Vụ án về lạm thu phí chợ tại Lào Cai: Nhiều dấu hiệu bỏ lọt tội phạm

Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai vừa xét xử phúc thẩm vụ án “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ” xảy ra tại Ban Quản lý chợ Kim Tân (TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai). Theo đó, Tòa án tuyên Khuất Văn Đức (nguyên là Trưởng BQL) 1 năm 6 tháng tù giam, Nguyễn Chí Linh (nhân viên bảo vệ) 1 năm 3 tháng tù giam.

Theo nhận định của tòa, tháng 2/2013, Khuất Văn Đức làm Trưởng Ban quản lý chợ Kim Tân (viết tắt là BQL chợ). Từ tháng 6/2014 – 6/2016 Đức đã chỉ đạo Tổ bảo vệ của QBL chợ Kim Tân kẻ, chia các ô ở khu vực phía hành lang đường Hàm Nghi (ngoài chợ Kim Tân) cho các hộ dân kinh doanh hoa quả (không có hợp đồng thuê địa điểm với BQL chợ). Sau đó, Đức đã chỉ đạo Nguyễn Chí Linh (nhân viên bảo vệ) thu tiền phí đối với các hộ theo tháng. Số tiền thu được trong thời gian này là khoảng 62 triệu đồng. Đức không cho nộp vào ngân sách mà chỉ đạo Linh chi tiêu, để ngoài sổ sách. Tại các phiên tòa, hai bị cáo trên đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình.

Đặc biệt, Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai còn nhận định, tại BQL chợ Kim Tân còn có hành vi có dấu hiệu “tham ô tài sản”. Cụ thể, cũng trong thời gian làm Trưởng BQL chợ Kim Tân, Đức còn trực tiếp chỉ đạo và giao khoán cho Tổ bảo vệ thuộc BQL chợ Kim Tân đi thu phí các hộ kinh doanh không cố định ở trong khu vực chợ. Khi thu tiền có ấn chỉ vé, tiền nộp về BQL chợ là 9 triệu đồng/tháng (có hợp đồng giao khoán). Nếu tính trong khoảng thời gian từ 6/2014 - 6/2016 số tiền BQL chợ thu từ các hộ kinh doanh có hợp đồng là 216 triệu đồng. Số tiền này được nộp về cho bà Nguyễn Thị Thơ (thủ quỹ của BQL chợ).

Sau đó, Đức đã chỉ đạo cho thủ quỹ và bà Nguyễn Thị Anh (kế toán tại BQL chợ) làm quyết toán chứng từ nộp vào ngân sách nhà nước là 3,6 triệu đồng/tháng, trả tiền vệ sinh môi trường 1 triệu đồng/tháng. Số tiền còn lại là 4,4 triệu đồng/tháng (tính trong thời gian từ 6/2014 đến 6/2016 là 105,6 triệu đồng) Đức chỉ đạo cho thủ quỹ quản lý, sử dụng vào chi tiêu chung của BQL chợ (hiếu hỉ, tiếp khách…) không có hóa đơn chứng từ, không được công khai.

Theo nhận định của Tòa, số tiền các bị cáo thu được của các hộ kinh doanh trọng chợ, theo quy định phải được nhập vào quỹ của BQL chợ và nộp vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, Đức đã chỉ đạo bà Thơ, bà Thúy Anh không nhập vào quỹ mà chi tiêu hết. “Với hành vi này của Khuất Văn Đức có dấu hiệu phạm tội tham ô tài sản. Cấp sơ thẩm không xem xét xử lý bị cáo là bỏ lọt hành vi phạm tội của bị cáo và bỏ lọt người phạm tội (các đồng phạm)” - bản án của Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai nêu rõ.

Bản án còn nêu, do bản án sơ thẩm không có kháng nghị, các bị cáo chỉ kháng cáo xin giảm nhẹ, xin hưởng án treo và kháng cáo không phạm tội nên Hội đồng xét xử phúc thẩm không thể xem xét tội danh trên đối với các hành vi của bị cáo. Vì vậy, trong bản án, Hội đồng xét xử phúc thẩm kiến nghị Chánh án Tòa án Cấp cao tại Hà Nội xem xét hủy bản án sơ thẩm, phúc thẩm để điều tra, truy tố các bị cáo về tội “tham ô tài sản”.

Trong đơn phản ánh gửi báo Tiền Phong của một trong hai bị cáo còn nêu, việc kẻ ô chia vạch trên hành lang đường Hàm Nghi (giáp chợ Kim Tân) cho các hộ kinh doanh không cố định và thu tiền diễn ra từ tháng 2/2013. Việc thu tiền này là do các hộ kinh doanh hoa quả có đơn đề nghị được bán hàng và tự nguyện nộp tiền. Ngoài ra, trong đơn còn phản ánh một số cán bộ khác có liên quan đến chi tiêu tài chính là người nhà của lãnh đạo một số cơ quan cấp tỉnh tại Lào Cai. 

Luật sư Trần Văn Đức, Giám đốc Cty Luật Trường Sa nhận định, dựa trên các tài liệu, hồ sơ, bản án của cấp phúc thẩm, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội cần hủy bản án. Tại vụ án này, ngoài xử lý tội danh “Lợi dụng chức vụ quyền hạn  trong thi hành công vụ” cần điều tra, truy tố về tội “tham ô tài sản”.

Tháng 10/2016, Thanh tra thành phố Lào Cai thanh tra tài chính (giai đoạn từ tháng 1/2015 – 10/2016) tại BQL chợ kết luận một số sai phạm. Thanh tra đã thu hồi nộp ngân sách nhà nước 93 triệu đồng (đây là số tiền chi tiêu, để ngoài sổ sách tại BQL chợ). Ngày 30/11/2016, Chủ tịch UBND thành phố Lào Cai Lê Quang Minh có văn bản chỉ đạo, trong đó nêu người chịu trách nhiệm chính trong việc để xảy ra các vi phạm là ông Khuất Văn Đức, Trưởng BQL chợ. Bên cạnh đó có trách nhiệm của bà Nguyễn Thúy Anh (cán bộ Kế toán của BQL chợ) trong việc tham mưu công tác quản lý tài chính, ông Nguyễn Chí Linh (bảo vệ) đã thu tiền phí chợ không ghi biên lai, không ghi sổ sách theo quy định. Chủ tịch thành phố Lào Cai yêu cầu những cá nhân trên nghiêm túc kiểm điểm.