Một ngày chớm thu dịu mát, chúng tôi vượt chặng đường hơn 100 cây số từ thành phố Buôn Ma Thuột theo quốc lộ 27 về xã Krông Nô, huyện Lắk, Đắk Lắk, tìm đến ngọn thác hình trâu đá kỳ lạ. Sau gần 2 giờ men theo lối mòn đầy gai bụi, kiến đen, muỗi rừng bủa vây, thác nước ào ào tuôn chảy mới hiện ra.
Đỉnh thác tựa như bể chứa đầy nước ngầm trong xanh chảy ra từ lòng núi, rồi trút xuống nhiều tảng đá xếp chồng thẳng đứng. Nơi thác đổ xuống là một tảng đá có hình thù giống chú trâu lớn đang ngâm mình dưới nước. Miệng thác đá chính là mõm trâu đang thở phì phò, tạo thành dòng nước xoáy mạnh, cuồn cuộn tung bọt trắng xóa. Nước từ trên đỉnh đổ xuống uốn lượn qua nhiều lớp đá màu đỏ thẫm, gặp ánh nắng phản quang như dải lụa uốn lượn mượt mà. Điều thú vị mà bất cứ ai đặt chân lên đây đều trầm trồ xuýt xoa, là cả rừng phong lan mơn mởn nở hoa thơm ngào ngạt. Nhìn từ xa, thác Trâu Đá giống như một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp thiên nhiên ban tặng cho vùng đất hoang sơ yên tĩnh.
Rời thác, chúng tôi tìm đến buôn Yong Hắk nghe những câu chuyện về thác liên quan đến thời kỳ khai hoang lập làng của người M’nông Gar.
Trong căn nhà dài truyền thống, già Y Pun Buôn K’rông (67 tuổi) kể: Ai đến đây cũng tò mò về màu đá, tên con thác. Già nghe ông bà xưa kể lại rằng: Vùng đất này lúc mới hình thành đã bị một biển lửa thiêu rụi hết buôn làng. Dân chúng chạy tán loạn khắp nơi. Bỗng nhiên từ chân trời xuất hiện một con trâu trắng. Họ bắt, làm lễ đâm trâu hiến tế cho trời đất. Vừa làm lễ xong, lòng đất nơi đặt trâu hiến tế bỗng biến thành một thác đá ào ào tuôn nước dập tắt ngọn lửa, đất đai trù phú, cây cối sinh sôi nảy nở, dân làng thoát nạn. Những phiến đá nơi nước chảy qua có màu được cho là đã thấm máu thiêng của trâu trắng. Có thác đá che chở, rừng nguyên sinh trên núi Yông Chắk mới còn nguyên vẹn, cuộc sống buôn làng yên bình, no ấm. Thác Trâu Đá theo cách gọi thân thương của người M’nông Gar là “Liên Puk Pet”
Người dân ở đây rất tin vào truyền thuyết thác thiêng, khi lên thác họ không dám phạm những điều kiêng kỵ như: nhắc tên “trâu trắng”, ngồi trên đầu thác, hay không được lấy bất kỳ đồ vật gì tại đây khiến thần linh nổi giận.
Bà H’ Jơn Til - cán bộ văn hóa xã Krông Nô, huyện Lắk, cho biết: Câu chuyện liên quan đến thác Trâu Đá thường được già làng kể cho con cháu nghe mỗi khi lên rẫy hoặc những ai muốn tìm hiểu về thác đá để lưu truyền, gìn giữ truyền thuyết đẹp. Năm 2013, UBND xã Krông Nô lắp đặt hệ thống dẫn nước từ đỉnh thác về cho buôn Yông Hắk và Trang Yôk sinh hoạt vì nguồn nước giếng trong buôn không đảm bảo.
