Vì chữ tín, đóng phim “Ván bài lật ngửa”
Anh Ngô Thanh Long từng tham gia quân đội chính quyền cũ, sau năm 1975 đang lông bông thì được đạo diễn Lê Hoàng Hoa mời tham gia đóng chính vai sĩ quan chế độ cũ trong phim Ván bài lật ngửa. Qua đó anh quen Chánh Tín. Anh Long nói: “Tôi biết Chánh Tín từ trước năm 1975, vì anh là ca sĩ nổi tiếng, diễn viên điện ảnh. Chúng tôi hâm mộ Chánh Tín, nhưng quen biết thì chỉ khi chúng tôi đóng Ván bài lật ngửa. Khi ấy, mỗi tối sau khi đóng phim, chúng tôi ăn tối cùng nhau, có Chánh Tín, Thanh Lan, đôi khi nổi hứng còn nhảy đầm nữa”.
“Nhiều người trong đoàn làm phim rất lo lắng là liệu phim dài tập như thế, có thể hoàn thành được không. Chánh Tín đóng vai chính, lỡ có chuyện gì xảy ra thì biết làm thế nào? - Anh Long nhớ lại - Theo tôi được biết, Chánh Tín khi đó đang phải đi cải tạo do vượt biên không thành. Ông Trần Bạch Đằng đã bảo lãnh cho Chánh Tín ra khỏi trại giam để đóng phim. Vì sao lại bảo lãnh? Đó là do đoàn làm phim nhận định rằng Chánh Tín đóng vai Nguyễn Thành Luân là hợp nhất, vì Chánh Tín có một vẻ mạnh mẽ, nhưng rất trí thức, có chiều sâu phù hợp vai nhà tình báo chiến lược. Vấn đề lo lắng nhất là liệu Chánh Tín có tiếp tục vượt biên nữa hay không?”.
Nhưng: “Chánh Tín đã nói một câu với đoàn làm phim rằng: Chánh Tín đã nhận lời đóng phim Ván bài lật ngửa thì dù hoàn cảnh nào Chánh Tín cũng sẽ hoàn thành. Chính vì câu nói đó mà tất cả mọi người, nhất là đạo diễn Lê Hoàng Hoa, tin tưởng để hết lòng thực hiện bộ phim”.
Cát xê thời điểm đó không đáng kể gì. Cát xê của Chánh Tín, thủ vai chính, và cát xê của anh Ngô Thanh Long là vai phụ, chỉ cách nhau mấy đồng bạc. Anh Long nói: “Tôi đóng phim mà lỗ mấy cây vàng, vì cát xê không đủ thuê tiền xe tắc xi và khách sạn. Số là tìm được khách sạn tốt thì giá cao quá, cát xê đóng một tập phim chưa đủ trả tiền khách sạn”. Nói như vậy để biết việc Chánh Tín đóng bộ phim dài 8 tập, anh đã kiên trì thực hiện lời hứa của mình như thế nào với đoàn làm phim và anh chị em nghệ sĩ.
Tự mình thực hiện các cảnh khó
Chánh Tín xuất thân là một sinh viên trường Luật. Anh Sơn, bạn học cùng trường Luật kể: “Chánh Tín học với chúng tôi một năm, sau đó đi hát. Chánh Tín rất yêu ca hát, tính cách nhẹ nhàng điềm đạm, nói lời, giữ lời. Chánh Tín giỏi võ, nhưng không bao giờ khoe khoang về việc đó”.
 |
Ca sĩ Bích Trâm và các nghệ sĩ bên linh cữu Chánh Tín. Ảnh: Trần Nguyên Anh
Bộ phim Ván bài lật ngửa có thể xem là bộ phim hành động dài tập của Việt Nam với nhiều trường đoạn đấu võ. Chánh Tín đã tự mình thực hiện các cảnh đấu võ và những pha biểu diễn võ thuật của anh thu hút sự quan tâm bình phẩm của cả giới võ thuật nữa. Anh Sơn kể: “Nhiều lần ngay tại phim trường, các lò võ kéo đến xin so tài với Chánh Tín - Nguyễn Thành Luân xem thực hư võ thuật của Chánh Tín như thế nào, có như trong phim hay không! Tuy nhiên, đạo diễn Lê Hoàng Hoa đã ra lệnh cấm không cho Chánh Tín đấu võ với các môn phái”.
Anh Sơn cũng kể: “Khi Chánh Tín mở quán nhậu, vẫn nhiều người tới gây chuyện đòi cao thấp với diễn viên từng đóng vai Nguyễn Thành Luân. Trong một lần như thế, dù Chánh Tín quá hiền, nhưng buộc phải chứng minh võ nghệ của mình, Chánh Tín đã tung một cú đấm khiến đối thủ văng xa mấy mét. Từ đó người ta nể nang nghệ sĩ Chánh Tín và nói rằng với anh ấy, võ thuật ngoài đời không kém gì trên màn ảnh”.
Một người bạn của Chánh Tín sống ở Mỹ về Việt Nam và đến viếng Chánh Tín kể rằng: “Có một người làm ở công ty vệ sĩ, cứ đòi đọ võ thuật với Nguyễn Thành Luân. Cực chẳng đã, Chánh Tín phải nhận lời, nhưng anh tế nhị không đánh. Người kia chẳng hiểu là do sợ uy của Chánh Tín hay quá căng thẳng mà mới di chuyển có mấy bước thì bị té gãy chân chứ Chánh Tín không hề đánh người ấy”.
Tự nhiên
Trong nghệ thuật, Chánh Tín có một quan niệm đó là diễn phải rất tự nhiên, diễn mà như không diễn, diễn mà như thật. Diễn viên Phúc An, từng đóng chung với Chánh Tín rồi sau đó được Chánh Tín mời vào vai trong phim mà ông làm đạo diễn nói: “Thầy tôi luôn nói rằng diễn phải rất tự nhiên, không gượng gạo. Phải sống và diễn hết mình, để vai diễn sống động như chính cuộc sống của mình vậy”.
Phúc An vốn hiền lành, nhút nhát, Chánh Tín lại giao cho một vai gái giang hồ! Anh nói: “Phúc An phải biết vượt lên chính mình, khám phá chính mình”. Phúc An không biết hút thuốc lá, Chánh Tín tập cho Phúc An hút: “Tôi phải tập hút thuốc trong 2 tháng, khi mà tôi hút nom như thật, như một người nghiện ngập vậy, tôi mới được thầy Chánh Tín cho đóng phim. Nhưng đóng xong phim, tôi bỏ thuốc ngay mà không bị nghiện. Đó là do nghệ sĩ Chánh Tín dạy tôi hút thuốc sử dụng cơ mặt sao cho y như thật, nhưng không được nuốt khói thuốc vào trong, nên tôi hoàn toàn không bị nghiện thuốc lá”.
Chánh Tín cũng áp dụng biện pháp giảm cân khá đặc biệt cho diễn viên, không phải nhịn ăn mà mặc áo mưa chạy để ra mồ hôi giảm cân. Anh nói: “Diễn viên mà nhịn ăn thì xuống sức, xuống sắc không thể đóng phim được”.
Đứng vững
“Anh Chánh Tín chỉ có một giấc mơ, đó là làm sao phát triển điện ảnh Việt Nam. Anh thường nói, nếu có tiền, anh sẽ làm thêm những bộ phim tốt, chất lượng cao. Tiền bạc anh đổ vào điện ảnh và cuộc sống khó khăn từ đó – Diễn viên Phúc An nói – Nếu anh không đầu tư vào điện ảnh, cứ sống an nhàn như nhiều người khác thì anh đâu có vất vả. Nhưng với Chánh Tín, tình yêu điện ảnh là vô cùng”.
Tôi đã đi xem buổi biểu diễn của Chánh Tín tại Phòng trà Tiếng Xưa sau sự kiện anh “vỡ nợ vì đầu tư vào điện ảnh và nông nghiệp”. Giọng hát trầm ấm của anh vang lên, khán giả ngất ngây, dường như câu chuyện vỡ nợ chẳng làm cho Chánh Tín sụp đổ. Khi đó, chị Bích Trâm vợ nghệ sĩ nói: “Chánh Tín gặp khó khăn là có thật, nhưng anh hoàn toàn không kêu gọi sự giúp đỡ của khán giả mà đó là do chính báo chí và người hâm mộ kêu gọi và đưa cả số tài khoản lên”.
Trả lời phỏng vấn của tôi, Chánh Tín còn lạc quan nói: “Tôi phải cám ơn khó khăn, vì chính khó khăn mà tôi nhận ra nhiều người quý tôi giúp tôi anh ạ. Thậm chí tôi vừa mới sáng tác xong một ca khúc để dành tặng cho những người đã không quên tôi!”.
Gặp Nguyễn Chánh Bích Uyên, con gái của Chánh Tín trong đám tang nghệ sĩ, cô con gái nói: “Khi mất nhà, cả gia đình nghĩ rằng ba sẽ suy sụp, nhưng ba vẫn đứng vững. Ba vẫn nghĩ mình sẽ làm nhiều việc để vực dậy gia đình”.
Diễn viên Phúc An đau xót: “Sau khi mất nhà và đầu tư vào điện ảnh, Chánh Tín cùng gia đình đi thuê nhà, mỗi tháng tốn hàng chục triệu đồng. Cách đây không lâu, trong một lần đi khám bệnh, có mạnh thường quân là người hâm mộ Chánh Tín cùng đi khám bệnh mà biết hoàn cảnh, đã cho gia đình anh mượn căn hộ ở quận 7 để ở, khỏi phải trả tiền thuê nhà. Vừa mới chuyển về ở được vài tháng thì Chánh Tín qua đời”.
Ca sĩ Bích Trâm nói rằng chồng chị ra đi rất nhẹ nhàng. Trước đó vài hôm, anh chỉ nói “anh bị nhói ở tim, nhưng không sao đâu. Thế rồi sáng mồng 4/1/2020, lay mãi anh không dậy nữa”.
Nghệ sĩ Chánh Tín ra đi ở tuổi 68, khi mà giấc mơ làm một bộ phim hành động rất đẹp cho Việt Nam vẫn còn dở dang, khi mà ngôi nhà anh cùng vợ con đang sống cũng chỉ là ngôi nhà được người hâm mộ cho mượn.
Song, như nghệ sĩ Quyền Linh tâm sự: “Cuộc đời Chánh Tín là một bức tranh đẹp. Anh là thần tượng, anh là cảm hứng cho tất cả mọi người. Chánh Tín đóng phim rất tự nhiên, nhưng cái tự nhiên đó là bởi anh là một con người nghệ sĩ, anh là một nghệ sĩ đích thực”.
