Hoạt động xây dựng đang được tiến hành trên quần đảo Nanji thuộc tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), cách Senkaku/Điếu Ngư khoảng 300km.
Căn cứ quân sự mới này được cho là để củng cố khả năng sẵn sàng của Trung Quốc nhằm đối phó nguy cơ khủng hoảng quân sự ở khu vực cũng như tăng cường hoạt động giám sát của Trung Quốc trong vùng nhận dạng phòng không mà họ đơn phương tuyên bố trên vùng biển thuộc Hoa Đông vào tháng 11/2013, AP dẫn lời một số nguồn tin Trung Quốc.
Các nguồn tin này nói rằng, nhiều điểm lắp đặt radar đã được triển khai tại các cao điểm của đảo chính Nanji. Ngoài ra, nhiều đường băng đã được mở và năm sau, các đường băng mới sẽ được xây dựng trên hòn đảo gần quần đảo Nanji.
Quần đảo Nanji (gồm 52 đảo) nằm gần Senkaku/Điếu Ngư hơn so với đảo chính thuộc quần đảo Okinawa của Nhật Bản, nơi đặt các căn cứ của quân đội Mỹ và lực lượng phòng vệ Nhật Bản. Nhiều chuyên gia nhận định, căn cứ mới của Trung Quốc có khả năng tác động mạnh đến các chiến lược an ninh của Mỹ và Nhật Bản liên quan việc bảo vệ Senkaku/Điếu Ngư.
Ông Li Jie, nhà nghiên cứu cấp cao thuộc Viện Nghiên cứu Hải quân Trung Quốc, nói rằng, quân đội Trung Quốc đã có hiện diện quân sự, bao gồm một hệ thống radar, trên quần đảo Nanji. “Đây là vị trí quan trọng chiến lược vì nó nằm gần quần đảo Điếu Ngư. Nó có thể hỗ trợ cho vùng nhận dạng phòng không ở Hoa Đông, và sẽ là điểm hải quân chính trên tuyến phòng thủ ven biển của Trung Quốc”, ông Li nói.
“Trung Quốc muốn tăng cường hiện diện quân sự ở đó là điều không phải bàn cãi”, ông nhận định. Ông Xu Guangyu, thiếu tướng nghỉ hưu, cố vấn cấp cao của Hiệp hội Kiểm soát và giải trừ quân bị có trụ sở tại Bắc Kinh, cho rằng, việc quân đội Trung Quốc duy trì hoặc nâng cấp cơ sở trên quần đảo Nanji là việc “hoàn toàn bình thường”.
Ông Xu nói: “Trung Quốc đã có các căn cứ quân sự trên nhiều đảo quan trọng chiến lược, và chuỗi đảo Nanji nằm trong số đó”. Hoạt động mở rộng căn cứ quân sự có thể dẫn đến việc di cư khoảng 2.500 dân thường sống trên quần đảo, phần lớn trong số họ sống bằng nghề đánh cá, cũng như sẽ dẫn đến việc hạn chế du lịch đến điểm đến mùa hè nổi tiếng về đa dạng sinh học này.
Phát biểu với báo giới hôm qua, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói rằng, Chính phủ Nhật Bản đang phân tích các diễn biến liên quan. “Trung Quốc đã gia tăng nhanh chóng các hoạt động quanh vùng biển và không phận xung quanh, và chúng tôi sẽ tiếp tục quan sát những động thái này”, báo Nhật Bản Japan Times dẫn lời ông Suga.
Hồi tháng 4, Nhật Bản bắt đầu xây dựng một trung tâm giám sát trên hòn đảo Yonagumi xa xôi nhằm giám sát hoạt động xung quanh quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. Sau một thời gian dài lạnh nhạt vì tranh chấp lãnh thổ và các vấn đề lịch sử chiến tranh, quan hệ Nhật - Trung bắt đầu tan băng sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Bắc Kinh hồi tháng trước.
