Khổ vì thủy điện
Ngày 2/8, tại vùng hạ du thủy điện một ngày sau cơn lũ quét đi qua, nhiều người dân vẫn chưa hết bàng hoàng. Hàng chục ha hoa màu và nhà cửa, chòi rẫy bị nước cuốn tan hoang, nhiều hộ dân lo cảnh trắng tay. So với sự cố vỡ đập lần đầu vào tháng 6/2013, đợt này “bom nước” đột ngột dội về lớn ngoài sức tưởng tượng. Các làng Ó, Mook Đen, Bi… chịu ảnh hưởng nặng nề.
Anh Lê Đôn Huỳnh, trú ở làng Ó (xã Ia Dom, huyện Đức Cơ, Gia Lai) kể: “Khoảng hơn 7 giờ sáng ngày 1/8, nước từ thượng nguồn đổ về cuồn cuộn, dân hoảng sợ bỏ chạy lên vùng cao trốn lũ. Chỉ trong tích tắc, nước đã ngập một vùng rộng lớn, hàng loạt cây mì, cao su ngã rạp, 800 trụ tiêu và 3 căn nhà bị nước cuốn trôi. Cầu treo bị ngập khiến dân chúng và công nhân khu vực này bị cô lập. So với lần vỡ đập năm ngoái, vụ này khủng khiếp hơn nhiều. Gần 2 ha mì của gia đình tôi cũng bị nước cuộn trốc gốc”.
Xe máy cày của ông Rơ Lan Quy bị lũ cuốn trôi Trưa 2/8, vợ chồng bà Rơ Lan Toét lầm lũi cõng đứa con nhỏ từ rẫy về làng với khuôn mặt buồn rầu. “Mất hết rồi, 2 ha cà phê, cây mì mới trồng đã bị nước cuốn. Gạo, thức ăn để trong chòi cũng trôi. May mà mình chạy lên được chỗ cao sớm để tránh lũ”, bà Toét nói.
Gia đình anh Rơ Lan Nir trú ở làng Song Le, xã Ia K’La sang làng Ó làm rẫy cũng không tránh khỏi tai họa. Anh Nir kể: Năm ngoái, rẫy mì của mình cũng bị lũ cuốn, nhận đền bù không nhiều. Năm nay, 4 ha mì lại bị nước cuốn gần hết.
Theo ông Ngô Hữu Thiện, Chủ tịch UBND xã Ia Dom: Toàn xã bị thiệt hại rất lớn với 367 ha hoa màu và cây công nghiệp bị ảnh hưởng. Trong đó, trên 259 ha mì, 51 ha điều, 35 ha lúa… cùng nhiều tài sản bị hư hại, lũ thủy điện cuốn trôi.
Không riêng chủ đầu tư chịu trách nhiệm!
Bên cạnh thiệt hại của người dân, ngày 2/8 anh Lã Mạnh Nam - Đội trưởng đội 20 Công ty 72, Binh Đoàn 15 cho biết: Thủy điện vỡ khiến Công ty bị thiệt hại rất nhiều: 5 đường dây điện vào đơn vị bị gãy đổ, 65 ha cao su hư hại. Trong đó, 30 ha không thể khôi phục được. Giếng nước bị lũ tràn vào không sử dụng được. Sáng nay, đơn vị đã đưa nhiều thùng mì tôm, gạo vào cứu tế cho anh em công nhân.
Cách đây hơn 1 năm, thủy điện Ia Krel 2 vỡ gây thiệt hại nặng hoa màu và tài sản của 143 hộ dân. Đầu tháng 5/2014, Cty Bảo Long lấy lý do tại vị trí vỡ đập, nước xoáy làm hư hỏng thân đập nên công ty đã tự ý xây dựng đê quây chặn dòng mà không báo cáo sự việc cho chính quyền địa phương. Phát hiện sự việc bất thường, UBND huyện Đức Cơ đã có báo cáo gửi lên tỉnh.
Sau đó, Sở Công thương Gia Lai đã tiến hành kiểm tra và ra văn bản đình chỉ thi công vì “chưa đủ điều kiện theo quy định nhưng đã tiến hành thi công, đắp đê ở thân đập”. Đồng thời yêu cầu chủ đầu tư phải hạ dần mực nước hồ chứa để đảm bảo an toàn cho công trình và vùng hạ du. Tuy nhiên, chủ đầu tư Công ty Bảo Long “để ngoài tai” yêu cầu này và hậu quả là đập tiếp tục vỡ lần 2.
Ông Huỳnh Ngọc Tục - Giám đốc Sở Công thương Gia Lai xác nhận: Công trình thủy điện Ia Krel 2 đã được cấp phép thi công trở lại. Để xảy ra sự cố vỡ đập lần này, chủ đầu tư và đơn vị Tư vấn, Giám sát, Thi công phải cùng chịu trách nhiệm.
