Đề xuất được công bố hôm 13/9, và được nhóm cố vấn do cựu Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen đứng đầu xây dựng theo yêu cầu của Tổng thống Volodymyr Zelensky.
Cụ thể, Kiev đề nghị các quốc gia bao gồm Mỹ, Anh, Úc và Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò là người bảo đảm an ninh cho Ukraine. Đề xuất được xây dựng theo kiểu “đa tầng”, trong đó một nhóm đồng minh "cốt lõi" sẽ đưa ra cam kết rõ ràng để hỗ trợ quân đội Ukraine, trong khi một nhóm rộng hơn sẽ cung cấp các đảm bảo phi quân sự dựa trên các lệnh trừng phạt.
“Chúng tôi cần một lực lượng quân sự đủ mạnh để đẩy lùi mong muốn trả đũa của người Nga”, cấp dưới của ông Zelensky - Andrey Yermak nói.
Ông Yermak cho biết thỏa thuận này sẽ không thay thế cho việc gia nhập NATO, mà chỉ là một phương tiện đảm bảo an ninh cho đến khi Ukraine chính thức gia nhập khối quân sự do Mỹ đứng đầu.
Cựu tổng thư ký NATO Rasmussen nhắc lại “ưu tiên trước mắt” là đạt được chiến thắng cho Kiev và nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ cần đến sự hỗ trợ kéo dài hàng thập kỷ từ các đối tác phương Tây.
Đảm bảo an ninh cho Ukraine là điểm mấu chốt chính trong các cuộc đàm phán với Nga tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào tháng Ba. Mátxcơva lập luận rằng nếu Ukraine hứa không theo đuổi tư cách thành viên NATO, thì nước này sẽ nhận được sự đảm bảo từ một số quốc gia, trong đó có Nga.
Các cuộc đàm phán cuối cùng đã dừng lại sau khi nhà đàm phán của Ukraine nhấn mạnh về chủ quyền đối với bán đảo Crimea, nơi đã tách khỏi sự kiểm soát của Kiev vào năm 2014 và gia nhập Nga sau một cuộc trưng cầu dân ý công khai.
Đề xuất “Hiệp ước An ninh Kiev” đã được thực hiện trong nhiều tháng. Nga trước đây khẳng định rằng Mátxcơva có thể đưa ra những lời hứa về an ninh cho Ukraine, nhưng cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev hồi tháng 8 cho biết Kiev đã từ bỏ cơ hội đó.
Trong phát ngôn mới nhất, ông Medvedev – hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga tuyên bố Kiev sẽ không nhận được bất kỳ "đảm bảo an ninh" nào, bởi vì dự thảo của họ về cơ bản là "mở đầu" cho Thế chiến III.
Ông Medvedev cho rằng thỏa thuận do Kiev đề xuất tương đương với việc "áp dụng Điều 5 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương đối với Ukraine." Điều khoản này đề cập đến phòng thủ tập thể như một nguyên tắc trọng tâm của hiệp ước thành lập NATO. Phòng thủ tập thể có nghĩa là một cuộc tấn công vào một trong các thành viên của liên minh sẽ được coi là một cuộc tấn công vào tất cả các thành viên và kích hoạt phản ứng tập thể.
“Các lãnh đạo phương Tây nên hiểu một điều: Nó liên quan trực tiếp đến xung đột giữa NATO với Nga. Nếu tiếp tục việc tràn lan các loại vũ khí nguy hiểm nhất cho chế độ Kiev, thì sớm muộn chiến dịch quân sự sẽ lên đến một cấp độ khác."
