Con tàu do thám của Trung Quốc được cho là sẽ đến để theo dõi cuộc tập trận chung Talisma Sabre diễn ra định kỳ 6 tháng một lần ở vùng biển ngoài khơi bang Queensland, miền bắc nước Úc.
Mang theo hệ thống liên lạc tiên tiến được thiết kế để nghe lén các thông tin quân sự của đối phương, con tàu Trung Quốc được cho là đã đến vùng biển phía bắc Papua New Guinea tối 6/7.
Cuộc tập trận Talisma Sabre diễn ra định kỳ 6 tháng, với các bài tập “hoạch định và chiến tranh cường độ cao”, Bộ Quốc phòng Úc cho biết trên trang web.
“Có một con tàu AGI đang ở miền bắc nước Úc vào thời điểm này. Đó là vùng biển quốc tế, họ có quyền đến đó”, ABC dẫn lời chỉ huy các chiến dịch phối hợp quốc phòng Úc, Trung tướng Greg Bilton nói tại buổi thông báo về chiến dịch Talisman Sabre ở Brisbane hôm 7/7.
“Tôi không nói chi tiết, nhưng chúng tôi sẽ có hành động phù hợp với con tàu đó. Đó là tàu thu thập thông tin, không phải mối đe dọa lớn nhưng chúng tôi sẽ có hành động phù hợp”, ông Bilton nói.
Ông Ashley Townshend, giám đốc một trung tâm nghiên cứu về Mỹ tại ĐH Sydney, viết trên một đoạn tweet rằng điều này liên quan đến “quy tắc và tiêu chuẩn kép”. “Trung Quốc được phép thực hiện các hoạt động giám sát quân sự từ bên ngoài vùng biển của chúng ta. Trong khi Mỹ và Úc tuân thủ các nguyên tắc của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển thì trên biển Đông Trung Quốc lại xua đuổi các quân đội nước ngoài”, ông Townshend viết.
Thông tin này xuất hiện không lâu sau vụ 3 tàu chiến Trung Quốc bất ngờ hiện diện ở bến cảng Sydney vào tháng trước, khiến dư luận Úc ngỡ ngàng.
Chuyến thăm diễn ra lặng lẽ đến mức ngay cả Thủ hiến bang New South Wales Gladys Berejiklian cũng không biết 3 con tàu chở hơn 700 thủy thủ nước ngoài đến thăm. Thủ tướng Úc Scott Morrison sau đó nói rằng đó không phải sự kiện bất ngờ mà chỉ là chuyến thăm qua lại, nhưng ông không trả lời các câu hỏi vì sao dư luận Úc không được cung cấp thông tin trước.
Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu chính sách chiến lược Úc, ông Peter Jennings cho rằng sự kiện này là cách Trung Quốc phô trương sức mạnh quân sự. “Đó chắc chắn là sự phô trương sức mạnh. Bạn không thể cử 3 tàu chiến lớn đến một cảng nước ngoài nếu không để phô trương sức mạnh”, ông Jennings nói.
Trong bối cảnh Trung Quốc xây những đường băng và cơ sở quân sự trên các đảo mà nước này chiếm đóng và cải tạo trên biển Đông, Úc được đánh giá là cũng sẽ lọt vào tầm tấn công của các máy bay ném bom Trung Quốc.
“Các máy bay ném bom tầm xa của Trung Quốc nếu cất cánh từ các đảo (ở biển Đông) thì chắc chắn là vấn đề”, CNN dẫn lời ông Peter Layton, một chuyên gia quân sự tại Viện Griffith châu Á tại Úc. “Nó sẽ cho phép tấn công bằng tên lửa hành trình từ trên không nhằm vào các phi trường và bến cảng miền bắc nước Úc, khiến lực lượng và tài sản quân sự của Mỹ ở khu vực vào tình thế rủi ro”, ông Layton nói.
Điều đó có nghĩa là những nơi như căn cứ không quân RAAF Base Tindal, gần đảo Darwin ở miền bắc nước Úc, cần được bảo vệ trước một “mối đe dọa phức tạp”, ông Layton nhận định. “Đây sẽ là một thay đổi lớn”, vì những căn cứ như vậy trước đây vẫn được coi là nằm ngoài tầm tấn công của Trung Quốc từ trên không, ông Layton cho biết.
Nhấn mạnh tính nghiêm trọng của vấn đề này, một báo cáo năm 2018 của hãng tư vấn RAND Corp khuyến cáo các chiến dịch tập trận chung trên không giữa Mỹ và Úc cần tính đến hành động bất ngờ từ Trung Quốc.
Lực lượng Mỹ và Úc định kỳ tổ chức huấn luyện chung ở Darwin. Gần đây nhất là vào tháng 5, các phi công của không quân Mỹ và không quân hoàng gia Úc tham gia huấn luyện song phương ở vùng lãnh thổ phía bắc của Úc.
Trung Quốc phủ nhận thử tên lửa
Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm qua phủ nhận cáo buộc của Mỹ rằng Bắc Kinh gần đây đã thử loại tên lửa mới trên biển Đông. Trung Quốc nói rằng họ chỉ tổ chức diễn tập thông thường, trong đó có các bài tập bắn đạn thật, Reuters đưa tin.
Theo tạp chí Mỹ National Interest, loại tên lửa Trung Quốc vừa phóng có thể là tên lửa đạn đạo chống hạm DF-21D hoặc DF-26, loại thường được gọi là “sát thủ diệt tàu sân bay”.
Cuộc thử nghiệm được nói là diễn ra sau khi có thông tin rằng gần đây Trung Quốc đã đưa các tên lửa hành trình chống hạm và tên lửa đất đối không ra đá Chữ Thập, Xu Bi và Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Phát ngôn viên Lầu Năm góc, Trung tá Dave Eastburn nói với CNBC rằng vụ thử vừa qua của Trung Quốc đi ngược lại cam kết của nước này rằng họ “muốn mang lại hòa bình cho khu vực và những hành động như thế này rõ ràng là cách cưỡng bức để bắt nạt các nước liên quan khác trên biển Đông”.
