Sau vụ việc chậm thu hồi biệt thự công của cựu Chủ tịch Hoàng Văn Nghiên, dư luận đang đặt dấu hỏi về nhà đất công 35 Điện Biên Phủ do thành phố Hà Nội cho Viện Nghiên cứu Công nghệ và Phát triển Sena (Viện Sena) thuê có nhiều vi phạm, nhưng vẫn chưa thu hồi lại được, thưa ông?
Hai việc này có những điểm khác nhau. Ở đây, thành phố cho một tổ chức thuê chứ không phải cho cá nhân thuê. Quan điểm của tôi là phải làm rõ trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng thuê nhà/đất tại đây. Bên cho thuê là các đơn vị có thẩm quyền của thành phố Hà Nội, đại diện cho sở hữu nhà nước, bên kia là Viện Sena. Nhìn thoáng qua, đây là một trường hợp có tranh chấp về hợp đồng thuê nhà đất. Theo nguyên tắc, khi có tranh chấp như vậy, bao giờ hai bên cũng phải ngồi lại với nhau xem có bên nào vi phạm hợp đồng đó hay không. Nếu có vi phạm dẫn đến tranh chấp, phải giải quyết căn cứ trên cơ sở các điều khoản đã ghi trên hợp đồng ký kết giữa hai bên, theo đúng quy định.
Được biết Thanh tra nhà nước TP Hà Nội kết luận vi phạm của Viện Sena và một số đơn vị quản lý, sử dụng nhà đất tại 35 Điện Biên Phủ từ năm 2009 (không ký lại hợp đồng, không trả tiền thuê nhà cho Cty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, cho đơn vị khác thuê lại...). Những vi phạm nghiêm trọng này vẫn chưa được xử lý dứt điểm và việc thu hồi rất khó thực hiện?
Tôi biết trường hợp này, bên thuê - Viện Sena đã bỏ ra khá nhiều tiền để xây dựng công trình tại đây. Vì vậy, phải kiểm tra hợp đồng, xem các quy định, các văn bản của thành phố điều chỉnh việc này trong giai đoạn đó, để giải quyết. Nếu thành phố đồng ý cho Viện Sena sửa chữa, xây dựng công trình thì thời gian thuê phải tương xứng với số tiền đã bỏ ra, tương đương thời gian khấu hao tài sản đó. Điều này hai bên thỏa thuận ra sao phải xem lại. Chính sách quản lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước, giá thuê, có thể có những thay đổi, nhưng với những trường hợp như thế này cần tôn trọng sự thỏa thuận ban đầu của hai bên. Còn đối với những vi phạm trong quá trình thực hiện hợp đồng này cũng phải được làm rõ, quy trách nhiệm cụ thể. Việc này hoàn toàn nằm trong thẩm quyền của thành phố Hà Nội.
Qua vụ việc này, theo ông chúng ta rút ra kinh nghiệm gì trong việc quản lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước thời gian qua?
Rõ ràng quản lý nhà nước của một số địa phương, trong đó có Hà Nội còn lỏng lẻo. Đấy là kẽ hở cho vi phạm. Việc cho thuê, quản lý hiện trạng, giá thuê nhà có thể chưa thật sự phù hợp. Điều này cũng chính là tàn dư của cơ chế bao cấp nói chung, khi đó việc quản lý nhà đất chưa hợp lý, còn dễ dãi, không ít diện tích vốn thuộc sở hữu nhà nước bị thất thoát, sử dụng sai mục đích, khó thu hồi. Đến khi kinh tế thị trường bung ra, giá đất lên cao, chúng ta mới thấy rõ những tổn thất cho nhà nước là không nhỏ.
Thưa ông, vậy để xảy ra việc chậm thu hồi nhà đất tại 35 Điện Biên Phủ trách nhiệm của thành phố là gì?
Đây vốn là nhà đất thuộc quyền quản lý của thành phố Hà Nội. Do đó, nếu để thất thoát, sử dụng sai mục đích hay gây thiệt hại cho nhà nước do giá thuê thấp và để nhùng nhằng, kéo dài không thu hồi được, hoàn toàn thuộc trách nhiệm của thành phố. Tuy nhiên, phải khẳng định dù Viện Sena có xây dựng tốn kém bao nhiêu thì bản chất diện tích nhà đất đó vẫn thuộc sở hữu của nhà nước. Song thành phố cũng phải tôn trọng các nguyên tắc đã thỏa thuận trong hợp đồng cho thuê nhà, đất với các tổ chức, cá nhân. Tôi cho rằng, cần phải làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của các đơn vị liên quan trong vụ việc này.
ĐBQH Bùi Thị An:
Nếu cần có thể cưỡng chế
Liên quan đến vụ việc nhà đất công tại 35 Điện Biên Phủ, ĐBQH Hà Nội Bùi Thị An cho rằng, đây là tài sản của nhà nước và cũng là của nhân dân. Vì vậy, không ai có quyền chiếm dụng, sử dụng sai mục đích để hưởng lợi. Thành phố cần quyết liệt công khai xử lý vi phạm, có lộ trình thu hồi theo đúng trình tự, thủ tục. Nếu cần, có thể tiến hành cưỡng chế theo quy định của pháp luật.
Theo ĐB An, vừa qua thành phố đã công khai các dự án sử dụng đất chậm tiến độ, không thực hiện là rất đúng, tuy nhiên phải có lộ trình xử lý không để dự án treo kéo dài, có dự án để mấy chục năm trời gây lãng phí. Đồng thời, cần rà soát lại các diện tích nhà/đất đã giao hoặc cho cho các tổ chức, đơn vị thuê sử dụng sai mục đích để trục lợi cho cá nhân.
H. Phúc (ghi)
