Phép màu từ những trang sách
13 tuổi, cô bé Trần Thúy Nga nhận cú sốc khi phát hiện bị căn bệnh viêm đa khớp dạng thấp. Nhà khó khăn nhưng gia đình vẫn cố gắng đưa Nga đi khắp nơi điều trị. Bệnh mãi vẫn không thuyên giảm, anh trai lại đưa Nga vào Sài Gòn. Chuyến đi kéo dài hơn nửa năm. Tại đây, các bác sĩ bảo bệnh của cô đã bị “lờn thuốc Tây”, không thể chữa trị dứt điểm mà phải sống chung với sự tàn phá khủng khiếp lên từng khớp xương khắp cơ thể. Ngày định mệnh ấy cũng đến, toàn thân Nga tê liệt, không còn khả năng bước đi bằng đôi chân của mình, chiếc xe lăn trở thành người bạn đồng hành cho đến tận bây giờ.
“Mắt tôi lúc nào cũng sưng húp vì khóc. Những giọt nước như ở sẵn mi mắt cứ tự rơi. Tôi cứ muốn mình tan biến như chưa từng xuất hiện trên cõi đời này. Tôi mong tất cả chỉ là một giấc mơ, nhưng khi tỉnh dậy, sự thật vẫn là sự thật. Ngày ấy, tôi càng uống thuốc, da càng căng ra và bị nứt rạn. Tôi được bệnh viện trả về…”, Nga nhớ lại.
 |
Chị Nga và các bạn đọc thân thiết tại thư viện miễn phí của mình. |
Tuyệt vọng trong cơn đau dày vò ngày đêm, Nga đã từng nghĩ đến việc đầu hàng trong cuộc chiến với số phận. Nhưng rồi, trong chuỗi ngày tháng đau đớn, tuyệt vọng đó, sách đã giúp chị xua tan những suy nghĩ u ám. Đọc sách, Nga biết thêm nhiều cuộc đời, nhiều câu chuyện. Cũng nhờ sách, Nga có những cuộc gặp gỡ đặc biệt trong đời. Và cuộc gặp khiến Nga thức tỉnh khỏi những tháng ngày chìm trong tuyệt vọng là cuốn tự truyện “Không gục ngã” của tác giả Nguyễn Bích Lan. “Đọc hết cuốn tự truyện, tôi hiểu thế nào là sứ mệnh cuộc đời. Tôi bắt gặp hình ảnh chính mình, dò dẫm bước qua căn hầm tối đen để đi tìm hạnh phúc, niềm vui qua công việc yêu thích. Cuốn tự truyện đã gieo những hạt mầm tích cực và động lực mạnh mẽ đến tôi”, Nga trải lòng.
Hòa mình vào thế giới của những cuốn sách, cô gái khuyết tật càng hiểu sâu sắc hơn về tình yêu thương. Có thể, Nga không đi được, không làm được các việc tay chân nhưng chị vẫn có thể tạo ra nhiều giá trị tích cực cho bản thân và lan tỏa đến nhiều người. Năm 2004, từ số sách truyện của chị gái đang làm việc trong miền Nam gửi về, Nga mở tủ sách ngay trong căn phòng nhỏ, bắt đầu cho thuê chỉ 200 đồng/cuốn. Nga cần mẫn gom những đồng tiền lẻ đó lại, rồi tiền bán hàng vặt, tiết kiệm để mua thêm sách mới. Khi số lượng đầu sách lớn dần, chị nghĩ đến việc phải làm sao để nhiều người muốn đọc sách. Không phải để mọi người thuê sách, mà là mượn đọc miễn phí. Năm 2013, chị quyết định biến tủ sách của mình thành một thư viện cộng đồng hoàn toàn miễn phí, tạo ra một địa chỉ lan tỏa tình yêu sách và kết nối thói quen đọc sách đến nhiều người. Đến nay, thư viện đã có hơn 8.000 bản sách. Hằng năm, số sách được mượn thường xuyên là gần 1.000 cuốn.
Hạnh phúc là được sẻ chia
Năm 2019, sau hơn 20 năm quen với cuộc sống trên chiếc xe lăn, lần đầu tiên Nga “phơi bày” cuộc đời của mình lên trang giấy khi viết bài dự thi “Khoảnh khắc thay đổi đời tôi”. Lúc bấy giờ, các khớp xương của Nga tổn thương, không tự mình sinh hoạt cá nhân, bàn tay cũng co rút, biến dạng. Cô gái khuyết tật vẫn nắn nót viết gần chục trang giấy. Bài viết gửi đi và được trao giải Ba. Bất ngờ hơn mong đợi, Nga nhận được sự sẻ chia, đồng cảm, khâm phục của nhiều người. Từ người cần được “chữa lành”, Nga trở thành người đi “chữa lành” cho những phận đời khác.
“Tôi cân nhắc rất nhiều, kể cả lúc đã bắt đầu viết. Tôi sợ mọi người sẽ thương hại mình, khi biết tôi tàn tật, hoàn cảnh éo le. Nhưng tôi quyết định không im lặng nữa, mà chọn cách chia sẻ, cũng là để tự vượt qua chính nỗi ám ảnh đeo đuổi bản thân những năm tháng qua”, Nga tâm sự.
 |
Trần Thúy Nga cùng cuốn sách yêu thích. |
 |
Thư viện sách miễn phí của chị Nga thu hút nhiều bạn trẻ. |
Hàng nghìn cuốn sách, gồm các loại sách kỹ năng sống, kỹ năng học tập và phát triển bản thân, các tác phẩm văn học kinh điển, sách hạt giống tâm hồn, thiếu nhi... là tài sản chăm chỉ tích góp bao năm qua của Nga. Đều đặn hàng tuần, hàng tháng, Nga đều bỏ tiền túi để mua thêm sách, làm phong phú thêm tủ sách miễn phí của mình. Người đến thư viện miễn phí ngày một đông hơn, Nga cũng bận và mệt hơn, nhưng trong lòng cô gái luôn tràn ngập niềm vui và mong muốn cải thiện hơn nữa tủ sách. Chị chưa bao giờ cho phép mình bỏ cuộc, luôn cố gắng sống tích cực và biết ơn từng giây phút “được sống”, được miệt mài cho và nhận thêm nhiều yêu thương. “Tôi nhận ra điều mình yêu thích nhất, chính là lúc thuyết phục được một người sợ sách chịu ngồi đọc sách. Để rồi, khi đọc xong, họ lại nhờ tôi tìm giúp những cuốn sách khác. Hay lúc một bạn trẻ bộc bạch rằng, nhờ đọc sách ở thư viện của tôi mà có nhiều thay đổi tích cực trong cuộc sống”, Nga cho hay.
“Ban đầu, khi mở thư viện sách miễn phí, tôi chỉ mong muốn xoa dịu nỗi đau và khỏa lấp thời gian của mình. Nhưng càng gắn bó, tôi thấy cuộc sống của mình tích cực, ý nghĩa và đáng sống hơn. Nhờ sách, trái tim tôi rộng mở, bao dung hơn. Sách cũng đã giúp tôi nhận ra sứ mệnh của mình, đó là “Gieo duyên đọc sách – lan tỏa yêu thương”. Như câu hát “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng, để gió cuốn đi...”. Chúng ta cùng làm những việc nhỏ tử tế, trao đi yêu thương, rồi vòng tròn tử tế cứ vậy lan tỏa ra mãi”. Chị Trần Thúy Nga
Hành trình lan tỏa văn hóa đọc, chưa lúc nào chị cảm thấy “hụt hơi” và có ý định bỏ cuộc. Đã có nhiều bạn cùng cảnh ngộ nhờ chị tư vấn để mở thư viện cộng đồng, chị đều nhiệt tình hướng dẫn và gửi tặng sách để giúp thư viện bạn có những đầu sách khai trương. Tay đau, khớp cứng, nhưng mỗi ngày trên chiếc xe lăn, Nga vẫn cặm cụi làm việc, không còn thời gian để buồn nữa. Với những nỗ lực trong duy trì hoạt động thư viện cộng đồng, năm 2021, Trần Thúy Nga được nhận Bằng khen của Ủy ban Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện Phong trào Thanh niên tình nguyện; là 1 trong 50 gương thanh niên khuyết tật tiêu biểu của cả nước và là đại diện duy nhất của tỉnh Nghệ An được trao giải thưởng “Tỏa sáng nghị lực Việt”. Trong các năm 2022, 2023, chị được mời tham gia làm Ban giám khảo cuộc thi chia sẻ câu chuyện “Tôi làm việc tốt” do Trung tâm Tình nguyện Quốc gia tổ chức. Năm 2023, chị làm Đại sứ truyền thông cho cuộc thi ảnh về người khuyết tật với chủ đề “Lăng kính yêu thương”. Năm 2024, chị được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao giải Phát triển văn hóa đọc lần thứ VI.
