Vì sao 'không còn Táo quân'?

KHÔNG CÒN TÁO QUÂN

Lên sóng lần đầu tiên dịp cuối năm 2003, chương trình hài kịch truyền hình Gặp nhau cuối năm- Táo Quân do Trung tâm sản xuất phim truyền hình Việt Nam (VFC) sản xuất. Táo Quân gắn liền với tên tuổi đạo diễn, NSƯT Đỗ Thanh Hải và dàn nghệ sĩ qua các thời kỳ như Minh Vượng, Quốc Khánh, Tự Long, Xuân Bắc, Công Lý, Quang Thắng, Minh Hằng, Vân Dung, Chí Trung, Hiệp gà.
Trong một sự kiện ra mắt phim gần đây, đạo diễn Đỗ Thanh Hải nói với báo chí rằng đang bàn bạc về việc có tiếp tục sản xuất Táo Quân hay không.

Tuy nhiên ngày 21/11, đại diện của VFC nói với báo giới rằng năm 2020 VFC không sản xuất Gặp nhau cuối năm nữa, thay vào đó là chương trình khác. Nội dung và hình thức của chương trình thay thế này chưa được tiết lộ. Đạo diễn Đỗ Thanh Hải cũng chưa tiết lộ bất cứ thông tin nào khác xung quanh Táo Quân cũng như chương trình thay thế.

Một số khán giả đoán già đoán non về chương trình thay thế chính là Táo Quân vi hành châu Âu 2019. Chương trình ghi hình từ tối 28/9 đến rạng sáng ngày tiếp theo tại CH Czech, thu hút khoảng 2 nghìn khán giả từ khắp châu Âu đổ về. Dàn nghệ sĩ góp mặt trong chuyến lưu diễn vừa rồi như NSND Tự Long, NSND Công Lý, NSƯT Quốc Khánh, NSƯT Xuân Bắc, NSƯT Quang Thắng, nghệ sĩ Vân Dung, diễn viên Đỗ Duy Nam, Trung Ruồi, MC Thảo Vân, diễn viên Nhan Phúc Vinh. Được biết chương trình ghi hình sau khi biên tập và dàn dựng được phát vào tối 23 tháng Chạp-đúng ngày Táo Quân chầu trời theo quan niệm dân gian.

Đón nhận thông tin này có phần bất ngờ, nghệ sĩ Vân Dung thốt lên: “Con đường nào đi rồi cũng phải đến đích, chẳng muốn dừng nhưng đến đích rồi thì đi tiếp đâu bây giờ?”. Vân Dung nói rằng, suốt mười mấy năm qua biết bao kỷ niệm ăn chung, ở chung giờ chia tay “buồn nẫu ruột ra ấy”. Nghệ sĩ Công Lý cũng có những dòng trạng thái đầy tâm tư trên Facebook rằng rất buồn nhưng “đó là điều tất yếu bởi Táo Quân đã đi hành trình dài, thay đổi để tốt hơn là điều nên làm”. “Các Táo vẫn sẽ lên chầu vào đêm 30 tết nhưng là trong tim các bạn”, Công Lý viết. 
Liên hệ với NSƯT Xuân Bắc, anh nói vẫn nhận được lịch tập nhưng chưa nhận được kịch bản, không biết sẽ tập chương trình nào. Hỏi cảm xúc ra sao khi từ nay không còn đứng trên sân khấu làm Nam Tào đóng cặp với Công Lý trong vai Bắc Đẩu nữa, Xuân Bắc bảo không tránh khỏi buồn và hụt hẫng, bởi Táo Quân là chương trình được nhiều người yêu thích. 

ĐẾN LÚC DỪNG…?

Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long đánh giá : “Đây là chương trình vừa mang giá trị truyền thống dân tộc vừa mang tính thời đại. Hình ảnh Táo Quân lên chầu trời báo cáo tình hình trong năm xuất phát từ tín ngưỡng dân gian, VTV sáng tạo và đưa tình hình thời đại vào khi đề cập trực diện những vấn đề gặp phải trong năm. Cách làm này cho chúng ta liên tưởng tới hình tượng hề chèo trong nghệ thuật dân gian, bởi thời phong kiến riêng hề chèo được nói thật và nói tất cả mà không bị nhà vua trách phạt. Nếu chúng ta tiếp cận dưới góc độ nghệ thuật dân gian có thể thấy Táo Quân thông qua lăng kính nghệ thuật vừa mang lại tiếng cười, vừa giúp mọi người nhìn nhận thành quả và tồn tại trong năm”. 

Cho rằng Táo Quân không bao giờ cũ, Quang Long cho rằng, có lẽ những người thực hiện cần luồng gió mới để tạo nên sự hấp dẫn. Anh nói những năm vừa rồi có thể do tác động từ cơ quan nào đó, hoặc do bị yếu tố thị trường và quảng cáo chi phối nên chương trình mất đi cái cốt của Táo Quân thời đầu. 

NSƯT Xuân Bắc là người gắn bó với Táo Quân suốt hành trình dài, nói vui “không có Táo Quân Tết này không biết lang thang ở đâu”. Anh cũng là một trong những nghệ sĩ thường đáp lại những luồng ý kiến khen chê của khán giả sau mỗi số Táo Quân lên sóng. Ê kíp Táo Quân từng làm nên những chương trình sâu sắc, hài hước và đặc biệt ấn tượng chẳng hạn dưới hình thức thi Hoa táo. Tuy nhiên vài năm gần đây khán giả thường ta thán vì sự kém duyên khi xem Táo Quân. Xuân Bắc phân trần: “Có lẽ trình độ của tôi không tiến lên, còn nhận thức của khán giả ngày càng tiến bộ. Tôi từng hỏi những người chê chương trình chưa hay rằng làm thế nào, nói cái gì để chương trình hay hơn nhưng họ lại cười xòa và nói chuyện khác”. Xuân Bắc dẫu thế vẫn được đánh giá là nghệ sĩ duyên dáng, thông minh trên sân khấu Gặp nhau cuối năm. 

“Táo Quân là chương trình hấp dẫn được mọi người mong đợi và thán phục. Nó không chỉ mang đến tiếng cười giải trí đơn thuần mà còn có ý nghĩa nhắc nhở, châm biếm sâu cay khiến người xem cười mà nhiều khi cười ra nước mắt. Làm hài rất khó, làm hài trong bối cảnh sự kỳ vọng của khán giả ngày càng tăng lên thì quả thật khó khăn lắm. Những năm gần đây Táo Quân không còn giữ được sự hấp dẫn. Tôi hiểu do nghệ sĩ phải chịu nhiều áp lực và không phải cái gì họ muốn làm cũng có thể được đưa lên sóng. Khi không còn đứng được ở đỉnh cao tôi nghĩ Táo Quân dừng lại ở thời điểm này là một cái kết đẹp, đúng lúc”, khán giả Đỗ Thu Hằng viết cho Tiền Phong.