhập vào trước khi đưa lên tàu.
Đề nghị truy cứu trách nhiệm
Ông Trần Huy Giáp - Phó Giám đốc Công an tỉnh Bình Định cho biết, qua kiểm tra hợp đồng kinh tế giữa cơ sở đóng tàu và ngư dân rất chặt chẽ nhưng trong quá trình thực hiện đóng tàu có những nội dung chưa đúng hợp đồng. “Nhiều tàu gặp sự cố qua thẩm định chất lượng tàu cá không đảm bảo, có dấu hiệu sai phạm. Do đó bên nào thực hiện không đúng hợp đồng thì đó phải chịu trách nhiệm. Cần sửa chữa một cách nhanh nhất để ngư dân sớm ổn định. Ngư dân vẫn là người thiệt thòi nhất. Chúng tôi đã phối hợp để thu thập tài liệu, báo cáo Bộ Công an. Riêng về vấn đề sai phạm, công an sẽ làm rõ và đề xuất xử lý cá nhân có sai phạm”- ông Giáp nói.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu cho hay, thời gian qua vấn đề khắc phục sửa chữa tàu, đến thời điểm này Công ty Nam Triệu có phần tích cực cùng sửa chữa, tuy nhiên Cty Đại Nguyên Dương không hợp tác. Cty này có vấn đề, đề nghị Công an tỉnh báo cáo cụ thể. Ông Châu cũng yêu cầu Chủ tịch UBND 4 huyện có ngư dân đóng tàu từ cơ sở của Cty Đại Nguyên Dương theo NĐ 67 bị hư hỏng phải khởi kiện ngay. Khởi kiện Cty Đại Nguyên Dương vì sử dụng vỏ thép không đúng; các thiết bị máy móc bị hư hỏng nhiều. Đồng thời yêu cầu Công an tỉnh lập hồ sơ báo cáo Bộ Công an đề nghị truy tố trách nhiệm đối với những cá nhân có sai phạm.
“Một dự án lớn, một nhiệm vụ lớn của toàn xã hội chứ không riêng một công ty nào, cơ quan nhà nước nào nhưng khi xảy ra sự cố, trách nhiệm chính của mình nhưng không tham gia cùng với tỉnh, các sở, ngành thực hiện việc khắc phục mà có ý định lẩn tránh, đó là thái độ, hành xử không tốt. Đề nghị huyện giúp ngư dân trong vấn đề khởi kiện đối với Cty này” - ông Châu nhấn mạnh.
Tỉnh Bình Định đề nghị Ngân hàng Nhà nước chủ trì phối hợp với các ngân hàng trong thời gian tới hỗ trợ ngư dân được vay vốn đóng mới. Toàn tỉnh có 294 tàu vay vốn, trong đó 20 hộ xin rút đơn còn 274 chiếc đủ điều kiện vay vốn. Phải tìm biện pháp giúp ngư dân giãn nợ, tăng thời gian ân hạn cho ngư dân. Các đơn vị cần làm vì ngư dân, vì nhà nước, vì trách nhiệm chung. “Ngư dân phản ánh có ngân hàng bắt ngư dân nộp sổ đỏ để được vay vốn đóng tàu, điều này là sai, yêu cầu ngân hàng trả lại sổ đỏ cho ngư dân. Ngư dân đã khổ rồi mà hành xử kiểu đó ngư dân còn khổ thêm nữa” - Phó Chủ tịch tỉnh Bình Định Trần Châu.